Page images
PDF
EPUB

A puero est, causaque mea permulta rogatus
Fecit, et incolumis lætor quod vivit in urbe ;
Sed tamen admiror, quo pacto judicium illud
Fugerit. Hic nigræ succus loliginis, hæc est
Ærugo mera; quod vitium procul afore chartis
Atque animo prius, ut si quid promittere.de me
Possum aliud vere, promitto. Liberius si
Dixero quid, si forte jocosius, hoc mihi juris
Cum venia dabis: insuevit pater optimus hoc me
Ut fugerem exemplis vitiorum quæque notando.
Cum me hortaretur, parce, frugaliter atque
Viverem uti contentus eo, quod mi ipse parasset:
Nonne vides, Albi ut male vivat filius atque

100

105

115

Barrus inops? magnum documentum, ne patriam rem 110
Perdere quis velit. A turpi meretricis amore
Cum deterreret: Sectani dissimilis sis.
Ne sequerer moechas, concessa cum venere uti
Possem: Deprensi non bella est fama Treboni,
Aiebat. Sapiens, vitatu quidque petitu
Sit melius, causas reddet tibi; mi satis est, si
Traditum ab antiquis morem servare tuamque,
Dum custodis eges, vitam famamque tueri
Incolumem possum; simul ac duraverit ætas
Membra animumque tuum, nabis sine cortice.
Formabat puerum dictis, et sive jubebat

100. Hic nigræ, etc. i. e. 'this is the blackness (see v. 85. and v. 91.) you condemn, this is sheer malignity. (You profess friendship, yet insinuate crimes against your friend. Sincerity would repel them as slander, you admit covertly their truth.')

Erugo, 'copper rust;' hence, met., 'that which eats away (rodit, v. 82.) a friend's character.' So Martial applies it: "viridi tinctos ærugine versus," x. xxxiii. 5.

Sic me

121

(ærugo is used by Juv. xiii. 61. contemptuously for es, as we use dross; and this sense would not be inapplicable here, as a valueless profession, a base counterfeit, of friendship.)

102. ut si. sc. ut promittam siquid possum promittere .

109. Albî, mentioned above, v. 28.

115. Sapiens, 'a philosopher.' His exposition of causas is in contrast with exemplis, v. 106.

Ut facerem quid, Habes auctorem, quo facias hoc
Unum ex judicibus selectis objiciebat ;

Sive vetabat, An hoc inhonestum et inutile factu
Necne sit addubites, flagret rumore malo cum
Hic atque ille? Avidos vicinum funus ut ægros
Exanimat mortisque metu sibi parcere cogit;
Sic teneros animos aliena opprobria sæpe
Absterrent vitiis. Ex hoc ego sanus ab illis,
Perniciem quæcunque ferunt, mediocribus et quis
Ignoscas vitiis teneor; fortassis et istinc
Largiter abstulerit longa ætas, liber amicus,

:

Consilium proprium; neque enim, cum lectulus aut me
Porticus excepit, desum mihi. Rectius hoc est.
Hoc faciens vivam melius. Sic dulcis amicis
Occurram. Hoc quidam non belle: numquid ego illi
Imprudens olim faciam simile? Hæc ego mecum
Compressis agito labris; ubi quid datur oti,
Illudo chartis. Hoc est mediocribus illis
Ex vitiis unum ; cui si concedere nolis,
Multa poëtarum veniet manus, auxilio quæ
Sit mihi; nam multo plures sumus ac veluti te
Judæi cogemus in hanc concedere turbam.

SATIRA V.

EGRESSUM magna me excepit Aricia Roma
Hospitio modico; rhetor comes Heliodorus,

123. judicibus selectis. See the art. JUDEX in the Dict. of Antiqq. p. 532.

"Prætores jurati debent optimum quemque in selectos judices referre."-Cic. Pro Cluent. 43. Cp. Ov. Trist. ii. 132. 126. Avidos, intemperantes; v. Schol.

127. sibi parcere. i. · e. 'to take care of themselves.' Cp. Ep. 1. vii.

11.

125

130

135

140

137. Imprudens. i. e. from want of thought.'

139. Illudo. See Carm. 1. xxxii. 2. 142. veluti Judæi. An intimation of their proselytising spirit. Their numbers at Rome and their unanimity are referred to by Cicero, Pro Flacc. 28.

SAT. V.

2. Hospitio modico. Engl., country inn.'

[ocr errors]

Græcorum longe doctissimus: inde Forum Appi
Differtum nautis, cauponibus atque malignis.
Hoc iter ignavi divisimus, altius ac nos

Præcinctis unum: minus est gravis Appia tardis.
Hic ego propter aquam, quod erat deterrima, ventri
Indico bellum, cœnantes haud animo æquo
Exspectans comites. Jam nox inducere terris
Umbras et cœlo diffundere signa parabat ;
Tum pueri nautis, pueris convicia nautæ
Ingerere: Huc appelle! Trecentos inseris! Ohe
Jam satis est! Dum æs exigitur, dum mula ligatur,
Tota abit hora. Mali culices ranæque palustres
Avertunt somnos, absentem ut cantat amicam
Multa prolutus vappa nauta atque viator
Certatim. Tandem fessus dormire viator
Incipit, ac missæ pastum retinacula mulæ
Nauta piger saxo religat stertitque supinus.
Jamque dies aderat, nil cum procedere lintrem
Sentimus; donec cerebrosus prosilit unus
Ac mulæ nautæque caput lumbosque saligno
Fuste dolat; quarta vix demum exponimur hora.
Ora manusque tua lavimus, Feronia, lympha.

3. longe. Some MSS. read linguæ, an unmeaning phrase as applied to a Greek rhetorician.

Cp.

4. malignis, to be taken with cauponibus, not separately. Sat. I. i. 29. For atque, in the second place of the sentence, see Sat. 1. v. 27., vi. 131., vii. 12. 5. iter divisimus. i.e. we took two days for our journey to Forum Appii; more active travellers take but one.'

altius præcinctis. Gr. euCwvos. 6. minus. Some read nimis. Appia. See an account of this great road in Arnold's Hist. ch. xxxii. p. 287.

7. deterrima. So Orell. teterrima, Bentl., Gesn., Heindorf.

10

155

20

8. Indico bellum. Cp. the use, of this phrase, Cic. De Senect, 14. : "bellum indixisse voluptati." 16. prolutus. Virg. Æn. i. 739.

Sat. 11. iv. 27.;

viator. 'Nauta in navi, viator qui mulam ducebat;' v. Schol. So viator is the natural antithesis to nauta in Carm. III. iv. 30. But this does not accord with v. 19., from which it seems clear that nauta is the 'conductor,' and therefore that viator must be some country passenger. 21. cerebrosus, 'hotheaded.' So cerebri, Sat. 1. ix. 11. 24. Feronia, Anxur.

Queis Jupiter Anxurus arvis Præsidet, et viridi gaudens Feronia luco. Virg. Æn. vii. 799.

Millia tum pransi tria repimus atque subimus
Impositum saxis late candentibus Anxur.
Huc venturus erat Mæcenas, optimus atque
Cocceius, missi magnis de rebus uterque
Legati, aversos soliti componere amicos.
Hic oculis ego nigra meis collyria lippus
Illinere. Interea Mæcenas advenit atque
Cocceius Capitoque simul Fonteius, ad unguem
Factus homo, Antoni non ut magis alter amicus.
Fundos Aufidio Lusco prætore libenter
Linquimus, insani ridentes præmia scribæ,
Prætextam et latum clavum prunæque batillum.
In Mamurrarum lassi deinde urbe manemus,
Murena præbente domum, Capitone culinam.
Postera lux oritur multo gratissima: namque
Plotius et Varius Sinuessæ Virgiliusque
Occurrunt, animæ quales neque candidiores
Terra tulit neque quis me sit devinctior alter.
O qui complexus et gaudia quanta fuerunt !

[blocks in formation]

v. Schol. 'distinctions' is a meaning properly deduced from its derivation (præ, emo). Cp. Ov. Fast. i.

28. Cocceius. Luc. Cocceius Ner- 35. præmia, insignia dignitatis;' va, Cos. suffectus 39 B.C., confounded by the Schol. with his brother Marcus, proavo (i.e. great-grandfather) Nervæ imperatoris.'

32. Capito Fonteius, Cos. suffectus 33 B.C.

ad unguem factus. i.e. a most polished, a perfect, gentleman.' See A. Poet. 294.

Com

12.

36. Prætextam. Cp. Juv. x. 35. 'The robe of office.'

prune batillum. i.e. for sacrifice, as on a solemn occasion.

37. Mamurrarum urbe. i.e. For

38. Murena. See Carm. I. 10. His sister was married to Mæcenas. præbente domum. Carm. III. xix. 7.

34. Aufidio prætore, a mock-miæ. heroic phrase, used in ridicule of this Jack-in-office, who assumed the title and style of a prætor. pare Cicero's ridicule of the provincial duumviri for a similar affectation, De Leg. Agr. II. xxxiv. 92. libenter, willingly,' as tired of his pompous attentions, yet laughing at him' (Some int. in high spirits; but is there any authority for this signification ?)

40. Plotius. M. Pl. Tucca, the same who with Varius had the editing of the Æneid. These names occur again together Sat. 1. x. 81. 41. quales neque, etc. Cp. Epod. v. 59.:

quale non perfectius.

Nil ego contulerim jucundo sanus amico.
Proxima Campano ponti quæ villula, tectum
Præbuit, et parochi quæ debent ligna salemque.
Hinc muli Capuæ clitellas tempore ponunt.
Lusum it Mæcenas, dormitum ego Virgiliusque ;
Namque pila lippis inimicum et ludere crudis.
Hinc nos Cocceii recipit plenissima villa,
Quæ super est Caudi cauponas. Nunc mihi paucis
Sarmenti scurræ pugnam Messique Cicirrhi,
Musa, velim memores, et quo patre natus uterque
Contulerit lites. Messi clarum genus Osci;
Sarmenti domina exstat: ab his majoribus orti
Ad pugnam venere. Prior Sarmentus: Equi te
Esse feri similem dico. Ridemus, et ipse
Messius: Accipio; caput et movet: O, tua cornu
Ni foret exsecto frons, inquit, quid faceres, cum
Sic mutilus miniteris? At illi fœda cicatrix
Setosam lævi frontem turpaverat oris.
Campanum in morbum, in faciem permulta jocatus,
Pastorem saltaret uti Cyclopa rogabat:

45

50

55

60

Nil illi larva aut tragicis opus esse cothurnis.
Multa Cicirrhus ad hæc: Donasset jamne catenam

65

with the nickname of Cicirrhus (Gr. KiKipρOS, KiKKOs), a cock.

46. parochi, public officers ap-| Messi Cicirrhi. Messius, a buffoon pointed to supply Roman magistrates with necessaries on their journey. See Cic. Ad Attic. v. 16. L. Postumius Albinus, Cos. 173 B.C., is mentioned by Livy (xlii. 1.) as the first who put the allies of Rome to great expense on this account,

[ocr errors]

47. tempore. i. e. we reach Capua early in the day.'

49. lippis inimicum et crudis, 'does not suit weak eyes and stomachs.'

crudus, subject to indigestion. Cp. gravi, Epod. ii. 57.

52. scurræ. Cp. eioneσav dè kal YEAWTOTOLOí, in the Thracian entertainment of Xen. Anab. vII. iii. 33.

58. Accipio; caput et movet. i. e. he "suits the action to the word." 60. At (= scilicet), used here as a particle of explanation.

62. Campanum morbum, a kind of wart or excrescence common in Campania. The cicatrix of v. 60. remained from its excision.

·

63. saltaret Cyclopa, dance the Cyclops' dance.' Cp. Ep. 11. ii. 125. 64. i. e. he would want no disguise.'

65. Donâsset catenam. catenam (like fugisset, v. 68.) implies a sharp taunt; for the imputation of

« PreviousContinue »