Ratisbona Civitas sita est ad ripam dextram danubíi ea parte, quá Reginus amnis ab Aquilone veniens in danubium mergitur. Illic stationem militarem habuere Romani, Castra Regina adpellatam, ut videre est in Codice Notitiae veteris Imperii; in tabula Theodosiana Reginum scribitur: in stationibus Antonini Regio. Locus haud dubie jam eo tempore clarus celebrisque, quod vel ex tabula memorata intelligi potest, quae figuram Urbis primariae sub nomine Regini depictam refert. Ex eodem amne Regino venit adpellatio vocis teutonicae Reganis purch, Regenes purch, Reginespurk, Regensburg; vocabulum latinae formae est Rhaetobona, quia erat caput Rhaetiae secundae, seu, ut Eugippius in vita S. Severini Noricorum apostoli scribit, secundarum Rhaetiarum, ex quo posteriores formarunt Radesbona, Radasbona, Ratispona, seu Ratisbona..

Rebus exinde mutatis, postquam exuto Romanorum, et postea Alemannorum jugo Boii proprios habere duces coeperunt, sub francis Regibus ac Imperatoribus, aliisque, qui inde secuti sunt, Teutonicis hacc Civitas tanto magis effloruit, antiqua Principum Regumque Sedes appellata in documentis Civitas Regia, Curtis publica,

b

Locus regalis publicus etc. quippe splendido ornata erat Palatio, cujus in chartis regiis, quae isthic signatae sunt, frequens mentio: isthic innumeri propemodum ac sotemnissimi Imperatorum, Regum, ac Principum celebrati fuere Conventus, ut videre est in Chronico Gottwicensi Tomo I. Libro III. Num. XCVII. Aribo in Vita S. Emmerami sic describit Ratisbonam, Metropolin Bajoariae:,, Radaspona urbs sectis constructa lapidibus in metropolim arcem gentis Bawariorum excreverat;- in expugnatione difficilis, lapidibus quadris aedificata, ac turrium magnitudine sublimis, ac puteis abundans, cujus septentrionalem partem danubius proprio rigore vallavit."

Sedes Episcopalis Ratisbonensis primum posita fuit anno 697. ad sancti Emmerami Monasterium eodem anno fundatum, tali conditione, ut Episcopi non tantum potestatem in abbatiam et bona Monasterii haberent, sed ipsi etiam abbatiam gererent. Primi Episcopi ex monachis assumpti fuerant, inde alterna monachorum, et Canonicorum ad S. Petrum in Episcopatum simul et Abbatiam successio. Post annos fere trecentos a coepta Sede, scilicet anno 994. S. Wolfgangus abbatiam sancti Emmerami ab Episcopatu, ac bona sancti Emmerami et sancti Petri hucusque communia inter Monachos et Episcopos divisit. Ab obitu sancti Wolfgangi de hac ipsa divivisione lites extiterunt, quae demum ita sedatae fuerunt, ut Monachi alterna in Episcopatum Successione exciderent, et Episcopi supremam in abbatiam et bona Monasterii potestatem exercerent.

Confer. Marcus Hansizius S. J. in Prodromo de Episcopatų
Ratisbonensi, fol. Viennae 1755.

Wicterpum, Boium ac Duci Boiorum cognatum, ex genere Agilolfingorum ortum, primum Sedis Ratisbonensis ordinarium Epum jam 697. fuisse, discimus ex Poeta Emmeramensi, dimidii saeeuli IX. Scriptore, apud Mabillon. Analect. IV. 477•

Haec Reginensis Sedes vocitatur ab urbe,
Quam rexit primo Wicterpus Episcopus ille,
Post alius, Gavibaldus qui nomine dictus,
Tertius Sigericus erat sacratus ad aulam,
Post hunc jam fuerat Sindbertus in ordine quartus,
Quintus Adaluuinus fuerat, Sedemque regendo
Post hunc Baturicus tenuit pius ordine Sedem:
Erchanfridus ovans sequitur hinc Pastor opimus.

De Episcopatu Ratisbonensi nemo plenum hactenus opus edidit; nam ii, qui de hoc argumento hucusque scripserunt, destituti documentis historiam mancam, multisque inquinatam erroribus reliquerunt. Cum laude tamen nominandus est Laurentius Hochwartus, Juris Doctor, ac Ecclesiae Ratisbonensis presbyter Canonicus, qui Seriem Eporum Ratisbon. (quam edidit Oefelius in Script. rerum boic. I. 148 242. et quam etiam Hundius pene ad verbum, leviter duntaxat phrasi quandoque immutata, amputatisque nonnullis, quae ad Ratisbonensium Antistitum gesta minus pertinere videbantur, transfudit compilavitque in sua Metropoli Salisburgensi,) digessit sub Episcopo Pancratio anno 1539. Divisit Hochwartus Catalogum suum in Libros tres, quorum primus Episcopos illos amplectitur, qui aliunde Ratisbonam venisse, sed sine Cathedra et Successione perpetua fuisse traduntur, quos Arnolfus Comes de Voheburg, monachus ad S. Emmeramum Episcopos adpellat adventitios. Altero Libro descripsit Episcopos, qui Cathedram Eplem ordine tenuerunt a Gaubaldo usque ad Henricum primum anno 1155. demortuum. Liber tertius continet Episcopos, qui prioribus succedentes nec Cathedram, nec Sepulturam apud S. Emmeramum habuerunt, videlicet ab Hartwico secundo, usque ad Pancratium, sub quo Auctor scripsit. Reliquum supplevit Hundius usque ad annum 1580.