mus, etiam si juramentorum nexibus vallata fuerint ne dispendiosius illorum progressus periculosiores contingat eventus de medio submovere satagimus nec non ad equitatis reducere limites et ut non noceant, sed pocius proficiant moderari. Sane sicut nuper ad audientiam nostram pervenit, venerabilis frater noster Fredericus Episcopus Bambergensis tempore admissionis sue ad ecclesiam Bambergensem ad improvidam dilectorum filiorum Capituli Bambergensis procurationem diversa, que sibi et dicte ecclesie gravia plurimum et onusta redduntur, per dictos Capitulum concepta articulos et capitula quorum aliqua in enormem ipsius ecclesie iacturam et lesionem evidenter redundare censentur, observare iuravit et si prefatus Episcopus articulos et Capitula huiusmodi quorum aliqua minus rationabilia, nonnulla penitus illicita et inhonesta, alia vero ipsius Episcopi statui et indemnitati non mediocriter preiudiciabilia prout ad illorum observanciam etiam prestiti per eum ut premittitur desuper iuramenti vinculo astrictus prospicitur, inantea observaret, ex hoc ecclesia B. prefata in spiritualibus et temporalibus, que infra brevis temporis spacium recuperari non possent non modica damna subiret et etiam detrimenta. propter que Carissimus in Christo filius noster Sigismundus Romanorum nec non Vngarie et Bohemie Rex Illustris de premissis necessitatibus dicte ecclesie que etiam maximorum debitorum oneribus pregravata existit et quam dive memorie Imperatores Romani Reges (Regis) eius predecessores notabiliter et opulenter fundarunt et etiam dotarunt, ab intimis compatiens nobis humiliter supplicavit ut Episcopi et Ecclesie predictorum immunitatibus super hiis oportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur qui singularum ecclesiarum et ecclesiasticarum personarum prout nobis ex apostolice servitutis incumbit officio incrementum adaugeri cupimus studiis indefessis attendentes quod iuramentum iniquitatis vinculum esse non de bet et ea que in ecclesiarum favorem introducta noscuntur in earum nullatenus existant dispendium retorquenda, de tuis quoque circumspectione prudentia et legalitate specialem in domino fiduciam obtinentes eidem circumspectioni tue per apostolica scripta committimus et mandamus. quatinus omnia et singula articulos et capitula predicta recenseas et examines diligenter illaque ex eis que iusta et rationabilia fore reppereris facias ab eodem Episcopo inviolabiliter obseryari. Cetera vero quorumcunque tenorum existant et sub quibusvis verborum formis illa concepta reperiantur ac quasvis clausulas derogativas contineant, etiamsi de illis eorumque totis tenoribus presentibus de verbo ad verbum mentio foret habenda ac motu proprio emissa, que presentibus etiam si de verbo ad verbum inserta forent, haberi volumus pro sufficienter expressis dictusque Episcopus desuper quamvis relaxationem sive absolutionem a sede apostolica aut alias impetrare sive obtinere vel relaxationibus et absolutionibus huiusmodi impetratis et obtentis, etiam motu proprio emissis uti non deberet aut alias qualitercunque iuramentum praestiterit, articulos et capitulaque iniqua seu iniusta vel inhonesta aut prefato Episcopo eiusque statui et dicte ecclesie obnoxia et preiudiciabilia vel in illorum lesionem, iacturam aut detrimentum quo in ea parte relaxes, iniuncta dicto Episcopo pro audacia tam temerariorum iuramentorum huiusmodi penitentia salutari et aliisque de iure fuerint iniungenda nec non ipsum Episcopum ad ipsorum iuramentorum temerariorum observantiam denunties non teneri, sibique ne illa ac articulos et capitula. predicta observare presumat eadem auctoritate inhibens nec non ipsum Capitulum ut infra certum peremtorium terminum quem eis ad hoc prefigendum duxeris articulos et capitula huiusmodi in parte premissa et prout illa eis designaveris et specificaveris de ipsorum libris et capitu laribus deleant et deleri faciant, quodque prefatum Episcopum ad eorum observantiam deinceps nullatenus arceant aut astringant per censuram ecclesiasticam et alia oportuna iuris remedia auctoritate prefata compellas et alias in premissis omnibus et singulis et circa ea iuncta datam tibi a deo prudentiam statuas facias disponas ordines et exequaris prout ipsius Episcopi saluti anime ac predicte ecclesie utilitati videris expedire, super qui'bus omnibus et singulis plenam et liberam tibi auctoritate presentium licenciam concedimus et etiam facultatem. Contradictores per censuram eandem appellatione postposita compescendo. Et insuper legitimis super hiis per te habendis servatis processibus eos quotiens expedierit aggravare procures invocato ad hoc si opus fuerit auxilio brachii secularis. Non obstante si dictis Capitulo vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sede indultum existat quod interdici suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem. Dat. Romae apud Sanctos apostolos VIII, Id. Februarii Pontificatus noster Anno Quarto decimo. Auf der Rückseite heißt es: Idem dominus Fridericus Episcopus Bambergensis noluit secum dispensari sed pocius Episcopatui cessit. resignavit circa festum sancte Elisabeth anno etc. XXXIIo. 2, Martinus etc. eidem. Ad ea ex apostolico servitutis officio libenter intendimus per que ecclesiarum presertim Cathedralium indemnitati valeat salubriter provideri. Sane sicut Carissimus in Christo filius noster Sigismundus Romanorum et Ungarie et Boemie. Rex Illustris nobis nuper significare curavit, licet ecclesia Bambergensis per dive memorie Imperatores ac Romanorum Reges eius predecessores et alios plurimum notabiliter et opulenter fundata et dotata extiterit, ipsa tamen passim propter varios sinistros eventus gravia presertim in temporalibus subiit detrimenta, adeo quod eius redditus et proventus in tantum diminuti existunt quod ex illis venerabilis frater noster Fridericus Episcopus Bambergensis statum suum iuxta pontificalis dignitatis decentiam nullatenus tenere nec ipsius ecclesie incumbentia valet onera supportare, ex eo potissime quod nonnulla terre posessiones, castra, fortalicia, domos, villas et loca ad dictam ecclesiam et mensam Episcopalem Bambergensem legitime spectancia nomine pignoris aliquamdiu detinuerunt et detinent obligata, licet ex eis longe receperint ultra sortem, alie quoque diverse ecclesiasticae et laicales persone multa eius predecessoribus iuramentis confectis exinde quibusdam publicis instrumentis et litteris nec non fideiussionibus aliisque cautionibus datis factis renunciationibus et penis adjectis in non modicum divine maiestatis offensam ipsarum personarum grave animarum periculum nec non ecclesie et mense earundem preiudicium et gravamen Quare pro parte dicti Regis qui necessitatibus ipsius ecclesie ad quam singularem ut asserit devotionis gerit affectum, ab intimis compatitur, nobis fuit humiliter supplicatum, ut super hiis ecclesie et mense predictis oportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur detestabilem usurarum huiusmodi voraginem que Christi fidelium animas devorat reprimere ac dictarum ecclesie et mense utilitati et indemnitati salubriter providere cupientes huiusmodi supplicationibus inclinati Circumspectioni tuo per apostolica scripta mandamus, quatinus vocatis personis predictis etiam si ecclesiastice et quot quot numero sint, ac iuramentis huiusmodi iniuncta propter illa dicto Frederico Episcopo si qua temerarie prestitit, penitentia salutari, et aliisque de iure fuerint iniungenda penitus relaxatis, singu las ex personis ipsis prout earum quamlibet continget, quod fideiussores super hoc datos a fideiussionibus huiusmodi absolvant ac sorte sua contente terras, possessiones, castra, fortalitia, domos, villas et loca predicta ac quicquid ultra sortem ex illis receperunt, nec non usuras huiusmodi sic extortotas ecclesie et mense prefatis restituant et deinceps ab usurarum exactione desistant per censuras ecclesiasticas aliaque oportuna curis remedia appellatione remota compellas. Et insuper legitimis super hiis habendis per te servatis processibus eos quotiens expedierit aggravare procures, contradictores per censuras similes appellatione postposita compescendo invocato ad hoc si opus fuerit auxilio brachii secularis. Testes autem qui fuerint nominati si se gratia odio vel timore substraxerint censuris eisdem appellatione cessante compellas veritati testimonium perhibere. Non obstantibus iuramentis litteris instrumentis renunciationibus et penis predictis nec non pie memorie Bonifacii P. P. VIII predecessoris nostri quibus cavetur, ne quis extra suam Civitatem et diocesin nisi in certis exceptis casibus et in illis ultra unam dietam a fine sue diocesis ad iudicium evocetur. Seu ne Judices a sede apostolica deputati extra civitatem vel diocesin in quibus deputati fuerint contra quoscunque procedere sive alii vel aliis vias suas committere presumant ac de duabus dietis in Concilio generali editis et aliis apostolicis constitutionibus contrariis quibuscunque. Aut si personis predictis vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sede indultum existat quod interdici suspendi vel excommunicari aut extra vel ultra certa loca ad iudicium evocari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem. Dat. uts. 3. Sixtus Episcopus servus servorum Dei. Ad futuram rei memoriam. 21. Febr. 1482, |