Page images
PDF
EPUB

Acoluth (Akoluth), Carl Gottlieb Immanuel. - Arzt zu Zittau, dann Apotheker zu Bautzen, endlich Arzt daselbst (N) (Cu.),

geb. 1776, Febr. 12, Zittau, gest. 1827, Mai 8, Bautzen. Bereitungsart des Kupfer-Ammoniaks (Tromsdorff Journ. 1799, Bd. VI).

d'Acosta, Jose. Jesuit, Missionar in Westindien, Provinzial in Peru, Missionar in Rom, zuletzt Rector in Salamanca (Ni. XXX),

geb. 1539 etwa, . . Medina del Campo, gest. 1600, Febr. 15, Salamanca. Historia natural y moral de los Indias, Sevilla 1590. De natura novi orbis libri duo, Salamanticae (Ist nur ein Theil des ersteren Werks). gest. Febr. 11 (BEJ).

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

gest. 1795, Aug. 14, London (Southampton). On Electricity, with an essay on Magnetism, 1784. Essay on the Microscope, 1787. History on vision etc., 1789. Astronomical and geographical Essays, 1789. Essay on vision, 1792. Lectures on natural and experimental philosophy, 5 vol. 1794. Geometrical and graphi

d'Acosta, s. Costa, Emanuel Men- cal Essays, containing a general description

des da.

[ocr errors]

Acrel (später af Acrel), Olof. Dr. Med., zuletzt General-Director d. Lazarethe u. Hospitäler in Schweden, Mitgl. d. Acad. d. Wiss. zu Stockholm (SH),

geb. ..., gest. 1806, Mai 28. Collectio rerum curiosarum eller Samling af reglor angående metallers förgyll- och försilfringar, Stockh. 4738. Sonst nur Medicinisches.

Acronius (Atrocianus), Johann. Prakt. Arzt zu Basel, Prof. d. Mathematik u. Logik daselbst (AR) (A) (BN) (BWA), geb. 1520 ... Akrum, Westfriesland, gest. 1564, Oct. 28 (18), Basel. *

Confectio astrolabii et annuli astronomici. De motu Terrae. De sphaera. Prognostica astronomica.

[blocks in formation]

of mathematical Instruments, 1791.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small]
[ocr errors]

Adams, Carl. Lehrer d. Mathematik u. Physik an d. Gewerbeschule zu Winterthur (Or.) (G. 1849) (Grunert, Arch. XIV),

geb. 1811 ... Merscheid b. Düsseldorf, gest. 1849, Nov. 14, Winterthur.

Die Lehre von d. Transversalen in ihrer Anwend. auf Planimetrie, Winterthur, 1843. Die harmonischen Verhältnisse etc., Ib. 1845. Das Malfatti'sche Problem gelöst, Ib. 1846. Die merkwürdigst. Eigenschaften des geradl. Dreiecks, Ib. 4846. Einige geometr. Aufgaben alJesuit, gebraisch gelöst, Ib. 1847. Geometr. Aufgaben, mit besondr. Rücksicht auf geometr. Construct. Ib. 1847. Das Malfatti'sche Problem algebraisch gelöst, Ib. 1848.

Nuevo Descubrimiento del gran Rio de las
Amazonas, Madrid 1644./

* Lebte noch 1675 (BEJ).

d'Acunha, s. Cunha, José Anatasio da. Adami, Paul. Prof. d. Thierarzeneikunde in Wien, früher Contagionsphysicus in Croatien (OL),

geb. 1739, Juli 9, Trentschin, Ung., gest. 1795, Sept. 21, Wien. Specimen hydrographiae Hungaricae, sistens aquas communes, thermas et acidulas Comitatus Trencsiniensis, physice, chemice et medice examinatas, Wien 1780.

-

Adams, John Cough. Fellow des Pembroke-College in Cambridge, Mitgl. d. Royal- und d. Cambridge-Society, Präsident der Astronomical Society (Or.),

geb. 1819, Juni 5, Laneast bei Launceston, Cornwall. An Explanation of the observed Irregulaties in the motion of Uranus (Mem. Astron. Soc. 1847. Vol. XVI). On an important Error in Mr. Bouvard's table of Saturn (Ib. 1849. Vol. XVII). On the application of Graphical Methods to the solution of certain astronomical problems etc. (Report of Brit. Assoc. 1849. New tables of the Moon's Parallaxe, to be substituted for those of Burckhardt.

Adanson, Michel. Mitgl. d. Acad. d. Wiss. zu Paris, berühmt durch seine Reise als Naturforscher nach d. Senegal u. d. Canarischen Inseln in d. J. 1748-50 (BN) (Mém. de l'Inst. T. VII),

geb. 1727, Apr. 7, Aix, Provence,

gest. 1806, Aug. 3, Paris.

Histoire naturelle de Senegal, 8 vol. 8°. Par. 1775. Sur les marées de l'isle de Gorée (Mém. Math. Phys. T. II). Sur un orage accompagné d'une grêle d'une grosseur considerable (Mém. Paris 1769). Observ. météorol. faites prés de Paris pendant les froids de Janv. 1767 avec des remarq. sur la cause des inégalités des observ. au thermomètre (Ib. 1778). Machte 1751 den Zitterwels (Silurus electricus) zuerst bekannt, u. verglich schon dessen Schläge mit denen der Leidner Flasche.

Adanyi, Andreas. Jesuit, Dr. Phil. u. Theol., Lehrer d. Philosophie am Collegio zu Tyrnau, zuletzt, nach Aufhebung des Ordens, Rector des Gymnas. zu Gran (SSJ),

geb. 1716, Dec. 28, Dormand, Comitat Hewesch,

gest. 1795, Oct. 13, Gran. Institutiones physicae generalis, Tyrnaviae

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]
[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

Adhémar, Joseph Alfonse. Privatlehrer (Professeur particulier) d. Mathematik in Paris (QC),

geb. 1797, Febr. ... Paris.

Cours de Mathématiques à l'usage de l'ingénieur civile, Paris 1832. Traité de Géométrie descriptive, Ib. 1834. 1847. Traité de la Coupe des Pierres, Ib. 1837. Traité de perspective linéaire, Ib. 1838. Traité des ombres.

Adjunctus, s. Aggiunti.

gest. 1779, Juli 21 (19), Altorf. Commercium litterarium ad astronomiae incrementum etc. institutum, 1733-35. De methodo, qua solis observatae eclipses, itemque stellarum per lunam occultationes ad differentias meridianorum investigandas usurpari | Rathsgymnasium daselbst (M) (A),

Adlung (Adelung), Jacob. Organist zu Erfurt, Prof. am evangelischen

geb. 1699, Juni 14, Bindersleben bei Erfurt,

gest. 1762, Juli 5, Erfurt.

De quibusdam affectionibus quadratorum, cuborum, etc. Erford. 1741. Anleit. z. musikal. Gelahrtheit, worin von d. Theorie u. Praxis d.

alt. u. neu. Musik, von d. musikal. Instrumenten, besonders d. Orgel, Nachricht gegeben wird, usw. Erfurt 1758. Musica mechanica d. i. Gründl. Unterricht von d. Structur, Gebrauch u. Unterhaltung d. Orgeln, Clavicymbeln, Clavichordien, u. andr. musikal. Instr. 2 Theile, Berl. 1767-68. (Herausgegeb. v. M. J. L. Albrecht).

Adierna, s. Hodierna.

[blocks in formation]

Turnhout (BWA),

geb. . . . .

nur hervorgegangen aus der verstümmelten Abschrift des Titels einer Schrift von Peter Peregrinus, welcher richtig so lautet: Epistola Petri Peregrini de Maricourt ad Sygerium (oder Sygermum) de Fontacourt, militem, de magnete. Die Schrift datirt von 1269, aber das, was eine in der Bibliothek zu Leyden aufbewahrte Copie derselben über die magnetische Declination enthält, ist wahrscheinlich ein späteres Einschiebsel (Lbr. T. I. p. 383, T. II. p. 71 u. 487).

Aegidius (eigentl. Gilliszoon), Wilhelm.Astronom u. Mathematiker (BWA), geb. ... Wissekerke, Zeeland.

Im XV. Jahrh. lebend.

De coelestium motuum indagatione sine calculo, Ipris 4494.

Aeneae, Henricus.

Privatlehrer

d. Mathematik u. Physik folgweise in Amsterdam, Leyden u. Haag, zuletzt Inspect. d. Holländ. Maass- u. Gewichtswesens, sowie Mitgl. d. Central - Marine - Comité (BDN) (NJ) (BWA),

geb. 1743, Aug. 19, Oldemardum, * Friesland,

gest. 1810, Nov. 1, Haag.

Drunen b. Waalwijk, Rekenboek voor de Nederlandsche Jeugd, Amst. 1792. Jets over de Waterweegkunde, Ib. 1808. Beschrijving van het Scheprad van Eckhard, Ib. 1775. Verklaring van het Tellurium van Adams. Verhandeling over de Molenwicken etc. Amst. 1785. Übersetzte auch Adams, Essay on Vision.

gest. 1601, Jan. 23, Rethy. Tabulae sinuum, adscensionum rectarum et obliquarum. Tabulae Parallaxeos, seu diversitatis adspectus. De usu quadrantis Astrolabii. De ortu et occasu. De meditatione coeli siderum.

Adriaansz, siehe Metius, Adriaan. und Jacob.

Adrianus Romanus, eigentlich Adriaen van Roomen. Arzt, Lehrer d. Medicin u. Mathematik in Löwen, dann d. Mathematik in Würzburg, auch Leibmedicus d. Bischofs daselbst, später in Polen lebend als Königl. Mathematicus (J) (Qt. VIII),

[blocks in formation]

Aepinus, Franz Ulrich Theodor. Dr. Med., erst Privatdocent an d. Univ. zu Rostock, dann (1755-57) Prof. d. Astron. bei d. Acad. d. Wiss. in Berlin, darauf Prof. d. Physik u. Mitgl. d. Acad. d. Wiss. zu St. Petersburg, Direct. d. Cadet

geb. 1561, Sept. 29, Löwen, gest. 1615, Mai 4, Mainz.* Ideae mathematicae pars prima, seu Methodus polygonarum etc. Antverp. 1593 (darin die Zahl bis auf 16 Decimalstellen angegeben). In Archimedis circuli dimensionum expositio et analysis, Wirceburgi 1597. Mathesis pole-tencorps daselbst u. Ober-Aufseher d. Russ. mica, Francof. 1605. Canon triangulorum sphaericorum, Moguntiae 1609.

[blocks in formation]

Normalschulen, zuletzt in Dorpat privatisirend (Nov. Act. Petr. XV) (Kr) (Kpp) (M.II) (B) (BN),

geb. 1724, Dec. 13, Rostock,

gest. 1802, Aug. 10 (A. St.), Dorpat. De curvis in quibus corpora gravitate naturali agitata ea lege descendunt, ut quantitatum

descensus metiatur quaevis potestas temporis, Rostoch. 1747. Demonstrationes primariarum quarund. aequationib. algebraicis competent. proprietatum, Ib. 1752. De integratione et separatione variabilium in aequationib. differentialib. duas variabiles continentibus, Ib. 1755. Tentamen theoriae Electricitatis et Magnetismi, Ib, 1759. De distributione caloris per tellurem, Petrop. 4764. Recueil des différents Mémoires sur le Tourmaline, Ib. 1762. Abhandl. von d. Lufterscheinungen, Ib. 4763. Descript. des nouv. microscopes, inventés par Mr. A. Ib. 1786. Beschrb. d. Weltgebäudes, Ib. 1770. Vorschlag, ein Fernrohr als Mikroskop zu gebrauchen (Gött. gel. Anz. 1784). Demonstr. du théorème de Harriot etc. (Mém. Berl. 1758). De la figure des supports d'une voute (Ib. 1756). Quelq. nouv. expériences électriques remarquables (Ib. 1756). Sur l'usage du micromètre (Ib. 1756). Üb. d. Bau d. Mondfläche usw. (Schr. Gsll. natf. Fr. Berl. Bd. II). De functionum algebraicar. integrar. factorib. trinomialib. realibus (Nov. Com. Petr. VIII). Demonstr. general. theorematis Newtoniani de binomio etc. (Ib. VIII). De nova quadam vectis proprietate (Ib. VIII). De effectu parallaxeos in transitu planetarum sub sole (Ib. X). De electricitate barometrorum (Ib. XII). De mutabilitate diametri apparentis foraminis angusti oculo propinqui (Ib. VII). De colorib. accidentalibus (Ib. X). De colore umbrarum (Ib. X). Emendatio microscopii solaris (Ib. IX). Similitudinis effectuum vis magneticae et electricae nov. spec. (Ib. X). Descript. et explicat. novorum quorund. experiment. electricorum (Ib. VII). Descriptio novi phaenom. electrici detecti in chrysolitho (lb. XII). Examen theoriae magnet. a Tob. Mayero propos. (Ib. XII). De experimento magnetico a Dufay descripto 1730 (Ib. IX). Descript. acuum magneticar, noviter inventarum etc. (Act. Acad. Mogunt. T. II).

• Von Alnewóz und Alnus, hoch. Der eigentliche Familienname, den schon einer seiner Vorfahren, der Theologe Johannes Aepinus (gest. 1553, Mai 13, Hamburg), gräcisirt hatte, war Huch, Huck oder Hoeck. - In (B) und (BN) fälschlich Franz Maria Ulrich Theodor genannt.

Affaitati (Affaydatus), Fortunio. Arzt, lange in Rom lebend, im Dienste des Papstes Paul III., nach dessen Tode er nach England ging (BN),

geb. Ende d. XV. Jahrh., Cremona, gest. 1550..., ertrank in d. Themse.* Physicae et astronomicae considerationes, Venet. 1549. (Darin unter Anderem: De peculiari magnetis ad polum descensu, seu mavis de ipsius magnetis ad polum conversione, und : De causa cur magnes ad se ferrum attrahat). gest. 1555, vermuthlich (LC); 1548 etwa (BM).

[ocr errors]
[blocks in formation]
[blocks in formation]

hann. Prof. d. Chemie, Metallurgie u. Pharmacie an d. Univ. zu Upsala, Mitgl. d. Acad. d. Wiss. zu Stockholm (Vet. Acad. Handl. f. 1837),

geb. 1753, Juni 13, Larss Församling, Skara Stift,

gest. 1837, Mai 20, Upsala.

De niccolo, Upsal. 1775. De acido sacchari, Ib. 1776. De acido formicarum (mit Peter Oehrn) Ib. 1777. De baroselenito, in Suecia reperto, Ib. 1780. De pissolitho, Ib. 1800.

Nach seines Vaters Vornamen Arvid.

Agardh, John Mortimer.

Dr.

Phil. u. Prof. d. Astronomie an d. Univ. zu Lund, früher Docent d. Arithmetik u. Observator daselbst (Or),

geb. 1812, Dec. 21, Båstad, Schonen. De motu systematis solaris progressivo, Lund. 1840. Sur une méthode élément. de résoudre les équat. numériq. d'un degré quelconque par la sommat. des séries, Carlstad 4847. Essai sur la métaphysique du calcul différential, Stockh. 1848. Observationes eclipsis solis quae erat 4854 Juli 28 calculatae, Lund. 4853. Bestimm. d. Polhöhe d. Lundner Sternwarte (Astr. Nachr. 4848. XXVI).

Agassiz, Louis. Dr. Med., nach gemachten Studien in Zürich, Heidelberg u. München, Prof. d. Naturgeschichte am Collège in Neufchatel, dann (1845) nach Amerika übersiedelnd, Prof. d. Zoologie u. Geologie an d. Lawrence Scientific School zu Cambridge bei Boston (Jameson's Journ. Vol. 46),

geb. 1807, Mai 28, Mottier, Cant. Frei

burg. Untersuchungen über d. Gletscher, 4 Bd. 8o mit Atlas, Solothurn 1844 (auch französisch erschienen). Viele Aufsätze über d. Gletscher in d. Biblioth. universelle, l'Institut etc. (siehe Leonhard u. Bronn's Jahrb. 1838-44). Viele u. ausgedehnte Arbeiten üb. d. fossilen Fische.

d'Agelet, Joseph Lepaute.-Prof. d. Mathematik an d. Militärschule zu Paris u. Mitgl. d. Acad. d. Wiss. daselbst. Neffe der beiden Uhrmacher Lepaute. Begleitete als Astronom die Expeditionen von Kerguelen und Lapérouse (BN) (LB),

geb. 1751, Nov. 25, Thone-la-Long b. Montmédy,

gest. 1788 ...* Table de la pesanteur de l'eau de Mer, d'après l'aréomètre de Baumé (Mém. Paris 1788). Astro

nom. Beobachtungen in d. Mém. Paris 1784, 85, 86, 88, 89 u. 90.

Umgekommen mit d. Expedition von Lapérouse.

Aggiunti (Adjunctus), Niccolò. -Prof. d. Mathematik an d. Univ. zu Pisa (NU. F) (A),

geb. 1600, Dec. 6, Borgo di San Sepolcro, Toscana,

gest. 1635, Dec. 6, Pisa. Diverse conclusioni di Fisica etc. (Darin unter anderen die Beobachtungen über Capillarwirkung, derentwegen ihn Nelli (Saggio di Storia letteraria fiorentina p. 92] als Entdecker der Capillarität betrachtet) Oratio de mathematicae Laudibus etc. Romae 1627. Hinterliess bandschriftlich: Un libro di problemi vari geometrici etc. e di speculazione ed esperienze fisiche (Nelli, a. a. O.).

Agnesi, Maria Gaetana.

Toch

ter des Don Pietro di Agnesi, Lehnsvasallen von Monteveglia, 1748 zum Professor an d. Univ. in Bologna ernannt, zuletzt Nonne (Mz. R) (B) (BN),

geb. 1748, März 16, Mailand, gest. 1799, Jan. 9. Mailand. Istitutioni analitiche ad uso della gioventù Italiana etc. Milano 1748.

Agricola (eigentl. Bauer), Georg. Erst Rector d. Schule in Zwickau (45181522), dann, nachdem er in Leipzig u. Italien Medicin studirt, Arzt in Joachimsthal u. Chemnitz (A),

geb. 1490, März 24 (N. St.), Glauchau, Sachsen,

gest. 1555, Nov. 21, Chemnitz.

De re metallica etc. Libr. XII, Basil. 1530, Lips. 1546 (deutsch als Bergwerksbuch, Basel 1621). De animantibus subterraneis, Libr. 1, Basil. 4549. De ortu et causis subterraneorum, Libr. V, Basil. 1546. De natura eorum quae effluunt ex terra, Libr. IV. De natura fossilium, Libr. X. De veteribus et novis metallis, Libr. II. Bermannus sive de re metallica dialogus, Libr. I. - Agricola's mineralog. Schriften, übersetzt von E. J. T. Lehmann, 4 Bde. Freiberg 1806-13.

geb. nicht 1492 oder 91 (A).

Agricola, Johann.

[blocks in formation]

Theoria fulminum per electricitatem illustrata, Heidelb. 1771. Theoria motus in conflictu corporum physice et algebraice exposita, Ib.

1773.

Agrippa, Astronom, im ersten Jahrhundert in Bithynien lebend (BN). Wegen einer Mondsbeobachtung von Ptolemäus citirt.

Agrippa, Camillo.--Baumeister unter Papst Gregor XIII., in Rom lebend (BN), geb. ... Mailand.

Im XVI. Jahrh. lebend.

Nuovo Invenzione sopra il modo di navigare, Roma 1595. Dialogo sopra la generazione de' venti, Ib. 1584.

Agrippa von Nettesheim, Heinrich Cornelius. Anfangs Secretär d. Kaisers Maximilian I., dann abwechselnd Arzt, Advocat, Soldat, Philosoph, Historiograph, Magus, Astrolog u. Alchemist, in Cöln, Dôle, Pavia, Metz, Freiburg, Brüssel, Bonn, Lyon u. Grenoble (Ni. XVI) (OL) (Sch. A),

geb. 1486, Sept. 14, Cöln,

gest. 1535, Febr. 18, Grenoble.* De occulta Philosophia, Libr. III, Colon. 1533. (Gmelin, Gesch. d. Chemie I. 190).

[merged small][ocr errors][merged small][merged small]

Ahlstedt, Johann Frederik. -Prof. d. Mathematik an d. Univ. zu Åbo (TF), geb. 1776, Oct. 25, Loimijoki, Finnland, gest. 1823, Dec. 21, Åbo.

De lege resistantiae aëris in projectilia, 1822. Diss. astron., arcus semi diurnos siderum ad latitudinem Aboënsem exhibens, 1823. Diss. math., rationem differentiam functionum e Arzt in Leip- differentialibus earundem determinandi ostendens, 1823.

Beförderte d. Gebrauch chemischer Präparate als Arzneimittel (Gmelin, Gesch. d. Chemie I. 664).

Agricola, Joseph.-Exjesuit, Prof. d. Philosophie an d. Univ. zu Heidelberg (M), geb. 1729 . . . . . Hubstatt, gest. 1777, Jan. 7, Heidelberg. Poggendorff, Handwörterbuch.

[blocks in formation]
« PreviousContinue »