Page images
PDF
EPUB

hoc effe affentantium populi libidinibus commentum, atque a Pauli mente alieniffimum, jam ante a me multis, ut opinor, demonftratum eft. Id unum nunc addo-Aut ab ipfo regum. feu bene, feu male rempublicam gerentium officio, atque a communi hominum utilitate, cui magiftratus jura inferviunt, hic duci argumentum; aut nufquam ab apoftolo, tota illa oratione, qua de officiis, civium erga principes difquiritur, hunc locum tractari: quem tamen, ampliffimus cum fit, atque ad ftabiliendum imperii jus valeat plurimum, prorfus ab eo negligi, ac confulto præteriri non cft credendum. Omnia excutit Paulus, follicite omnia vestigat atque explorat, quæ ad firmandam principum auctoritatem adjumenti aliquid fuppeditent. Multum autem ad id confert, ut intelligant cives, quæ bona iis etiam non boni principes importent, quantumque rectoribus, officii quod fui eft non fatis exequentibus, debeat refpublica. Hæccine itaque oblivifci potuit Paulus? an caufæ fuæ parum favre arbitratus eft? Hæccine Gamalielis ille difcipulus, gentiumque doctor non vidit, qui cætera omnia acutiffime perfpexit, copiofe differuit? Si autem animadverterit; integrum atque intactum ab eo hunc locum relinqui, quis unquam exiftimaverit? Et tamen hæc ab illis fentiri neceffe eft, qui a Paulo præcepta optimis tantum regibus convenire affirmant.

"At, inquiunt, non in præceptis folum tra"dendis verfatur, ratione etiam pugnat apoftolus, "Principibus ne refiftatur monet: Caufam deinde "adjicit. NAM "timori non funt boni operis, "fed mali." Congruum itaque eft ut præcepti

"vim ratione hac, quafi regula ad id adducta, "metiamur. Hoc fi fiat, ad bene imperantes "neceffe eft quod præcipitur contrahi; cum ad 66 cos tantum, quæ affertur, ratio pertingat." Argute hæc quidem, haudquaquam tamen vere; prout cuivis patebit, non illo folum quæ in hanc rem ante a me dicta funt, confideranti fed ea etiam, quæ de poteftate ecclefiaftica idem alibi fanxerit fcriptor, cum his conferenti: paria enim funt ac plane gemina. "Obedite præpofitis vef"tris." ait idem Paulus, "et fubjacete eis; ipfi "enim pervigilant, quafi rationem pro animabus "veftris, reddituri." Cur parendum fit præfectis ecclefiæ Chrifti Gubernatoribus, caufam affert : qua tamen allata, hoc minime voluit, ut iis folummodo" obediamus," ac "fubjaceamus præpofi

tis, qui demandato fibi negotio vigilanter ct ftrenue incumbunt: Nam et illis etiam proculdubio obtemperandum eft, qui negligentius et vitam fuam inftituunt et munus exercent; imo, qui operi fuo multum indormiunt. Utcunque enim ab iis male vivatur, utcunque res ecclefiæ haud recte adminiftrent; legitime tamen cum præfint, fiquid aliquando præcipitant, id vim fuam habet. De Scribis itaque ac Pharifæis hæc Chriftus docuit: "Super Cathedram Mofis," inquit, "fedent. Omnia ergo quæcunque dixe"rint vobis, fervate et facite: fecundum opera "vero illorum nolite facere; dicunt enim et non "faciunt." His legis interpretandæ jus datum eft: his itaque jus dicentibus, aufcultari atque obediri convenit, utcunque dictis facta non refpondeant: horum enim licet vita morefque merito difpliceant, non ideo tamen fufque deque Gg 2 habenda

habenda est auctoritas. Pauli itaque argumentum, quod ecclefiæ rectores fpectat, fic et fufius et rectius poterit explicari. Obedite præpofitis vef"tris, etc. Ipfi enim pervigilant," etc. Ipforum enim eft, Chrifti gregem curare ac regere; hæc iis a Deo tradita eft provincia; quam fi parum pro dignitate fuftinent atque ornant, jure tamen fuo protinus non excidunt: Muneris nim ipfius, male licet administrati, ratione. multum obfervantiæ atque honoris fibi vindicant. Clarius hæc ac diftinctius idem alias enuntiat apoftolus :—Rogamus vos, fratres, ut noveritis eos [vel potius, ut eos vereamini] qui laborant inter "vos, et præfunt vobis in Domino, et monent 66 vos; et habeatis illos abundantius in charitate, <s propter opus ipforum: Και ηγεσθαι αυτός υπέρ εκε περισσω, εν αγάπη, δια το ερίον αυτων Si gyor hic, ut alibi apud Novi Teftamenti Scriptores *, Officium fignificat; ea plane eft apostoli fententia-Ecclefiæ Prafules (non tantum ob beneficia in nos labore fuo, ac monitis collata, fed et) Officii, ipfius, quod exercent, caufa, apprime nobis charos effe debere, fummoque femper pretio æftimandos. Quod fi

[ocr errors]

yov Opus aut Laborem fimpliciter denotet, id faltem Pauli verba præ fe ferunt; Effe aliquem, qui præfulibus ecclefiæ utcunque minime laborantibus, debeatur, amorem, cultumque: cum qui operi inftant fedule, υπες εκπερισσού. impenfius multo colendi fint ac diligendi. Sed omnium appofitiffima ad id quod volumus eft ea ejusdem Pauli ad

xiv 26.

1 Tim. iii. 2 Ει τις επισκοπης ορέγεται, καλά εργο επιθυ Mei, præclarum &fficium defiderat, Vid et a&t xii a Eph iv. Phil i 22. kph. ii. 39. 2 Tim ii. 12 iv 5. Timotheum

Timotheum fcribentis horatio, ut "Qui bene præfunt" [or xaras porsaris] "Prefbyteri duplici "honore digni videantur." Eft itaque et fuus iis, qui male præfunt (eo ipfo quod præfunt) honos exhibundus; cum quidem ad kaawo wgoisurag duplo major pertineat.

Atque hæc omnia, quæ obfequii erga Hierarchas præftandi modum tradunt ad defcribendam etiam civilis obedientiæ rationem jure optimo poffunt accomodari. Quod fi fiat apparebit ftatim, nihil effe illo interpretum quorundam commento ineptius atque infulfius, quo id Paulum agere perten dunt, ut præcepti fui vim omnem, adhibita quadam ratione, extenuit atque enervet; et cum alta voce jamedixerat, Sublimioribus Poteftatibus non effe ullatenus refiftendum dein in aures Romanorum hanc quafi infurfuraffe diftinétiunculam-" fi modo "talles effent principes, qui juftitiam fanéte co"lerent, et civium felicitati probe confulerent." Capitalis oratio! quæ, haud fcio an facrarum literarum an principum auctoritati plus detrahat; an Chrifti ecclefiæ, an reipublicæ magis noceat. De utraque certe ii peffime merentur, qui talibus interpretamentis in re tanti ponderis indulgent; et ut civium animos pravis opinionibus inficiant, ipfos divinæ veritates fontes audactor contami

nant.

Sed de his fatis-Ut interim, quam Paulo tribuimus, fententiam, plenius explicemus, id breviter reftat quærendum: Qua ratione civium communitati fit utile, ut inquis etiam pravifque magiftratibus non repugnetur. Hoc autem ex co fit, quod a malorum etiam principum dominatu plura multo ad cives cominoda, quam damna Plerumque

SERM. IX plerumque perveniant. Illa itaque relinquere atque abjicere, ut hæc fubterfugere poffumus; vix et eorum qui publicæ utilitati confultum volunt. Non recta femper, non legitima imperant populo, legitime qui præfunt: Bona aliquando fubditorum invadunt, jus violant. Sed preferendæ funt hæ a privatis injuriæ, ne minori incommodo mederi qui ftupent, in majus incurrant; plufque noceant reipublicæ, quam fib metipfis profint. Imo vero fi tale quidpiam a principe fieri contigerit, unde detrimenti multum, non civis unus aut alter, fed ipfa civitatis accipiat; ut huic malo occuratur, ut hoc damnum refarciatur, non protinus ad extrema confugiendum eft, non ferro certandum. Morbo enim ipfo gravius multo atque exitiofius eft hoc remedii genus. Magis expedit reipublicæ, ut tyranni, crudeliffimi licet, imperio fubjecti fint cives, quam ut cervicibus fuis jugum excutiant prorfus, quam ut nemini omnino pareant,' quam ut in vi armifque fpes omnes fuas ponant. Nihil enim illo, rerum humanarum ftatu tetrius fingi poteft, aut miferius: in quo excuffæ rectoris manibus habenæ cum fint, populo liberum eft, co quo velit cunque præcipitem ferri; et, quicquid fuaferit libido, id omne fublata legum reverentia, magiftratuum auctoritate conculcata impune exequi. Pertinet itaque ad utilitatem communem ut malis regibus non refiftatur a populo; ne, commota feditione, gravius aliquid reipublicæ vulnus inferatur, quam id ipfum quod a manu regia immiffum prius pertulerat.

IV. Hæc fere, atque his e locis deprompta funt rationum momento, quibus ad obedientium Ro

manos

« PreviousContinue »