Ditem Asiam, Rupili et Persi par pugnat, uti non
Compositum melius cum Bitho Bacchius. In jus
Acres procurrunt, magnum spectaculum uterque.
Persius exponit causam ; ridetur ab omni
Conventu laudat Brutum laudatque cohortem,
Solem Asia Brutum appellat, stellasque salubres
Appellat comites, excepto Rege: Canem illum,
Invisum agricolis sidus, venisse; ruebat
Flumen ut hibernum, fertur quo rara securis.
Tum Prænestinus salso multoque fluenti
Expressa arbusto regerit convicia, durus
Vindemiator et invictus, cui sæpe viator
Cessisset magna compellans voce cuculum.
At Græcus, postquam est Italo perfusus aceto,
Persius exclamat: Per magnos, Brute, deos te
Oro, qui reges consueris tollere, cur non

20

25

30

Hunc Regem jugulas? Operum hoc, mihi crede, tuorum

est.

19. Asiam, Asia, the Roman province: its limits are nowhere exactly defined.

20. Compositum. sc. par, 'a pair of gladiators matched." So, "gladiatorum compositiones."-Cic. Ad Fam. ii. 8.

22. ridetur seems to be used impersonally.

23. cohortem. So Epist. 1. iii. 6., I. viii. 14. The staff or retinue of Brutus. So Tibull. 1. iii. 2. Ipse (sc. Messala) cohorsque. - Cic. Ad Qu. Fr. 1. i. 4.

25. Canem. i.e. Caniculam. Virg. Æn. x. 274.

27. fertur quo rara securis. i. e. ' in a precipitous place.'

28. multo fluenti. @paovvouévo καὶ πολλῷ ῥέοντι καθ ̓ ὑμῶν οὐκ εἶξα. -Demosth. De Cor. 173., p. 272. 29. Expressa arbusto convicia. i. e. 'woodcutter's slang.'

SATIRA VIII.

OLIM truncus eram ficulnus, inutile lignum,
Cum faber incertus scamnum faceretne Priapum
Maluit esse deum; deus inde ego, furum aviumque
Maxima formido: nam fures dextra coërcet
Obscœnoque ruber porrectus ab inguine palus :
Ast importunas volucres in vertice arundo
Terret fixa vetatque novis considere in hortis.
Huc prius angustis ejecta cadavera cellis
Conservus vili portanda locabat in arca;
Hoc miseræ plebi stabat commune sepulcrum,
Pantolabo scurræ Nomentanoque nepoti.
Mille pedes in fronte, trecentos cippus in agrum
Hic dabat, heredes monumentum ne sequeretur.
Nunc licet Esquiliis habitare salubribus atque
Aggere in aprico spatiari, quo modo tristes
Albis informem spectabant ossibus agrum ;
Cum mihi non tantum furesque feræque suëtæ
Hunc vexare locum curæ sunt atque labori,
Quantum carminibus quæ versant atque venenis

SAT. VIII.

1. truncus ficulnus. Theocr. Epigr. iv. 2.:

σύκινον ξόανον. (A figwood statue of Priapus.) 3. furum aviumque formido. Cp. Virg. Geor. iv. 110.

εὐρήσεις αρτιγλυφες

8. Huc portanda. i.e. slaves would lay out on a wretched bier the corpses of their fellow slaves, for conveyance hither. (See the Introduction to this Satire.)

ejecta cellis, cast out from the dens they lived in.' (angustis cellis sounds at first like Gray's

5

10

15

66 narrow cell,” but has nothing really in common with it.)

12. Mille pedes. i. e. a frontage of 1000 feet with a depth of 300.

13. heredes. The letters H.M. H. N. S. (hoc monumentum heredem non sequitur) were commonly engraved on tombs, to deprecate any alienation of the ground to other purposes. The mention, however, of a cippus here, where there was as much exposure as sepulture of corpses, is merely a joke.

14. salubribus. i. e. made so by Mæcenas.

17. feræ. Epod. v. 100.
19. venenis. Epod. v. 87.

Humanos animos: has nullo perdere possum

Nec prohibere modo, simul ac vaga Luna decorum
Protulit os, quin ossa legant herbasque nocentes.
Vidi egomet nigra succinctam vadere palla
Canidiam pedibus nudis passoque capillo,
Cum Sagana majore ululantem; pallor utrasque
Fecerat horrendas adspectu. Scalpere terram
Unguibus et pullam divellere mordicus agnam
Cœperunt; cruor in fossam confusus, ut inde
Manes elicerent animas responsa daturas.
Lanea et effigies erat, altera cerea: major
Lanea quæ pœnis compesceret inferiorem ;
Cerea suppliciter stabat servilibus, ut quæ

Jam peritura, modis. Hecaten vocat altera, sævam
Altera Tisiphonen: serpentes atque videres
Infernas errare canes, Lunamque rubentem,
Ne foret his testis, post magna latere sepulcra.
Mentior at si quid, merdis caput inquiner albis
Corvorum; atque in me veniat mictum atque cacatum
Julius et fragilis Pediatia furque Voranus.

45

Singula quid memorem? quo pacto alterna loquentes 40
Umbræ cum Sagana resonarent triste et acutum,
Utque lupi barbam variæ cum dente colubræ
Abdiderint furtim terris et imagine cerea
Largior arserit ignis, et ut non testis inultus
Horruerim voces Furiarum et facta duarum.
Nam, displosa sonat quantum vesica, pepedi
Diffissa nate ficus; at illæ currere in urbem.
Canidiæ dentes, altum Saganæ caliendrum
Excidere atque herbas atque incantata lacertis
Vincula, cum magno risuque jocoque videres.

25. majore. sc. majore natu,' to distinguish her from her younger sister. So maximus is used absolutely, Ep. 1. ii. 1.

50

SATIRA IX.

IBAM forte via sacra, sicut meus est mos
Nescio quid meditans nugarum, totus in illis;
Accurrit quidam notus mihi nomine tantum,
Arreptaque manu: Quid agis, dulcissime rerum?

Suaviter, ut nunc est, inquam, et cupio omnia quæ vis. 5
Cum assectaretur: Num quid vis? occupo. At ille :
Noris nos, inquit: docti sumus.

Hic ego: Pluris

10

Hoc, inquam, mihi eris. Misere discedere quærens,
Ire modo ocius, interdum consistere, in aurem
Dicere nescio quid puero, cum sudor ad imos
Manaret talos; O te, Bolane, cerebri
Felicem! aiebam tacitus; cum quidlibet ille
Garriret, vicos, urbem laudaret. Ut illi
Nil respondebam: Misere cupis, inquit, abire:
Jamdudum video; sed nil agis: usque tenebo;
Persequar hinc quo nunc iter est tibi. Nil opus est te
Circumagi: quendam volo visere non tibi notum ;
Trans Tiberim longe cubat is, prope Cæsaris hortos.
Nil habeo quod agam et non sum piger: usque sequar te.

SAT. IX.

1. Via Sacra. Cp. Epod. iv. 7., vii. 8.

4. dulcissime rerum. Compare, for this phrase, Ovid. Art. Am. i. 213.; Metam. viii. 49., xii. 502. The Greek piorа àveрáτшv (i. e. the best way in the world), as in Plat. Theæt. 15., is nearly the converse of it.

Quid agis? How are you?'-the common form of salutation. Cp. Ep. 1. iii. 15. But see a double meaning put on it in Cic. Pro Planc. 14.

15

5. Suaviter. Epist. I. viii. 4. 8. Misere quærens. So again v. 14. Cp. Ter. Andr. I. ii. 40.; Heaut. IV. i. 36.

11. cerebri felicem. Cp. Sat. I. v. 21., cerebrosus. i. e. Bolanus would have rid himself of the man at once by flying into a passion. Bolanus is a cognomen derived from Bola, a town of the Equi.

18. cubat. So Sat. 11. iii. 289.; Ov. Her. xx. 166.

Cæsaris hortos. The gardens or pleasure grounds bequeathed (Suet. Jul. Cæs. 83.) by Julius Cæsar to the people. They were beyond (i. e. on the right bank of) the

Demitto auriculas, ut iniquæ mentis asellus,
Cum gravius dorso subiit onus. Incipit ille:
Si bene me novi, non Viscum pluris amicum,
Non Varium facies: nam quis me scribere plures
Aut citius possit versus ? quis membra movere
Mollius? invideat quod et Hermogenes, ego canto.
Interpellandi locus hic erat: Est tibi mater,

Cognati, quis te salvo est opus? Haud mihi quisquam ;
Omnes composui. Felices! nunc ego resto.
Confice namque instat fatum mihi triste, Sabella
Quod puero cecinit divina mota anus urna :

Hunc neque dira venena nec hosticus auferet ensis
Nec laterum dolor aut tussis nec tarda podagra;
Garrulus hunc quando consumet cunque: loquaces
Si sapiat vitet, simul atque adoleverit ætas.
Ventum erat ad Vestæ, quarta jam parte diei
Præterita, et casu tunc respondere vadato
Debebat; quod ni fecisset, perdere litem.

Si me amas, inquit, paulum hic ades. Inteream si
Aut valeo stare aut novi civilia jura ;

Et propero quo scis. Dubius sum quid faciam, inquit, 40

Prima salutantes atque altera continet hora,

Exercet raucos tertia causidi

COS.

36. vadato. See on Sat. 1. i. 11. 37. perdere litem. sc. debebat. The general phrase corr. to the Gr. opλev dikny, to lose the action;' or if by default,' ỏp. §. èphμnv: but here litem must mean the bail deposited.'

38. Si me amas. Si quicquam me amas.-Cic. Ad Att. v. xvii. Compare amabo te, or simply amabo, as a phrase of entreaty, in, e. g., Cic. Ad Fam. ii. 7.; Ter. Eun. III. iii. 28.

hic ades. Cp. Sat. 11. vi. 35. Inteream, si. Cp. Sat. 11. ii. 6.