2 June. The Hyades rise.

Postera lux Hyadas, Taurinae cornua frontis,
Evocat, et multa terra madescit aqua.

3 June. Festival of the Temple of Bellona. Her pillar.
Mane ubi bis fuerit, Phoebusque iteraverit ortus,
Factaque erit posito rore bis uda seges,
Hac sacrata die Tusco Bellona duello
Dicitur, et Latio prospera semper adest.
Appius est auctor, Pyrrho qui pace negata
Multum animo vidit, lumine captus erat.
Prospicit a templo summum brevis area Circum
Est ibi non parvae parva columna notae.
Hinc solet hasta manu, belli praenuntia, mitti,
In regem et gentes cum placet arma capi.

4 June. Festival of Temple of Hercules Custos.
Altera pars Circi Custode sub Hercule tuta est:
Quod deus Euboico carmine munus habet.
Muneris est tempus, qui Nonas lucifer ante est.
Si titulum quaeris, Sulla probavit opus.

200

205

210

5 June. Nones: Festival of the Temple of Semo Sancus or

Fidius.

Quaerebam, Nonas Sanco, Fidione referrem,

An tibi, Semo pater. Tum mihi Sancus ait: Cuicumque ex istis dederis, ego munus habebo.

215

Nomina terna fero. sic voluere Cures.'

Hunc igitur veteres donarunt aede Sabini,

Inque Quirinali constituere iugo.

Digression. The poet is advised not to celebrate his daughter's marriage before the Ides.

Est mihi-sitque, precor, nostris diuturnior annis

Filia, qua felix sospite semper ero.

220

Hanc ego cum vellem genero dare, tempora taedis
Apta requirebam, quaeque cavenda forent.
Tum mihi post sacras monstratur Iunius Idus
Utilis et nuptis, utilis esse viris ;

Primaque pars huius thalamis aliena reperta est.
Nam mihi sic coniunx sancta Dialis ait:
'Donec ab Iliaca placidus purgamina Vesta
'Detulerit flavis in mare Thybris aquis,
'Non mihi detonso crines depectere buxo,
'Non ungues ferro subsecuisse licet:

225

230

'Non tetigisse virum, quamvis Iovis ille sacerdos, 'Quamvis perpetua sit mihi lege datus.

'Tu quoque ne propera. melius tua filia nubet, 'Ignea cum pura Vesta nitebit humo.'

7 June. Feast of the Fishers: Arctophylax sets.

Tertia post Nonas removere Lycaona Phoebe
Fertur, et a tergo non habet Ursa metum.
Tunc ego me memini ludos in gramine Campi
Aspicere et dici, lubrice Thybri, tuos.

Festa dies illis, qui lina madentia ducunt,
Quique tegunt parvis aera recurva cibis.

8 June. Story of the Temple of Mens.

Mens quoque numen habet. Mentis delubra videmus

Vota metu belli, perfide Poene, tui.

Poene rebellaras, et leto consulis omnes

Attoniti Mauras pertimuere manus.

235

240

Spem metus expulerat, cum Menti vota senatus 245
Suscipit. et melior protinus illa' venit.
Aspicit instantes mediis sex lucibus Idus
Illa dies, qua sunt vota soluta deae.

9 June. Vesta's day. Account of her Temple, and its cere

monial.

Vesta, fave! Tibi nunc operata resolvimus ora,

Ad tua si nobis sacra venire licet.

250

In prece totus eram. caelestia numina sensi,
Laetaque purpurea luce refulsit humus.
Non equidem vidi-valeant mendacia vatum-
Te, dea: nec fueras aspicienda viro.
Sed quae nescieram, quorumque errore tenebar,
Cognita sunt nullo praecipiente mihi.
Dena quater memorant habuisse Parilia Romam,
Cum flammae custos aede recepta sua est:
Regis opus placidi, quo non metuentius ullum
Numinis ingenium terra Sabina tulit.

255

260

Quae nunc aere vides, stipula tum tecta videres,
Et paries lento vimine textus erat.

Hic locus exiguus, qui sustinet atria Vestae,

Tunc erat intonsi regia magna Numae.

Forma tamen templi, quae nunc manet, ante fuisse

265

Dicitur. et formae causa probanda subest.

Vesta eadem, quae Terra. subest vigil ignis utrique.

Significantque deam tecta focusque suam.

Terra pilae similis, nullo fulcimine nixa,
Aëre subiecto tam grave pendet onus.

Ipsa volubilitas libratum sustinet orbem,

Quique premat partes, angulus omnis abest. Cumque sit in media rerum regione locata,

Et tangat nullum plusve minusve latus,

Ni convexa foret, parti vicinior esset,

270

275

Nec medium terram mundus haberet onus.

Arte Syracosia suspensus in aëre clauso

Stat globus, immensi parva figura poli:

Et quantum a summis, tantum secessit ab imis
Terra. quod ut fiat, forma rotunda facit.
Par facies templi. nullus procurrit in illo
Angulus. a pluvio vindicat imbre tholus.

280

Cur sit virginibus, quaeris, dea culta ministris ?
Inveniam causas hac quoque parte suas.
Ex Ope Iunonem memorant Cereremque creatas
Semine Saturni. tertia Vesta fuit.

285

Utraque nupserunt, ambae peperisse feruntur:

De tribus impatiens restitit una viri.

Quid mirum, virgo si virgine laeta ministra.

Admittit castas ad sua sacra manus?

Nec tu aliud Vestam, quam vivam intellege flammam:

Nataque de flamma corpora nulla vides.

Iure igitur virgo est, quae semina nulla remittit,
Nec capit, et comites virginitatis habet.
Esse diu stultus Vestae simulacra putavi:
Mox didici curvo nulla subesse tholo.
Ignis inextinctus templo celatur in illo.

290

295

Effigiem nullam Vesta nec ignis habet. Stat vi terra sua. vi stando Vesta vocatur: Causaque par Grai nominis esse potest.

300

At focus a flammis et quod fovet omnia, dictus :
Qui tamen in primis aedibus ante fuit.

Hinc quoque vestibulum dici reor. inde precando

Praefamur Vestam, quae loca prima tenet.

Ante focos olim scamnis considere longis

305

Mos erat, et mensae credere adesse deos.

Nunc quoque cum fiunt antiquae sacra Vacunae,
Ante Vacunales stantque sedentque focos.
Venit in hos annos aliquid de more vetusto :
Fert missos Vestae pura patella cibos.

310

The same day is also the Bakers' Festival.

Ecce coronatis panis dependet asellis,
Et velant scabras florida serta molas.
Sola prius furnis torrebant farra coloni,
Et Fornacali sunt sua sacra deae.
Suppositum cineri panem focus ipse parabat,
Strataque erat tepido tegula quassa solo.
Inde focum servat pistor, dominamque focorum,
Et quae pumiceas versat asella molas.

315

Praeteream, referamne tuum, rubicunde Priape,

Dedecus? est multi fabula parva ioci.

320

Turrigera frontem Cybele redimita corona
Convocat aeternos ad sua festa deos.

Convocat et satyros et, rustica numina, nymphas.

Silenus, quamvis nemo vocarat, adest.

Nec licet, et longum est, epulas narrare deorum.

325

In multo nox est pervigilata mero.

Hi temere errabant in opacae vallibus Idae:

Pars iacet et molli gramine membra levat:

Hi ludunt: hos somnus habet: pars bracchia nectit,
Et viridem celeri ter pede pulsat humum.

330

Vesta iacet, placidamque capit secura quietem,
Sicut erat, positum cespite fulta caput.

At ruber hortorum custos nymphasque deasque
Captat, et errantes fertque refertque pedes.
Aspicit et Vestam. dubium, nymphamne putarit,
An scierit Vestam: scisse sed ipse negat.
Forte senex, quo vectus erat, Silenus asellum
Liquerat ad ripas lene sonantis aquae.
Aggreditur divam longi deus Hellesponti,
Intempestivo cum rudit ille sono.

335

340