Page images
PDF
EPUB

Non ego me claro natum patre, non ego circum
Me Satureiano vectari rurà caballo,

Sed quod eram narro. Respondes, ut tuus est mos,
Pauca; abeo, et revocas nono post mense jubesque
Esse in amicorum numero. Magnum hoc ego duco,
Quod placui tibi, qui turpi secernis honestum,
Non patre præclaro sed vita et pectore puro.
Atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis
Mendosa est natura, alioqui recta, velut si
Egregio inspersos reprehendas corpore nævos,
Si neque avaritiam neque sordes aut mala lustra
Objiciet vere quisquam mihi, purus et insons,
Ut me collaudem, si et vivo carus amicis ;
Causa fuit pater his, qui macro pauper agello
Noluit in Flavi ludum me mittere, magni
Quo pueri magnis e centurionibus orti,

Lævo suspensi loculos tabulamque lacerto,
Ibant octonis referentes Idibus æra :

Sed puerum est ausus Romam portare docendum
Artes, quas doceat quivis eques atque senator

Semet prognatos. Vestem servosque sequentes

6

[blocks in formation]

nearly in the primitive sense. Lucret. poor as he was, he afforded me (v. 1030.) has the subst., infantia a better education than usual.' linguæ.

59. Satureiano. Satureium, or Saturium, was in the neighbourhood of Tarentum. Orelli quotes mention of it in the oracle given to Phalanthus, in Strabo, VI. iii. 2.: Σατύριόν τοι δῶκα Τάραντά τε πίονα δῆμον

Οἰκῆσαι.

72. Flavî ludum. i. e. the grammar school of the place.

75. octonis Idibus. i. e. the Ides of eight months in the year.' Martial (x. 62.) clearly implies that the schools were closed for the four summer months, from the Ides of June to those of October. (The Excursus of Orelli contains a full dis

62. Magnum, etc. Ep. 1. xvii. cussion of this question.)

35.

65. Sat. 1. iv. 130. 68. mala lustra, low haunts, scenes of dissipation.' Cp. Lucret. iv. 1132.: Desidiose agere ætatem lustrisque perire.

æra, Gr. didaктроν, 'the schoolfees.'

78. Vestem servosque. It was natural that a raised scale of expenses, and an attendance not needed at the provincial school, or where the poet's grade in life was known 71, qui macro pauper agello. i. e. and defined, might be called for as

In magno ut populo si qui vidisset, avita
Ex re præberi sumptus mihi crederet illos.
Ipse mihi custos incorruptissimus omnes

Circum doctores aderat. Quid multa? Pudicum,
Qui primus virtutis honos, servavit ab omni
Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,
Nec timuit, sibi ne vitio quis verteret, olim
Si præco parvas aut, ut fuit ipse, coactor

80

85

Mercedes sequerer; neque ego essem questus: at hoc

nunc

Laus illi debetur et a me gratia major.

Nil me pœniteat sanum patris hujus; eoque

Non, ut magna dolo factum negat esse suo pars,
Quod non ingenuos habeat clarosque parentes,
Sic me defendam. Longe mea discrepat istis
Et vox et ratio: nam si natura juberet
A certis annis ævum remeare peractum
Atque alios legere ad fastum quoscunque parentes
Optaret sibi quisque, meis contentus honestos
Fascibus et sellis nollem mihi sumere, demens
Judicio vulgi, sanus fortasse tuo, quod

Nollem onus haud unquam solitus portare molestum.

the consequence of sending him to Rome. The number of attendant slaves was a standard of wealth. This is implied in Sat. 1. iii. 12. Comp. Juv. iii. 141.:

Quot pascit servos ? 79. In magno ut populo. i. e. 'as was suitable in a populous and fashionable city. This is the punctuation and construction adopted by Bentley and Orelli. Some take ut si together.

82. Pudicum: "præ pudore abstinentem."-Or.

83. Qui pr. honos. sc. pudor.' As Burke has expressed it," That sensibility of principle, that chastity of honour, which felt a stain like a wound." Cp. Juv. viii. 83. :

[blocks in formation]

Summum crede nefas animam præ

ferre pudori.

84. ab opprobrio quoque. Cp. S. Paul; "Provide things honest in the sight of all men."-Rom. xii.17. 90. dolo suo, by their own fault." There is an idiomatic abbreviation here. The full construction would be: non sic me defendam ut magna pars (not negat, but) se defendit negando. Cp. Ov. Rem. Am. 167.: Quod potuit, ne nil illic ageretur

amavit

(i. e. quod potuit fecit, scil. amavit). (The same constr. is in the Greek, and in our version, of the Epistle to the Romans, viii. 3.)

92. istis. sc. istorum voce et ratione.'

Nam mihi continuo major quærenda foret res
Atque salutandi plures, ducendus et unus
Et comes alter, uti ne solus rusve peregreve
Exirem, plures calones atque caballi

100

Pascendi, ducenda petorrita. Nunc mihi curto
Ire licet mulo vel si libet usque Tarentum,

105

Mantica cui lumbos onere ulceret atque eques armos;

Objiciet nemo sordes mihi, quas tibi, Tilli,
Cum Tiburte via prætorem quinque sequuntur
Te pueri, lasanum portantes cenophorumque.
Hoc ego commodius quam tu, præclare senator,
Millibus atque aliis vivo. Quacunque libido est,
Incedo solus, percontor quanti olus ac far;
Fallacem Circum vespertinumque pererro
Sæpe forum, assisto divinis, inde domum me
Ad porri et ciceris refero laganique catinum ;
Cœna ministratur pueris tribus, et lapis albus
Pocula cum cyatho duo sustinet, adstat echinus

100. quærenda foret. i. e. 'I should require.'

[ocr errors]

101. salutandi. Cp. Ep. 1. vi. 52. 55.

110

115

111. Millibus atque aliis, ('Happier than you) and thousands besides.' (Some have int. as if millibus were for mille, but they give no instance or authority. Orelli takes aliis as neuter, in a thousand other respects.' In this case,

104. curto, curtatâ caudâ;' v. Schol. "Cujus tamen moris Britannici aliud vestigium apud Rom". non superest ... melius explices...could the substantive be understood?) vili, exigui pretii.'"-Or. 107. sordes. The meanness consisted in the taking with him no friends (cp. v. 102.), and only five (cp. Sat. 1. iii. 12.) attendants (laden too with such utensils), when he was invested with a dignified and wealthy magistracy.

112. i. e. I go where I will, unnoticed and at my ease, ask what questions, look on at what sights I like.

113. Fallacem, vespertinum, epithets implying the place and time frequented by jugglers, hawkers, fortune-tellers (divinis), etc.

116. lapis albus, 'a marble slab.' 117. Pocula, cyatho. See Carm. III. viii. 13.

109. lasanum. Suidas, in voce : λáoava, oi xvтрóπodes (foot-pans) καὶ τὰ μαγειρεία (i. e kitchen utensils). Cp. Aristoph. Pac. 893. ænophorum, Pers. v. 140.: Jam pueris pellem succinctus et

echinus, prob.concha salis, as in Sat. 1. iii. 14. ; or, as the Schol., vas æneum in quo calices lavan

6

Vilis, cum patera guttus, Campana supellex.
Deinde eo dormitum non sollicitus, mihi quod cras
Surgendum sit mane, obeundus Marsya, qui se
Vultum ferre negat Noviorum posse minoris.
Ad quartam jaceo; post hanc vagor, aut ego lecto
Aut scripto quod me tacitum juvet, ungor olivo,
Non quo fraudatis immundus Natta lucernis.
Ast ubi me fessum sol acrior ire lavatum
Admonuit, fugio Campum lusumque trigonem.
Pransus non avide, quantum interpellet inani
Ventre diem durare, domesticus otior. Hæc est
Vita solutorum misera ambitione gravique ;
His me consolor victurum suavius ac si

Quæstor avus pater atque meus patruusque fuisset.

120

125

130

SATIRA VII.

PROSCRIPTI Regis Rupili pus atque venenum
Hybrida quo pacto sit Persius ultus, opinor

6

118. patera, a saucer,' used esp. | game at ball.' Cp. Martial, vii. lxxii. 9., XII. lxxxiii. 3.

for libation.
guttus, a cruet,' with narrow neck,
for pouring out drop by drop (gutta-

tim).

Campana. Sat. II. iii. 144.

trigonem is here an adjective. The word is derived from Gr. Tpíywvos, the players being three, and forming a triangle. (For comments on another reading,-fugio rabiosi tempora signi,-and inferences as to the value of the Horatian MSS., see the Notes and Excursus of Orelli.)

120. Marsya. The statue of Marsyas in the forum. The emblematic meaning of his position there is given in the Biogr. Dict. The attitude of the statue, leaning forward with raised arm, is here in jest interpreted as an attitude of defence against, or abhorrence of, Novius and his usury. 1. Rex Rupilius, a Roman eques, 122. jaceo. i. e. "lectulus me ex-native of Præneste, who, when procipit.”—Sat. 1. iv. 134. "Cave acci- scribed by the Triumvirs, joined the pias pro dormio.”—Bentl.

124. Natta. "Hinc idem nomen desumpsere, Pers. iii. 31.; Juv. viii. 95."-Or.

126. lusumque trigonem, 'the

SAT. VII.

party of Brutus.

66

2. Hybrida,mongrel ;' patre Asiatico, matre Romanâ. Civitatem Romanam obtinuerat."-Schol. (Compare the term huíovos, to denote the

Omnibus et lippis notum et tonsoribus esse.
Persius hic permagna negotia dives habebat
Clazomenis, etiam lites cum Rege molestas,
Durus homo atque odio qui posset vincere Regem,
Confidens tumidusque, adeo sermonis amari,
Sisennas, Barros ut equis præcurreret albis.
Ad Regem redeo. Postquam nihil inter utrumque
Convenit; hoc etenim sunt omnes jure molesti,
Quo fortes, quibus adversum bellum incidit: inter
Hectora Priamiden animosum atque inter Achillem
Ira fuit capitalis, ut ultima divideret mors,

Non aliam ob causam, nisi quod virtus in utroque
Summa fuit; duo si discordia vexet inertes
Aut si disparibus bellum incidat, ut Diomedi
Cum Lycio Glauco, discedat pigrior ultro
Muneribus missis. Bruto prætore tenente

[blocks in formation]

10

15

proverbial usage, not unlike this,
ἵπποις θοαῖς stands for quam celer-
rime in Pindar. Hyporch. iv. 6.)
White was an accepted term for
the best horses.
As such they ap-
pear in the poets. Hom. Il. x. 437.;
Virg. Æn. xii. 84. ; compare Pindar's
AEUKOжWλwv Tuvdapidav, Pyth. i. 66.
They were assigned to divinities (see
the legend of the battle of Regillus in
Arnold. Hist. ch. vii. p. 118., taken
from Dionysius), and used in the tri-
umphal car. For practical purposes,
however, they are disparaged in the
Georgics, iii. 82.

[ocr errors]

10. hoc sunt jure quo, they are (or act) just like,' etc.

6. Durus, pigheaded, obstinate.' odio corresponds in meaning to the adj. molesti (v. 10.), annoyance.' 16. Diomedi... Glauco. An in7. Confidens, used in a bad sense, terpretation of the episode in Hom. and so contrasting with the uncom-II. C. 119. sqq.; scarcely fair to pounded fidens. See Cic. Tusc. Qu. Glaucus, yet seemingly invited by iii. 7. (14.) the concluding lines (v. 236.):

8. equis albis præcurrere denotes easy or evident superiority; 'to

τεύχε' ἄμειβεν

go far ahead of, to distance. χρύσεα χαλκείων εκατόμβοι ̓ ἐννεα

βοίων.

« PreviousContinue »