Quaeritis, unde mihi toties scribantur amores,
unde meus veniat mollis in ora liber.
Non haec Calliope, non haec mihi cantat Apollo:
ingenium nobis ipsa puella facit.

Sive illam Cois fulgentem incedere coccis,
hoc totum e Coa veste volumen erit:
seu vidi ad frontem sparsos errare capillos,
gaudet laudatis ire superba comis:

sive lyrae carmen digitis percussit eburnis,
miramur, faciles ut premat arte manus:
seu quum poscentes somnum declinat ocellos,
invenio causas mille poeta novas⚫

seu nuda erepto mecum luctatur amictu, tum vero longas condimus Iliadas:

seu quidquid fecit, sive est quodcunque locuta, maxima de nihilo nascitur historia.

Quod mihi si tantum, Maecenas, fata dedissent, ut possem heroas ducere in arma manus: non ego Titanas canerem, non Ossan Olympo CATULL.

M

5

10

15

20

impositum, ut coeli Pelion esset iter: non veteres Thebas, nec Pergama, nomen Homeri, Xerxis et imperio bina coisse vada:

regnave prima Remi, aut animos Carthaginis altae, Cimbrorumque minas, et benefacta Marî:

25 bellaque, resque tui memorarem Caesaris, et tu Caesare sub magno cura secunda fores. Nam quoties Mutinam aut, civilia busta, Philippos, aut canerem Siculae classica bella fugae: eversosque focos antiquae gentis Etruscae, et Ptolemaeei litora capta Phari:

30

aut canerem Aegyptum et Nilum, quum tractus in urbem

septem captivis debilis ibat aquis:

aut regum auratis circumdata colla catenis,
Actiaque in Sacra currere rostra via:

35 te mea Musa illis semper contexeret armis,
et sumta et posita pace fidele caput.
Theseus infernis, superis testatur Achilles,
hic Ixioniden, ille Menoetiaden.

40

Sed neque Phlegraeos Iovis, Enceladique tumultus intonet angusto pectore Callimachus:

nec mea conveniunt duro praecordia versu

Caesaris in Phrygios condere nomen avos.
Navita de ventis, de tauris narrat arator,

enumerat miles vulnera, pastor oves.
45 Nos contra, angusto versantes proelia lecto,
qua pote quisque, in ea conterat arte diem.
Laus in amore mori: laus altera, si datur uno
posse frui. Fruar o solus amore meo!

50

his saltem ut tenear iam finibus: aut mihi si quis venerit alter amor, acrius ut moriar.

Sic, memini, solet illa leves culpare puellas,

65

60

et totam ex Helena non probat Iliada. Seu mihi sint tangenda novercae pocula Phaedrae, pocula privigno non nocitura suo:

seu mihi Circaeo pereundum gramine, sive Colchis Iolciacis urat aena focis:

una meos quoniam praedata est femina sensus,

ex hac ducentur funera nostra domo. Omnes humanos sanat medicina dolores: solus amor morbi non amat artificem. Tarda Philoctetae sanavit crura Machaon, Phoenicis Chiron lumina Phillyrides: et deus exstinctum Cressis Epidaurius herbis restituit patriis Androgeona focis: Mysus et Haemonia iuvenis qua cuspide vulnus senserat, hac ipsa cuspide sensit opem. Hoc si quis vitium poterit mihi demere, solus Tantaleae poterit tradere poma manu: dolia virgineis idem ille repleverit urnis, ne tenera assidua colla graventur aqua: idem Caucasia solvet de rupe Promethei brachia, et a medio pectore pellet avem. Non hic verba valet; non hic nocturna Cytaeis; non Perimedea gramina secta manu. Quippe ubi nec causas nec apertos cernimus ictus, unde tamen veniant tot mala, caeca via est. Non eget hic medicis, non lectis mollibus aeger: huic nullum coeli tempus et aura nocet. Ambulat, et subito mirantur funus amici.

Sic est incautum, quidquid habetur amor. Quandocunque igitur vitam mea fata reposcent, et breve in exiguo marmore nomen ero, Maecenas, nostrae spes invidiosa iuventae, et vitae et morti gloria iusta meae,

80

75

70

85 si te forte meo ducet via proxima busto, esseda caelatis siste Britanna iugis,

5

10

taliaque inlacrimans mutae iace verba favillae: HUIC MISERO FATUM DURA PUELLA FUIT.

ELEGIA II.

Qui nullam tibi dicebas iam posse nocere,
haesisti: cecidit spiritus ille tuus.

Vix unum potes, infelix, requiescere mensem,
et turpis de te iam liber alter erit.
Liber eram, et vacuo meditabar vivere lecto:
at me composita pace fefellit Amor.
Quaerebam, sicca si posset piscis arena,
nec solitus ponto vivere torvus aper;
aut ego si possem studiis vigilare severis:
differtur, nunquam tollitur ullus amor.
Ac veluti primo taurus detractat aratra,

post venit adsueto mollis ad arva iugo; sic primo iuvenes trepidant in amore feroces, dehinc domiti post haec aequa et iniqua ferunt. 15 Turpia perpessus vates est vincla Melampus, cognitus Iphicli subripuisse boves:

20

quem non lucra, magis Pero formosa coegit,
mox Amythaonia nupta futura domo.

Nec me tam facies, quamvis sit candida, cepit.
(lilia non domina sint magis alba mea:

ut Maeotica nix minio si certet Ibero,

utque rosae puro lacte natant folia :) nec de more comae per laevia colla fluentes, non oculi, geminae, sidera nostra, faces: 25 nec si qua Arabio lucet bombyce puella :

(non sum de nihilo blandus amator ego) quantum quod posito formose saltat Iaccho,

egit ut evantes dux Ariadna choros ; et quantum, Aeolio quum tentat carmina plectro par Aganippeae ludere docta lyrae;

et sua quum antiquae committit scripta Corinnae,
carminaque Erinnes non putat aequa suis.
Num tibi nascenti primis, mea vita, diebus
aureus argutum sternuit omen Amor?
Haec tibi contulerunt coelestia munera divi,
haec tibi ne matrem forte dedisse putes.
Non, non humani partus sunt talia dona:
ista decem menses non peperere bona.
Gloria Romanis una es tu nata puellis:
Romana accumbes prima puella Iovi;
nec semper nobiscum humana cubilia vises:
post Helenam haec terris forma secunda redit.
Hac ego nunc mirer si flagret nostra iuventus?
Pulchrius hac fuerat, Troia, perire tibi.
Olim mirabar, quod tanti ad Pergama belli
Europae atque Asiae causa puella fuit.
Nunc, Pari, tu sapiens, et tu, Menelaë, fuisti:
tu, quia poscebas; tu, quia lentus eras.
Digna quidem facies, pro qua vel obiret Achilles :
vel Priamo belli causa probanda fuit.

Si quis vult fama tabulas anteire vetustas,
hic dominam exemplo ponat in arte meam.
Sive illam hesperiis, sive illam ostendet eois,
uret et eoos, uret et hesperios.

Cur haec in terris facies humana moratur?
Iuppiter, ignosco pristina furta tua.

Fulva coma est, longaeque manus, et maxima toto
corpore; et incedit vel love digna soror:
aut quum Dulichias Pallas spatiatur ad aras,
Gorgonis anguiferae pectus operta comis:

30

35

45

50

55

60