τοίνυν εκείνος τειχίζειν είπών τους πολίταις, κάν αφικνήται τις εκ Λακεδαίμονος, κατέχειν κελεύσας, οίχεσθαι πρεσβεύων αυτός ως τους Λακεδαι- 479 μονίους, λόγων δε γιγνομένων εκεί, καί τινων απαγγελλόντων ως 'Αθηναίοι τειχίζουσιν, αρνείσθαι και πρέσβεις πέμπειν σκεψομένους κελεύειν, επειδή δ' ουχ ήκον ούτοι, πέμπειν ετέρους

παραινείν. και πάντες ίσως ακηκόαθ' όν τρόπον 74 εξαπατήσαι λέγεται. φημι τοίνυν εγώ (και

προς Διός, άνδρες Αθηναίοι, μηδείς φθόνο το μέλλον ακούση, άλλ' αν αληθές ή σκοπείτω) όσο το φανερώς του λάθρα κρείττον και το νικώντας του παρακρoυσαμένους πράττειν οτιούν εντιμότερον, τοσούτω κάλλιον Κόνωνα τα τείχη στήσαι Θεμιστοκλέους: ο μεν γαρ λαθών, ο δε νικήσας τους κωλύσοντας αύτ' εποίησεν. ού τοίνυν άξιον τον τοιούτον υφ' υμών αδικηθήναι, ουδ' έλαττον σχεϊν των ρητόρων των διδαξόντων ως αφελέσθαι τι χρή των εκείνω δοθέντων.

Είεν, αλλά νή Δία τον παίδα του Χαβρίου περιίδωμεν αφαιρεθέντα την ατέλειαν, ήν ο πατήρ αυτό δικαίως παρ' υμών λαβών κατέλιπεν, αλλ' ουδέν' ανθρώπων ευ φρονούντ’ οίμαι ταύτ' αν φήσαι καλώς έχειν. ίστε μεν ούν ίσως και άνευ του παρ εμού λόγου, ότι σπουδαίος Χαβρίας ήν

ανήρ, ου μην κωλύει γ' ουδέν κάμε διά βραχέων 76 επιμνησθήναι των πεπραγμένων αυτώ. δν μεν

ούν τρόπον υμάς έχων προς άπαντας Πελοποννησίους παρετάξατ' εν Θήβαις, και ως Γοργόπαν απέκτεινεν εν Αιγίνη, και όσ' έν Κύπρο τρόπαιο

έστησεν και μετά ταύτ' εν Αιγύπτω, και ότι

πάσαν επελθών ολίγου δέω λέγειν χώραν ουδαμού 48ο το της πόλεως όνομ' ουδ' αυτόν κατήσχυνεν, ούτε

πάνυ ράδιον κατά την αξίαν ειπείν, πολλή τ'
αισχύνη λέγοντος εμού ταύτ' ελάττω φανήναι
της εν εκάστω νύν περί αυτού δόξης υπαρχούσης:
& δ' ουδαμώς αν ειπών οίμαι μικρά ποιήσαι,
ταύθ' υπομνήσαι πειράσομαι. ενίκησεν μεν τοίνυν 77
Λακεδαιμονίους ναυμαχία και πεντήκοντα μιάς
δεούσας έλαβεν αιχμαλώτους τριήρεις, ειλε δε
των νήσων τούτων τας πολλές και παρέδωκεν
υμίν και φιλίας εποίησεν εχθρώς εχούσας πρό-
τερον, τρισχίλια δ' αιχμάλωτα σώματα δεύρ'
ήγαγε, και πλεϊν ή δέκα και εκατον τάλαντ'
απέφηνεν από των πολεμίων. και τούτων πάν-
των υμών τινες, οι πρεσβύτατοι, μάρτυρές εισί
μοι. προς δε τούτοις άλλας τριήρεις πλεϊν ή
είκοσιν ειλε, κατά μίαν και δύο λαμβάνων, ας
απάσας εις τους υμετέρους λιμένας κατήγαγεν.
ενί δε κεφαλαίω, μόνος των πάντων στρατηγών 78
ου πόλιν, ου φρούριον, ου ναύν, ου στρατιώτης
απώλεσεν ουδέν' ηγούμενος υμών, ουδ' έστιν ουδενί
των υμετέρων εχθρών τρόπαιον ουδέν άφ' υμών
κακείνου, υμίν δ' από πολλών πόλλ' εκείνου
στρατηγούντος. ένα δε μη λέγων παραλίπω τι
των πεπραγμένων αυτώ, αναγνώσεται γεγραμμένας
υμίν τάς τε ναύς όσας έλαβε και ου εκάστην, και
των πόλεων τον αριθμών και των χρημάτων το
πλήθος και των τροπαίων, ου έκαστον. λέγε.

ΠΡΑΞΕΙΣ ΧΑΒΡΙΟΥ. 79 Δοκεί τισιν υμών, ώ άνδρες δικασταί, ούτος και

τοσαύτας πόλεις λαβών και τριήρεις των πολεμίων ναυμαχία νικήσας και τοσούτων καλών αίτιος ών, αισχρού δ' ουδενός τη πόλει, άξιος είναι 481 αποστερηθήναι την ατέλειαν, ήν εύρετο παρ' υμών και τώ υιεί κατέλιπεν και εγώ μεν ουκ οίμαι. και γαρ αν άλογον είη μίαν μεν πόλιν ει απώλεσεν ή ναύς δέκα μόνας, περί προδοσίας αν αυτόν είσ

ήγγελλον ούτοι, και ει εάλω, τον άπαντ' αν 80 απωλώλει χρόνον επειδή δε τουναντίον επτα

καίδεκα πόλεις ελλεν, εβδομήκοντα δε ναύς έλαβεν, τρισχιλίους δ' αιχμαλώτους, δέκα δε και εκατον τάλαντ' απέφηνε, τοσαύτα δ' έστησε τρόπαια, τηνικαύτα δ' ουκ έσται κύρι' αυτό τα δοθέντ' επί τούτοις ; και μήν, ώ άνδρες. 'Αθηναίοι, και ζών πάνθ' υπέρ υμών φανήσεται πράξας Χαβρίας, και την τελευτην αυτήν του βίου πεποιημένος ουχ υπέρ άλλου τινός, ώστε δικαίως αν ου μόνον διά τα ζώντι πεπραγμένα φαίνοισθ' ευνοϊκώς

διακείμενοι προς τον υιόν αυτού, αλλά και διά 81 ταύτην. άξιον τοίνυν, ώ άνδρες Αθηναίοι, κακείνο

σκοπεϊν, όπως μη φανούμεθα φαυλότεροι Χίων περί τους ευεργέτας γεγενημένοι. ει γαρ εκείνοι μεν, εφ' ους μεθ' όπλων ήλθεν εν εχθρού τάξει, μηδέν ών έδοσαν πρότερον νυν αφήρηνται, αλλά τας πάλαι χάριτας μείζoυς των καινών εγκλημάτων πεποίηνται, υμείς δ', υπέρ ών επ' εκείνους ελθών ετελεύτησεν, αντί του διά ταύτ' έτι μάλ

λον αυτόν τιμών και των επί ταϊς πρότερον ευεργεσίαις τι δοθέντων αφηρημένοι φανήσεσθε, πώς ουκ εικότως αισχύνην έξετε ; και μην και 82

κατ' εκείν' ανάξι' αν είη πεπονθώς ο παίς, ει 482 της δωρεάς αφαιρεθείη, καθ' και πολλάκις υμών

στρατηγήσαντος Χαβρίου ουδενός πώποθ' υιός
ορφανός δι' εκείνον εγένετο, αυτός δ' εν ορφανία
τέθραπται διά την προς υμάς φιλοτιμίαν του
πατρός· ούτω γαρ ώς αληθώς έμοιγε φαίνεται
βεβαίως πως εκείνος φιλόπολις, ώστε δοκών και
ών ασφαλέστατος στρατηγός απάντων υπέρ μεν
υμών, οπόθ' ηγούτο, έχρητο τούτω, υπέρ αυτού δ',
επειδή το καθ' αυτόν ετάχθη κινδυνεύειν, παρείδεν,
και μάλλον είλετο μη ζην ή καταισχύναι τας παρ'
υμών υπαρχούσας αυτό τιμάς, είθ' υπέρ ών 83
εκείνος ώετο δείν αποθνήσκειν ή νικάν, ταύθ' ημείς
αφελώμεθα τον υιόν αυτού και και τι φήσομεν, ώ
άνδρες Αθηναίοι, όταν τα μεν τρόπαιο εστήκη
δήλα πάσιν ανθρώπους, και υπέρ υμών στρατηγών
εκείνος έστησε, των δ' επί τούτοις δωρεών αφηρη-
μένον τι φαίνεται και ου σκέψεσθ', ώ άνδρες
'Αθηναίοι, και λογιείσθ' ότι νύν ούχ ο νόμος
κρίνεται, πότερόν έστιν επιτήδειος ή ού, αλλ'
υμείς δοκιμάζεσθε, είτ' επιτήδειοι πάσχειν έστ'
ευ τον λοιπόν χρόνον είτε μή;

Λαβε δή και το τώ Χαβρία ψήφισμα ψηφισθέν. 84 όρα δή και σκόπει· δεϊ γαρ αύτ' ενταύθ' είναι

που.

'Εγώ δ' έτι τούτ' ειπείν υπέρ Χαβρίου βούλομαι. υμείς, ώ άνδρες Αθηναίοι, τιμώντές ποτ'

Ιφικράτην ου μόνον αυτόν ετιμήσατε, αλλά και δι' εκείνον Στράβακα και Πολύστρατον, και πάλιν Τιμοθέη διδόντες την δωρεάν δι' εκείνον

εδώκατε και Κλεάρχω και τισιν άλλους πολιτείαν 85 Χαβρίας δ' αυτός ετιμήθη παρ' υμίν μόνος» εί

δή τόθ', όθ' ευρίσκετο την δωρεάν, ήξίωσεν υμάς, 483 ώσπερ δι' Ιφικράτης και Τιμόθεον ευ τινας πεποιήκατε, ούτω και δι' αυτόν εύ ποιήσαι τούτων τινάς των ευρημένων την ατέλειαν, ους νυν ουτοι μεμφόμενοι πάντας αφαιρείσθαι κελεύουσιν ομοίως,

ουκ αν εδώκατε ταύτην αυτή την χάριν και έγωγή 86 ηγούμαι. είθ' οις δι' εκείνον αν τότ' εδώκατε

δωρεάν, διά τούτους νυν αυτόν εκείνον αφαιρήσεσθε την ατέλειαν και άλλ' άλογον. ουδέ γάρ υμίν αρμόττει δοκεϊν παρά μεν τας ευεργεσίας ούτω προχείρως έχειν, ώστε μη μόνον αυτούς τους ευεργέτας τιμών, αλλά και τους εκείνων φίλους, επειδάν δε χρόνος διέλθη βραχύς, και όσο αυτούς δεδώκατε, ταύτ' αφαιρείσθαι.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΩΝ ΧΑΒΡΙΟΥ ΤΙΜΩΝ. 87 Oυς μεν τοίνυν αδικήσετε, ει μη λύσετε τον

νόμον, προς πολλούς άλλοις ους ακηκόατ' εισίν, ώ άνδρες δικασταί. σκοπείτε δή και λογίσασθ' έν υμίν αυτοίς, εί τινες τούτων των τετελευτηκότων λάβοιεν τρόπο τινι του νυνι γιγνομένου πράγματος αίσθησιν, ώς αν είκότως αγανακτήσειαν. εί γαρ ών έργω πεποίηκεν έκαστος αυτών υμάς εύ, τούτων εκ λόγου κρίσις γίγνεται, και τα καλώς πραχθένθ' υπ' εκείνων, αν υφ' ημών μη