Sordida, sed gelido non aspernanda Decembri endromis, quia iv To Spouw, id est in cursu, utebantur ea Græci, ne e stadio exeuntes sudore madidi, inde frigore admisso in morbum inciderent. Eam forte invenerant Lacedæmones, quæ deinde in Galliis texi cœpit, nec tamen nomen amisit pristinum. Ed. Lacedæ monium, barbara. Græci barbaros appellabant omnes populos qui extra Hellada habitabant, aut etiam qui non ore rotundo attice loquebantur. Sic Romani barbaros dicebant omnes peregrinos, exceptis tamen Græcis; hoc est, cur Martialis inter se opponat has voces Lacedæmonium, barbara. ED. 3. Sordida. Quia inelegans, uncta, crassa, villosa, etc.- - Decembri. Per Saturnalium dies mos erat Romanis munera mittere: modo epigr. xiv supr. miserat Silio suum libellum; nunc amico, quem non nominat, mittit munus iis non contemnendum, qui frigus decembri arcere volunt. Juven. de adulatore quodam : « Rides? majore cachinno Concutitur; flet, si lacrymas conspexit amici, Nec dolet. Iguiculum brumæ si tempore poscas, Accipit endromidem; si dixeris : Estuo; sudat. ED. 4. Andromeda in codice Vatic. Endromiden Junt. et Colin. Endromeda cod. Florent. Peregrinam. Gallicam, seu Laconicam. 5 quibus confectis imprudenter frigori vel pluviæ te objeceris. En.— Lentum.Pingue, viscosum.-Ceroma teris. Ceromate, id est, unguento ex oleo et pulvere, uncti palæstritæ certabant; quod vel terendo conficiebatur; vel terendo linendoque corpori affricabatur; vel corpori illitum variis motibus terebatur. Tepidumve. Ut hic locus intelligatur, breviter aliquid dicendum de pilarum genere, et ludo: quatuor ergo fuerunt pilarum genera, quibus ludebant Antiqui, follis scilicet, trigonalis, paganica, et harpastum. Follis erat pila magna ex aluta confecta, soloque vento repleta, quæ si major erat, brachiis impellebatur. Propertius, lib. III: « Quum pila veloces fallit per brachia jactus. » Si minor, pugnis ejiciebatur, atque pugillaris follis vocabatur, ut apud Plautum in Rudente: « Follem pugillatorium faciam Extemplo hercle ego te. » Trigonalis pila, quæ parva erat, non triquetra figura, sed a loco trigono, vel a numero, figura, aut situ ludentium. Stabant enim tres eo ordine, ut trigonum seu triangulum efficerent. Vide lib. XII, epigr. LXXXIV. Tepidum vero dicit, vel quod ludentes calefaceret, vel potius quod attrectata pila ludentium et sudantium manu tepefieret. Paganica, qua in pagis et gymnasiis quoque ludebatur, major trigone, folle vero minor, farciebatur pluma, lib. VII, epigr. xxxII; et libr. XIV, epigr. XLV : « Hæc Sive harpasta manu pulverulenta rapis; Plumea seu laxi partiris pondera follis; Sive levem cursu vincere quæris Atham: D quæ difficilis turget paganica pluma Folle minus laxa est, et minus arcta pila. Postremum est harpastum a græco verbo ἁρπάζω, ναpio: pila erat omnium minima ex corio, quam alter ludens alteri rapiebat, quum repercussu surgeret (gallice, rebondir). Hæc ex Mercuriali, de Arte Gymnastica, lib. II, cap. 5. Trigona, Erat hæc pila omnium minima et durissima, stipato et denso pilo (unde pila nomen) facta; utraque manu impellebatur et excipiebatur: prima et summa cautio erat, ne terram contingeret, sed ut adhuc volans geminaretur. Cur vocaretur trigon in nota præcedenti diximus; alii tamen putant hoc nomen ei datum fuisse ex figura loci huic ludo ædificati; et tepidum appellari a Poeta, quia per hiemem calore modico fovebatur ille idem locus, ne exsuti ad ludendum homines facile post ludum perfrigescerent. Alii legunt trepidum, atque intelligunt de concursatione ludentium, et ne pila caderet, caventium. ED. 6. Harpasta. Erat harpastum pila major paulo, quam trigon; panno conciso, lana vel tomento implebatur, quam alii aliis conabantur eripere, et ad suas transferre partes; tum sicubi decideret, accurrentes catervatim humi se invicem prosteruebant, pulvere et sudore infecti. Pulverulenta. In pulvere ludebant Antiqui, igitur quoties terram attingebat pila, pulverulenta resurgebat. ED. 7. Plumea. Pila follis corio tecta (follis idem erat apud Veteres ac pellis), et vento distenta, levior erat cæteris. Igitur hanc appellat plumcam Martialis ; lentius fertur illa, tardiusque descendit unde senibus et pueris commodior. -Vel per plumeam pilam intellige paganicam quæ plumis farciebatur. ED. - Laxi. Vel minime duri; vel majoris, utpote quæ vento conflata. ED. Partiris pondera. Impellis per vices, justa divisione facta cum collusoribus. Vel intellige; metiris et tecum computas ubi et quando lapsurus sit follis, quod quidem ut perspicias, pondus tibi æstimandum. Acuta antithesis plumea pondera, id est, levissima: ponuntur pondera pro motibus ipsius follis. ED. 8. Pulmanni codex habet, forsan vincere quæris Atham. Hermolaus Barbarus Castigat. lib. VII, pro Atham legit Athan; sed codd. Florent. et Vatic. exhibent Atlan. Atham. Puerum levem et cursu velocem. Vid. Plin. lib. VII, c. 20, et Alex. Neap. lib. II, c. 21. Vel nomen fictum a poeta, Atta enim est qui terram leviter attingit. Festus. Ne madidos intret penetrabile frigus in artus, 10 habet Sidone. Pulmanni codex, sindone cultus eris. Ramires. de Prado, sindone nudus eris. Juntina nostra in margine, sindone tectus eris; sed tectus præcesserat. In Tyria sindone. Quam Julius Pollux, in lib. VII, cap. 16, sic explicat: Σtvov, ἔστιν Αἰγυπτία μὲν, περιβόλαιον δ' ἂν εἴη, τὸ νῦν δίκροσσον καλούμενον : Sin don quidem est Ægyptiaca; amiculum vero est, quod nunc utrimque fimbriatum vocant. Dicta autem est, ut opinatur Bayfius, quia primum in urbe Sidone hujusmodi amictus fieri cœpit. Quamobrem Tyria a Martiali dicta: erant enim vicinæ urbes Tyrus et Sidon. Vid. lib. II, epigr. XVI, VS. 3. XX. DE CÆRELLIA ET GELLIA. DICIT se vetulam, quum sit Cærellia puppa: *Duo in duabus fœminis contraria vitia reprehendit; alterum Carelliæ, quæ quum esset puppa, id est, adolescentula et tenera, se vetulam dicebat: alterum Gelliæ, quæ quum reapse esset anus, se vocabat puppam, et teneram fingebat gestu et voce. Ramires. Puppa. Puella. Pupus, pupulus et pupillus, puerilia et blande appel lationis nomina. Rutgers. Hinc vox gallica: poupée. - Hoc epigramma superiori adjunctum legitur in editione Schrevel. ann. 1670, in ejusdem edit. prima ann. 1656, non item. Ad Collinum vero inscribitur in codice Thuaneo. 1. Cherellia puppa legitur Beverlandi MS. Ferre nec hanc possis, possis, Colline, nec illam : Altera ridicula est, altera putidula. 4. Altera ridicula est. Ridicula est Cærellia cum sua illa gravitate; Gellia inepte delicata cum ista sua concinnitate. E contrario autem sic explicat hunc locum Farnabius: Altera ridicula est, Gellia, quæ anicula capularis, vocem et gestus effingit puellæ : altera vero putidula, Cærellia, quæ puella, gravitatem affectans anilem, se fastidio exponit. Putidi et putiduli dicuntur, qui sibi ipsi displicent: hoc Cicero quodam in loco: « Displicebam mihi: alibi dixit: eram puditulus. » Quum autem quisquam sibi dis plicet, contrahit frontem et caret omni hilaritate : et propterea, ait poeta, alteram mulierem cupientem videri puellam, adeo gestire, ut sit ridicula et non puella; alteram cupientem videri anum, non solum videri anum, sed putidulam, id est, quæ, per fastidium et tædii gravedinem, quoslibet proprios ætati juvenili lepores et festivos mores respuit, ut videatur anus, per se putidula res. Domit. Ramiresius explicat putidum, quod cogit nos avertere vultum, et veluti fastidium gignit. XXI. DE SELIO.* * NULLOS esse Deos, inane cælum XXII. DE CLEOPATRA UXORE. PRIMOS passa toros, et adhuc placanda marito, Merserat in nitidos se Cleopatra lacus, Dum fugit amplexus: sed prodidit unda latentem; Lucebat totis quum tegeretur aquis. Condita sic puro numerantur lilia vitro : Ακμὴν πρωτόγαμος Κλεοπάτρη, τῷ τε συνεύνῳ Πείρην δειμαίνουσα· τὰ δ ̓ ὕδατά μιν κατέλεγξε Στίλβον γὰρ καὶ ὅλη κύμασι κρυπτομένη· Λείρι ̓ ἐν ὑαλίνοις διακρίνεται ἄγγεσιν οὕτω, Primam, prima inter hymenæi gaudia, pudoris fugam, uxoremque novam novi conjugis blanditiis iratem blanditiisque placatam canit Martialis, et oscula illa luctantia, qualia describit Horat. lib. II, od. 12; et Bolæus noster, Art. Poet. lib. II: Un baiser cueilli sur les lèvres d'Iris, Qui mollement résiste, et par un doux caprice, Quelquefois le refuse, afin qu'on le ravisse. ED. De De Cleopatra in aliis. Cleopatra uxore inscribitur in Ald. Junt. Colin. etc. De Cleopatra natatrice in Beverlandi MS. 1. Codd. Florent. et Vat. nec IV, 354; Heroid. Epist. XV, 157; Avian. Fab. II, 4; et Snakenb. ad Curt. III, 1. 4. Lucebat totis, etc. Similis est locus Aristæneti lib. I, epist. 3, cujus verba ex versione Merceri sunt : « Sub platano fons amœnissimus fluit aquæ tam frigidæ, ut pede rigorem sentias; tam limpidæ, ut nantibus nobis et per aquæ pellucidum vitrum amanter amplexis membra clare apparerent omnia. » Vid. Boissonade, p. 15, edit. 1822. 5. Candila sic puro Beverlandi MS. Numerantur lilia, Translucent adeo ut numerari possint: existimat Ramiresius Veteres liliis delectatos ea solere vitreis vasis condere, ne scilicet facile ab aere corruperentur, et forte ne gravior eorum odor læderet caput, quod usu venire sæpe videmus. Sic Ovid. lib. IV, Metam. « In liquidis trans -- 5 |