THE KING'S FINAL DECREE.

[From MS. Harl. no. 7033, fol. 172.]

The kings charter, determination, or decree, in the case depending betwixt the archbishop and the two Universities, concerning the archbishops power of visiting. Anno duodecimo Caroli, pars sexta Novemb. 2. Commis. visitat. archiepiscopo Cant.

REX omnibus ad quos, etc. Suborta nuper lite et controversia inter reverendissimum in Christo patrem archiepiscopum Cantuariensem et Universitates nostras Oxonii et Cantabrigiæ, super jure et titulo visitationis metropolitica Universitatum prædictarum, præfato archiepiscopo jus visitandi prædictas Universitates sibi et ecclesiæ suæ metropoliticæ Christi Cantuariensi vendicante, præfatisque Universitatibus se a visitatione prædicta exemptas esse prætendentibus, liteque et controversia prædictis ad nos et judicium et sententiam nostram regiam delatis; nos ad stabiliendam pacem inter partes prædictas, et ad tollendam in perpetuum hujusmodi controversiæ materiam, reverendissimum in Christo patrem prædictum et perquam fidelem consiliarium nostrum, Willielmum, providentia divina archiepiscopum Cantuariensem, totius Angliæ primatum et metropolitanum, et Universitatis Oxonii cancellarium, nec non perdilectum et perquam fidelem consanguineum et consiliarium nostrum, Henricum comitem Hollandiæ, Universitatis Cantabrigiæ cancellarium, aliosque nonnullos a prædictis Universitatibus mandata sufficientia habentes, venire fecimus coram nobis et consiliariis nostris in aula nostra apud honorem nostrum de Hampton Court, vicesimo primo die mensis Junii, anno regni nostri duodecimo; ibidemque auditis et intellectis quæ per partes prædictas hinc inde dici et allegari potuerunt, habitaque cum præfatis consiliariis nostris deliberatione matura, ad definendam et dijudicandam litem et controversiam prædictam, processimus in modum sequentem.

Primo et ante omnia, per probationes legitimas et per confessionem utriusque partis, nobis constabat, nos jure coronæ nostræ regni Angliæ habuisse et habere potestatem visitandi Universitates prædictas quoties et quandocunque nobis et successoribus nostris visum fuerit; præfatumque archiepiscopum jure ecclesiæ suæ metropoliticæ Christi Cantuariensis habuisse et habere potestatem visitandi totam provinciam suam Cantabrigiæ, in qua Universitates prædictæ positæ sunt. Cum vero ex parte Universitatum propositum esset, Universitates prædictas per quasdam chartas nostras et prædecessorum nostrorum et bullas papales fuisse exemptas et immunes ab omni visitatione et jurisdictione archiepiscopi prædicti, eandemque immunitatem legitimo temporis usu fuisse præscriptam; ex parte præfati archiepiscopi coram nobis ostensum et probatum fuit, tres prædecessores suos archiepiscopos Cantuarienses actualiter visitasse Universitates prædictas jure ecclesiæ metropolitica Christi Cantuariensis, et non per potestatem legitimam [legatinam]; ortaque olim lite inter archiepiscopum Cantuariensem et Universitatem Oxonii super jure visitationis prædictæ tempore Richardi Secundi prædecessoris nostri, regis Angliæ, eundem prædecessorem nostrum plene auditis quæ per partes utrinque proponi potuerint, pro archiepiscopo et jure visitationis suæ judicasse; eademque controversia iterum emergente inter archiepiscopum Cantuariensem et Universitatem Oxonii tempore Henrici Quarti prædecessoris nostri, regis Angliæ, eundem prædecessorem nostrum similiter pro archiepiscopo prædicto et jure visitationis suæ prædictæ pronuntiasse et determinasse; easdemque sententias et determinationes per actum parliamenti anno tertio decimo Henrici Quarti fuisse ratificatas et confirmatas.

Quinetiam nobis constabat, prædictas exemptiones et immunitates a visitatione metropolitica archiepiscopi Cantuariensis, vel earum aliquam, per aliquam chartam nostram

vel prædecessorum nostrorum non fuisse concessas, easdemque per bullas papales concedi non potuisse, nec per cursum temporis citra actuales visitationes archiepiscopi prædicti fuisse legitime præscriptas, nec de jure nostro ecclesiastico potuisse præscribi: præfatusque archiepiscopus coram nobis protulit schedulam subscriptam manibus magistrorum collegiorum Universitatis Cantabrigiensis, in qua magistri pro se et Universitate sua privilegiis et immunitatibus papalibus Universitati prædictæ concessis renunciabant.

Quibus omnibus per nos consideratis, habitaque deliberatione cum præfatis consiliariis nostris, judicavimus et determinavimus jus visitandi cancellarios, magistros, et scholares Universitatum prædictarum, successorum suorum, eorumque servientium, aliarumque personarum pro tempore existentium libertate et privilegiis Universitatum præfatarum utentium, nec non Universitatum prædictarum ut Universitates, spectare et pertinere ad præfatum archiepiscopum et successores suos et ecclesiam metropoliticam prædictam, per se, commissarium, seu commissarios suos exercendum; et quod præfati cancellarii, magistri, scholares, et reliquæ personæ privilegiis Universitatum utentes, eorumque successores perpetuis futuris temporibus, eidem archiepiscopo et successoribus suis eorumve commissariis, in visitatione et jurisdictione Universitatum prædictarum, in omnibus pareant et obediant.

Cum vero coram nobis præterea proponeretur, non satis constare quoties visitatio prædictarum Universitatum exerceri debeat, ad amputandas similes controversias in futuro, ordinavimus quod licebit præfato archiepiscopo et successoribus suis visitare Universitates prædictas, non tantum semel in vita, sicut in reliquis partibus provinciæ Cantuariensis nuper usitatum fuit, verum etiam quod licebit iis eorumque singulis, post primam visitationem metropoliticam finitam, prædictas Universitates per se vel commissarios suos visitare, quotiescunque illud necessarium præfatis

archiepiscopis visum fuerit, ex causa rationabili et legitima, per nos et successores nostros primitus approbanda.

Cumque præterea coram nobis proponeretur ex parte cancellarii prædicti, futurum valde incommodum sibi et successoribus suis, pro dignitate personarum suarum, si in visitationibus prædictis personaliter debeant comparere, declaravimus, jure satis consultum esse eorum incommodis in hac parte, cum possint in visitationibus prædictis per procuratores suos comparere.

Denique, per præfatum archiepiscopum a nobis humiliter petitum fuit [quod] hoc nostrum judicium et declaratio potestatis visitandi Universitates prædictas sibi et successoribus suis jure ecclesiæ metropolitica Christi Cantuariensis competentis, non possint in futuro extendi ad episcopos et archidiaconos locorum in quibus Universitates prædictas positæ sunt, et ut præfatæ Universitates per præfatos episcopos et archidiaconos in posterum non possint visitari; et ut nostrum judicium, ordinationem, et determinationem sub magno sigillo Angliæ concedere confirmari dignaremur; cujus petitioni annuentes, declaravimus quod Universitates prædictæ, per episcopos et archidiaconos prædictos in posterum non visitentur. Et hoc nostrum judicium, ordinationem, et declarationem sub magno sigillo Angliæ communiri et confirmari jussimus; mandantes præfatis cancellariis, magistris, et scholaribus Universitatum prædictarum, ut visitationi præfati archiepiscopi et successorum suorum se submittant, et ut nullam exemptionem seu immunitatem adversus visitationem prædictam sibi vendicare præsumant.

In cujus rei, etc. T. R. apud Westmonasterium, tricesimo die Januarii, anno regni Caroli regis Angliæ, etc. duodecimo.

Per breve de privato sigillo.

ANGLO-SAXON PROFESSORSHIP.

LETTER FROM SIR HENRY SPELMAN.

WORTHIE Sir I received your letters by Mr. Wheelock very gladly, and acknowledge that it is my great desire to give what furtherance I am able to the study of our British and Saxon antiquities, especially in matters concerning the church. To that ende I have proposed to myself in my thoughts the erecting of a publicque lecture in your noble Universitie, by the uttermoste of such means as my small estate may permit, and therewith also to revive our ancient Saxon language, now dead and lost. I have been formerly much encouraged hereto by my honoured lord of Elyes approbation, and now by understandinge from you that yourself and the rest of the heads of your Universitie are so well pleased both with the thing intended, and with the partie also designed for discharge thereof, Mr. Wheelock, this bearer, I shall (God willinge), with what convenient speed I may, proceed to the accomplishinge of my desire, and shall take all favours done to Mr. Wheelock, for the better preparinge and furthering of him in this course, with all thankfulnesse. In meane tyme I thus present myself and service to your and the rest of the heads good acceptation,

As your devoted

Barbacan, 22 Feb. 1638.

HENRY SPELMAN.

GRACE OF THE SENATE.

Feb. 11°, 1639. Statutum academiæ.

CUM frequens et repetita beneficiorum acceptorum commemoratio pietatem academicam maxime commendet, pro