ventus mandatis hujusmodi obauditis id efficere hactenus non curarunt, prout ejusdem clerici labor ad nos indicat iteratus. Volentes igitur ipsum clericum in hujusmodi suo laudabili proposito confovere, discretioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus si est ita, eosdem abbatem et conventum ex parte nostra moneas et inducas, ut eundem clericum in prelibato monasterio in monachum recipiant et in fratrem et sincera in Domino caritate pertractent juxta priorum contentum litterarum; alioquin rescribas nobis causam rationabilem, si qua subsit, quare id fieri non debeat vel non possit. Dat. Avin. 10 kal. maii, pontificatus nostri anno 7». A. Le Waitte, Historiae Camberonensis pars altera sive Camberona Coenobium ejusque abbates, p. 311. Paris, 1673. 945. 1342, 16 janvier. Johanni Ogerii, decano ecclesie Belnensis, Eduensis diocesis, committitur cura colligendi redditus et proventus apostolice Sedi debitos in provincia Remensi. Cum sicut... Dat. Avin. 17 kal. februarii anno 8. D. Haigneré, Les chartes de Saint-Bertin d'après le grand cartulaire de Dom Charles-Joseph Dewitte (publications de la Société des Antiquaires de la Morinie), n. 1597 (t. II, p. 314). Saint-Omer, 1886. a. Le Waitte om.: scripta. DOCUMENTS DIVERS insérés dans les registres de Benoît XII 946. Poissy, 20 mars (1340). Philippus, Francorum rex, licentiam petit pecuniam Terre Sancte in profanis usibus consumendi, cum ejus intentionis existat in brevi invadere ducatum Brabantie (1). .. << Sanctissimo patri in Domino Benedicto divina providentia Sacrosancte Romane ac universalis Ecclesie Summo Pontifici. Sanctissime Pater, audita relatione dilecti et fidelis clerici nostri ac secretarii magistri Petri de Verberia a vobis novissime venientis, percepimus... Pater Sancte, prefatus clericus noster vobis ex parte nostra supplicavit secrete ut nobiscum super levatis per gentes nostras de decimis concessis pro passagio Terre Sancte, Vestra dignaretur Sanctitas dispensare aut ad remissionis vel prorogationis finem; sed vos, Pater Sanctissime, ad nullum finium predictorum nobiscum voluistis dispensare hucusque... Et Pater Sanctissime, [cum] nostre intentionis existat in brevi invadere ducem Brebanties, inimicum nostrum qui diffidavit nos, et primo mittere illuc dilectum primogenitum nostrum,... sciatisque quod bellorum eventus dubii et pericolosi existunt nichilque sit certius morte, incertius hora mortis, Sanctitatem Vestram rogamus ac Ei in quantum devote possumus supplicamus quatinus de levatis per nos et gentes nostras a concessis decimis pro passagio Terre Sancte remissionem plenam pro nobis et heredibus nostris dignemini facere de Vestre solita clementia Sanctitatis et a peccato quod incurisse dicimur occasione prestiti super hoc juramenti, nos et dictum primogenitum nostrum absolvere, nobis in hac parte veniam concedentes et eam de Vestre Beatitudinis gratia nullatenus denegantes cum in casu isto omnia possibilia sint apud Vos. Si autem, Pater Beate, dictam pecuniam nobis plene remittere a. Daumet: nullam.b. Daumet: predictarum. - c. Daumet: Brabantie. (1) Voir la réponse du pape, plus haut, n. 639. nolueritis ", saltim restitutionis illius pecunie prorogare terminum dignetur eadem Vestra Sanctitas usque ad sex annos post finem guerrarum nostrarum vel ad tantum et tale tempus quantum vestra summa providentia duxerit concedendum... Scriptum apud Pissiacum, vicesima die martii. Devotus filius vester rex Francorum. 947. .. Reg. Vat. 135, f. 94, n. 259. Daumet, n. 708 (texte). Bouvignes, septembre 1340. Littera patens regis Francie testimonialis, qua requeste Flamingorum circa revocationem sententiarum olim contra eos prolatarum ipsi regi grate et accepte declarantur. << Philippus, Dei gratia Francorum rex. Notum facimus universis presentibus et futuris quod carissima ac dilecta soror nostra..comitissa Hanonie, ac carissimus et dilectus consanguineus noster..comes Flandrie, pro se ac comitatu et tota patria Flandrie fecerunt nobis certas requestas formam que sequitur continentes. Primo requirunt pro securitate dictorum comitatus et patrie ac incolarum ipsius, quod nos ex nunc pro nobis et heredibus ac successoribus nostris perpetuo renuntiemus omnibus litteris, bullis, privilegiis, instrumentis, procuratoriis, viribus, actis, munimentis et aliis processibus, quorum virtute nos fecimus, aut nos vel successores nostri possemus facere interdici dictam patriam Flandrie, aut excommunicari vel interdici dictum comitem seu personas ejusdem patrie Flandrie ac adjutores eorum vel aliquos eorundem. Item quod nos faciamus reabsolvere, revocare, et anullare omnes sententias latas, pronunciatas seu promulgatas super et contra dictas patriam Flandrie et personas ipsius conjunctim vel divisim, cujuscunque conditionis aut status existant, per judices, executores, ordinarios vel alios quoscunque habentes super hoc potestatem, sine eorundem comitis, patrie et personarum custibus et expensis. Et quod omnes littere, bulle, privilegia, procurationes, instrumenta, vires, acta, munimenta et alii processus que nos vel gentes nostre super premissis habemus reddantur Flandrensibus integre a die dominica proximo venienti in octo dies infra villam Tornaci. Et quod nos premissa faciamus revocari et anullari integre et ad perpetuitatem per Beatissimum Patrem dominum nostrum papam, nostris sumptibus et expensis, infra dominicam qua cantatur <<< Letare Jerusalem >>> proximo venientem. Item requirunt quod pro aliquibus obligationibus, conventionibus vel submissionibus per comitem, patriam et personas predictos factis temporibus retroactis nobis aut gentibus vel predecessoribus nostris, nos aut heredes vel successores nostri nullo unquam tempore possimus facere compelli eosdem comitem, patriam et personas per suspensionis, excommunicationis et interdicti seu cessationis sententias ad observantiam eorundem. Quas quidem requestas omnes et singulas nos pro nobis ac heredibus et successoribus nostris regibus Francorum, ad preces sororis et consanguinei predictorum, volumus, consentimus, concordamus et concedimus ad perpetuitatem ex certa scientia et auctoritate nostra regia, habito super hoc bono consilio et deliberatione matura cum nostro magno consilio, easque bona fide et sine fraude aut quovis malo ingenio promittimus tenere et facere teneri, compleri et integrari ac nunquam per nos nec per alium contra facere vel venire. Quod ut firmum et stabile futuris temporibus perseveret presentibus litteris nostrum magnum fecimus apponi sigillum. Dat. in campis juxta pontem de Bovines anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo, mense septembris ». a. Daumet: noleritis. b. Daumet: juribus. c. Daumet om.: nos. 948. Reg. Vat. 136, f. 977, n. 239, Daumet, n. 890 (texte). Gand, 10 novembre 1340. Edwardus, Anglie rex, Benedicto pape XII scribit super reformatione pacis inter ipsum et Philippum, adversarium suum Francie. << Sanctissimo in Christo patri domino Benedicto, divina providentia sacrosante Romane ac universalis Ecclesie Summo Pontifici, Edwardus, ejusdem gratia rex Francie et Anglie et dominus Ibernie, devota pedum oscula beatorum. Reverenter et devote recepimus Sanctitatis Vestre litteras per venerabilem virum magistrum Willermum de Norwico, decanum Lincolniensem, capellanum vestrum auditoremque vestri sacri palatii, presentatas (1), per quas inter alia pacem vel treugam cum.. .. adversario nostro Francie ineundas provida vestra deliberatio nobis salutaribus monitis persuavit... Et ob hoc hactenus quantum decuit pacem quesivimus et querere voluimus cum effectu. Unde cum nuper ante receptionem litterarum vestrarum obsideremus civitatem Tornacensem, licet nobis arrideret expeditionis uberis spes propinqua ad importunam tamen quorundam instantiam sub spe tractatus pacis toleravimus quod inter alligatos nostros et alligatos partis adverse capiebatur una treuga usque ad (1) Lettre close Novit Deus... du 26 août 1340, plus haut, n. 650. festum nativitatis S. Johannis Baptiste proxime futurum duratura, inter quos condictum extitit ut in crastino instantis festi S. Martini episcopi prope Tornacum tractatus pacis haberetur, quem diem receptis predictis Vestre Sanctitatis litteris prorogari fecimus usque in diem dominicam proxime post festum Purificationis B. Marie Virginis ut interim possemus Vestram Beatitudinem super intentione nostra et causa nostre justitie plenius informare et super hiis providum vestrum consilium, quod pre ceteris amplecti volumus, obtinere. Propter quod... Dat. apud Gandavum, decimo" die novembris, anno regni nostri Francie primo, regni vero nostri Anglie quartodecimo». Cette lettre est suivie dans le registre de deux documents, qui portent le titre suicant: 1) f. 112. Credentia nuntii.. regis Anglie commissa ut dixerunt super exponendis ex parte ipsius regis domino pape, quam quidem credentiam prout eis data fuerat idem dominus papa in scriptis redigi mandavit et fecit ac sibi sub nuntiorum eorundem sigillis realiter assignari. 2) [f. 114]. Sequitur tenor unius cedule per.. regis Anglie nuntiis sub sigillis eorum propriis domini pape date et exhibite continentis causas et rationes propter quas idem rex Anglie in et desuper regno Francie pretendit et vendicat jus habere. Au premier nous empruntons les lignes suivantes: [f. 113]. Quibus factis dominus noster rex consilium secutus predictum mare transivit et aliquas regni Francie partes cum suo et quorundam alligatorum exercitu devastavit. Instante postmodum tempore yemali dictus dominus noster rex in Anglia reversus, audivit quod in mari maxima navium multitudo ad sui et suorum invasionem celerem parabatur. Qui de consilio suorum sibi pro tunc assistentium et principaliter domini Cantuariensis predicti subito separavit ad purgandum mare et ad transeundum se exposuit absque provisione pecunie vel equorum sub confidentia principaliter dicti domini Cantuariensis, qui infra certos et paucos dies pecuniam sibi sufficientem promiserat destinare. Et mare transiens inimicos suos invenit in mari juxta portum quo proposuit applicare et eam quam dedit sibi Deus obtinuit victoriam, qui postmodum terram ascendens sub confidentia promissionis predicte cum armatorum maxima multitudine civitatem Tornacensem obsessit ibidemque remanens longuo tem a. Bliss: 18. |