I 3 deinde novam conficit verfionem, & cum aliis Manufcriptis confert: ex Hifpanid suis fumptibus fibi afferri curat Biblia illa Hifpanenfia d Leone X. tantopere laudata, quibufcum fuam comparet tranflationem: tum corrogatis undecunq; impreffis Bibliis variantes omnes lectiones collectas in duos quaterniones conjicit: quod anno 1524° peractum eft. Commoratus eft (ubi & Pater) Eregione Schola Decretorum, ufq; ad annum * 1538m, utì ex libris, in quorum fronte fuæ officinæ fitum indicavit, manifeftum habeo. Symbolum Typographicum elegit, olivam in ramos porrectam, cum 'uno ramo aut pluribus defractis, & infcriptione ex Epiftolæ ad Romanos Capite 11° Comm, 20° defumptâ, + Noli altum fapere, vel Noli altum fapere, fed time. Ea erat humilitate ac modeftiâ, ut facilè hominem cùm apprime doctum tum maximè Chriftianum cerneres. Pofteriorem Infcriptionem rariùs adhibuit, nec (quantum ex editionibus, quas confului, conjecturam facio) ultra annum 1532TM Infcriptio multifariè arbori applicatur, lineâ vel furfum ad perpendiculum aut in * obliquum tendente, vel directâ, vel "quafi per funiculum pendulâ, vel fæpius " per lemnifcum ramis innexâ; aut dextrorfum: aut "finiftrorfum, 8 6 4 9 'Hebr. Gr. Lat. Nom. 1538.2 Perfius, 1527. Terent. 1540. Pier. Valer. in Virg. 1529. Calvin. Inftit. 1559. + Perfius, 1527. Calvin. Instit. 1559. s Bibl. 1528. Index Bibl. 1532. 7 Perfius, 1527. Paraphr. in Vallam, 1531. Terent. 1540. Inftit. Calvin. 1559. 12 Bibl. 1528. Inftit. Calvin. 1559. 8 Bibl. 1540. Pfalt. 1528. Virgil 1532. II Sueton. 1543 ídque idque femper cum imagine viri ad arboris finiftram manu dextrâ ramos & infcriptionem indigitantis. 'Rarò frons libri fymbolo deftituitur. Aliquando idem liber eodem anno anníque tempore binam habere videtur editionem cum diverfâ infcriptionis emblematicæ in fronte libri difpofitione. Quod obfervavi in libro Hebr. Chald. Gr. & Lat. Nom. 1537. 4. Cal. Octob. Infcriptio Olive applicatur in editione unâ per funiculum à ramis pendulum, in alterâ per lemnifcum ramis innexum cum viri imagine: varius in paginis fedecim prioribus Charaeter, illius minor, hujus major; in reliquis utriufq; fimilis eft. 2 3 Id Roberto curæ fuit potiffimùm, ut non nifi cum eruditis affinitate fe devinciret. Duxit itaque in matrimonium filiam Jodoci Badii, qui publicè artes anno 1492° docuerat, celebrífque extitit Ty pographus, fcriptor etiam commentariorum in Oratorias Quintiliani Inftitutiones: * quem optimum focerum déque optimis ftudiis in omni vitâ bene meritum appellat. Uxorem fanè habuit tam doctis patre & marito dignam; cui eorum, quæ Latinè dicebantur, (nifi rarius aliquod intermifceretur vocabulum) 2 ■ Victor. in Ruft. Auth. 1543. Henricus Stephanus meminit fuæ matris Iodoci Badii filiæ ante ann. 1566" defunctæ. Apo logie. cap. 15. & ejus mortem epigrammate Græco deflevit. Beza Poem. 1569.3 Lege ejus epiftol. præfix. Comment. in Quintil. 1492. Præf. Terent. 1528. Epiftol. Henr. Steph. præfix. Aul. Gell. pag. 12. baud multò difficilior erat intellectus, quàm fi dicta fermo ne Gallico fuiffent. Eandem fcilicet videtur & tha lami & ftudiorum confortem voluiffe. • Fuit tempus quum decemviratum quendam literarium domi haberet eúmque ut mavros, fic etiam dyyaworov. Decem hi par tim literati, partim literatissimi viri, quoram quidam correctorio munere fungebantur, (iíque præfertim, qui epi grammata poftremæ Latini Thefauri editioni præfixerunt, quum, ficut ex diverfis oriundi erant gentibus, fic etiam diverfam fermonem vernaculum haberent, lingua Latina tanquam communi interprete inter fe utebantur. Ac quum ex bis decem modò hos modò illos famuli pariter & famula de rebus, quas ipfi ipfæque vel noverant vel faltem conje Etare poterant, colloquentes, quinetiam in menfà quotidia cùm de aliis tum verò de iis, quorum illa folet argumen tum fuggerere, fermonem habentes audirent, ità fuas paula tim aures verbis illorum affuefaciebant, ut non folùm ple raque eorum, quæ dicebant, intelligere, fed quædam eti am eloqui valerent. In eam profectò familiam, ub illiteratis effe ne fervis quidem licebat, Romanus Sermo Romæ jam diu fedibus fuis exul videbatur commigrâffe. Ex quo primùm animum ad rem Typographicam appulit, nullum tempus fibi dedit laboris vacuum nullo non anno, donec vixit, Author aliquis, qu vel ad Chriftianæ Religionis vel ad bonarum Artiun Epiftol. Henr. Steph. præfix. Aul. Gell. pag. 13. Andre Gruntlerus, Gerardus Clericus, Adamus Modius. 2 incrementum conduceret, ex ejus Officinâ prodiit. Præterea adeo feverus erat ftudiorum fuorum exa&tor, ut librorum 'fini aut (fi Hebraïci fuerint ) fronti diem menfis aut (in Hebraïcis) mensem folum addere rarò omiferit ; qui & ipfius patri & * plerifq; notioribus Typographis mos erat. 'Nonnunquam annus, menfis, dies, & Typographi nomen in libri initio omissa calci adjiciuntur. Quidam narrant ipsum folitum fuiffe fingula folia perlegenda, hìc illic per plateas, locis certis affigere, adjuncto pretio illi, qui vitia quædam detexiffet. 6 Apertâ Officina, toto animo & ftudio omni in eam operis, quod inftituerat, rationem incubuit; nec committere voluit, ut tantam, quam fui dederat, fpem, & opinionem, quam primam fciebat effe maximi momenti, falleret. Prima ei cura atque opera in facris Codicibus pofita eft, proxima in Scriptoribus Latinis: Latini enim fermonis peritior aut faltem ftudiofior fuit, fi tanta & tot tanti viri ftudia inter fe componere, & ex libris pluribus in illo quàm in ullo alio fermone excufis æftimare li Clafficos Authores optimorum Grammaticorum fcholiis illuftratos vulgavit in gratiam puerorum, 4 • Perfius. 1527. 5. Non. Maii. Inftitut. Calvin. 1559. 17. Cal. Sept. Bibl. Hebr. 3 Comment. Cæfar. 1544. Beza de hæret. puniend. 1554. Sim. Colin. Adr. Turneb. Gul. Morel, Valcofan. Aud. Parv. Bene-nat. Fed. Morel. Seminarium. 1536. Janffon. Differt. p. 41. quorum teneram ætatem politioribus literis initia multùm intererat, illo præfertim tempore, quun inculta barbaries & ignorantia nondum fuis, qua pertinaciter multos retro annos tenuerant, fedibu penitus pulfa fuerant. I 2 • Anno 1527° Johannes Frobenius Bafileæ deceffit infignis Typographus; quo avulfo alter aureus florere incepit Robertus Stephanus. A Satyris Perfii optimi quidem (2 ut ipfe ait) fed difficillimi Poeta exordium duxit 1527. 5. Non. Maii. quibus addidit 5. Cal. Jun. Elii Antonii Nebriffenfis Grammatici Commentaria, feorfim edita: nam morem illum, quo ferè utebantur Typographi, longos ac plerumque ineptos commentarios mediis Authorum operibus intercalandi & intexendi, tantum aberat, ut probaret, ut vebementer etiam obeffe omnibus arbitraretur. Quoniam autem fuum clafficos edendi confilium fruftra fore noverat, nifi ad eorum intelligentiam aditum tyronibus patefaceret, varia Grammaticorum opera excudit; ea primùm, quibus rudimenta tantùm facilia traderentur, qualia Melanchthonis, anno 1527° deinde illa, quibus ad reconditiora artis adyta via muniretur, quales funt libri Thomæ Linacri de emendatâ Latini Sermonis Structurâ, anno 1528° Beza in lib. Icon. Præf. in Perf Anne |