16

EBERT'S ACCOUNT OF BEDA.

One other scientific tract, the DE NATVRA RERVM, a brief cosmography grounded on the works of the ancients, was probably published by Beda at the same time with the 'de temporibus,' to which it comes nearest in subject matter also. Other scientific treatises occurred in the LIBER EPISTVLARVM 5 AD DIVERSOS; of the five letters specified in the list of his works two bear the titles DE RATIONE BISSEXTI and DE AEQVINOCTIO; of these only the latter is extant: a third is the DE SEX AETATIBVS SAECVLI addressed to Plegwinus (above 12 n 3). Lastly we still possess, not to speak of dedications, two letters of Beda's, 10 one a short acknowledgement of help received from Albinus in the composition of the church history, the other a long treatise sent to his friend and pupil Ecgbert, after his consecration as abp of York. This letter, written not long before Beda's death, is very remarkable ; containing not only, 15 which is its immediate purpose, excellent counsels respecting the duties of the episcopate, but also illustrating the moral and ecclesiastical state of England at the time, in such a way as to discover many new details, especially as regards the monasteries.

20

distinctos. The 'concatenatio' (enjambement) was here forbidden: to understand the passage we must bear in mind, that Beda calls long lines ucrsus, short lines uersiculi, so that in the measure of these hymns—which indeed he calls not dimeter iambicus, but metrum iambicum tetrametrum—he comprises under one

two * verses'.] Cf 594 n 3 (According to the view and terminology of the Anglo-Saxon metricians, as Beda, the uersiculi of a uersus always rime, as in Aldhelm's poem

and the poems found with it in the ms the several pairs of rimes form a line.]

• He cites both together in the catalogue of his works. On the 25 de natura rerum' see Schöll in Herzog 763-4. [Beda scouts astrology as heathenish.)

20 An extract is given by Gehle 93-7 (and in biog Brit; the whole 30 is printed in Hussey 332—344, Haddan-Stubbs councils III 314 -26. A translation in Stevenson church historians 1 653–64.]

INCIPIT LIBER TERTIVS

HISTORIAE ECCLESIASTICAE GENTIS

ANGLORVM.

HAEC CONTINENTVR IN LIBRO CAPITVLA.

I Ut primi successores Aeduini regis et fidem suae gentis pro

diderunt et regnum porro Osualdus Christianissimus rex

utrumque restaurauit. II' Ut de ligno crucis quod idem rex contra barbaros pugnaturus

erexerat, inter innumera sanitatum miracula, quidam a

dolentis brachii sit languore curatus. III Ut idem rex postulans de gente Scottorum antistitem acceperit

Aidanum eidemque in insula Lindisfarnensi sedem episcopa

tus donauerit.
IIII Quando gens Pictorum fidem Christi perceperit.

V De uita Aidani episcopi.
VI De religione ac pietate miranda Osualdi regis.
VII Ut prouincia Occidentalium Saxonum uerbum Dei praedicante

Birino susceperit; et de successoribus eius A cto et

Leutherio. VIII Ut rex Cantuariorum Earconberct idola destrui praeceperit, et

de filia eius Earcon gota et propinqua Aedilbergae, sacratis

Deo uirginibus. IX Ut in loco in quo occisus est rex Osuald, crebra sanitatum

miracula facta, utque ibi primo iumentum cuiusdam uiantis

ac deinde puella sit paralitica curata. Х Ut puluis loci illius contra ignem ualuerit. XI

Ut super reliquias eius lux caelestis tota nocte steterit et

ut per eas sint demoniaci curati, XII Ut ad tumbam eius sit puerulus e febre curatus. XIII Ut in Hibernia sit quidam per reliquias eius a mortis articulo 18

CHAPTERS OF THIRD BOOK.

XIV Ut defuncto Paulino Ithamar pro eo Hrofensis ecclesiae praesul.

atum susceperit et de humilitate mirabili regis Osuini, qui

ab Osuiu crudeli caede peremtus est. XV Ut episcopus Aidan nautis et tempestatem futuram praedixerit

et oleum sanctum quo hanc sedarent dederit. XVI Ut idem admotum ab hostibus urbi regiae ignem orando

amouerit. XVII Ut apposta ecclesiae cui idem adcumbens obierat ardente cetera

domo flammis absumi nequiuerit ; et de interna uita eius. XVIII De uita uel morte religiosi regis Sigbercti. XVIIII Ut Furseus apud Orientales Anglos monasteriilm fecerit, et de

uisionibus uel sanctitate cius, cui etiam caro post mortem in

corrupta testimonium perhibuerit. XX Ut defuncto Honorio pontificatu sit functus Deusdedit; et qui

tempore illo Orientalium Anglorum, qui Hrofensis ecclesiae

fuerint antistites. XXI Ut prouincia Mediterraneorum Angloriım sub rege Peada

Christiana sit facta. XXII Ut Orientales Saxones fidem quam dudum abiecerunt, sub rege

Sigbercto praedicante Ceddo receperint. XXIII Ut idem episcopus Cedd locum monasterii construendi ab Oidile

ualdo rege accipiens orationibus ac ieiuniis Domino consecra

uerit ; et de obitu ipsius. XXIIII Ut prouincia Merciorum occiso rege Penda fulem Christi

susceperit, et Osuiu pro adepta uictoria possessiones et terri

toria deo ad construenda monasteria dederit. XXV Ut quaestio sit mota de tempore paschae aduersus cos qui de

Scottia uencrant. XXVI Ut Colman uictus domum redierit et Tuda pro illo episcopatu

sit functus, qualisque illis doctoribus fuerit habitus ecclesiae. XXVII Ul Ecgberct uir sanctus de natione Anglorum monachicam in

Hibernia uitam duxerit. XXVIII Ut defuncto Tuda Vilfrid in Gallia, Ceadda apud Occiden

tales Saxones, in prouincia Nordanhymbrorum sint ordinati

episcopi. XXVIIII Ut Vighard presbyter ordinandus in archiepiscopum Romam

de Brittania sit' missus : quem remissa mox scripta papae

apostolici ibidem obisse narrauerint. XXX Ut Orientales Saxones tempore mortalitatis ad idolatriam

reuersi, sel per instantiam Tarumanni episcopi mox sint ab errore correcti.

EXPLICIVNT CAPITVLA. INCIPIT IPSE LIBER.

I

AT
T interfecto in pugna Aeduino suscepit pro illo regnum

Deirorum, de qua prouincia ille generis prosapiam et primordia regni habuerat, filius patrui eius Aelfrici uocabulo

Osric, qui ad praedicationem Paulini fidei erat sacramentis 5 inbutus. porro regnum Berniciorum, nam in has duas

. prouincias gens Nordanhymbrorum antiquitus diuisa erat, suscepit filius Aedilfridi qui de illa prouincia generis et regni originem duxerat, nomine Eanfrid. siquidem ten

pore toto quo regnauit Aeduini, filii praefati regis Aedilfridi, 10 qui ante illum regnauerat, cum magna nobilium iuuentute

apud Scottos siue Pictos exulabant ibique ad doctrinam Scottorum cathecizati et baptismatis sunt gratia recreati. qui ut mortuo rege inimico patriam sunt redire permissi,

accepit primus eorum, quem diximus, Eanfrid regnum Ber15 niciorum. qui uterque rex ut terreni regni infulas sortitus

est, sacramenta regni caelestis quibus initiatus erat anathematizando prodidit ac se priscis idolatriae sordibus polluendum perdendumque restituit.

Nec mora, utrumque rex Brettonum Ceadualla impia 20 manu sed iusta ultione peremit. et primo quidem proxima

aestate Osricum, dum se in oppido municipio temerarie obsedisset, erumpens subito cum suis omnibus inparatum cum toto exercitu deleuit. dein cum anno integro prouincias Nordanhymbrorum non ut rex uictor possideret sed quasi

20

OF OSWALD'S CROSS.

[III tyrannus saeuiens disperderet ac tragica caede dilaceraret, tandem Eanfridum inconsulte ad se cum xii lectis militibus postulandae pacis gratia uenientem simili sorte damnauit. infaustus ille annus et omnibus bonis exosus usque hodie permanet, tam propter apostasiam regum ś Anglorum qua se fidei sacramentis exuerant, quam propter uesanam Brettonici regis tyrrannidem. unde cunctis placuit regum tempora computantibus, ut ablata de medio regum perfidorum memoria idem annus sequentis regis, id est Osualdi uiri deo dilecti, regno adsignaretur: quo post 10 occisionem fratris Eanfridi superueniente cum paruo exercitu sed fide Christi munito, infandus Brettonum' dux, cum inmensis illis copiis quibus nihil resistere posse iactabat, interemtus est in loco qui lingua Anglorum Denisesburna, id est Riuus Denisi, uocatur.

15

II

OS
STENDITVR autem usque hodie et in magna uenera-

tione habetur locus ille, ubi uenturus ad hanc pugnam Osuald signum sanctae crucis erexit ac flexis genibus dominum deprecatus est, ut in tanta rerum necessitate 20 suis cultoribus caelesti succurreret auxilio. denique fertur quia facta citato opere cruce ac fouea praeparata in qua statui deberet, ipse fide feruens hanc arripuerit ac foueae inposuerit atque utraque manu erectam tenuerit, donec adgesto a militibus puluere terrae figeretur, et hoc facto 25 elata in altum uoce cuncto exercitui proclamauerit: 'flectamus omnes genua et dominum omnipotentem uiuum ac uerum in commune deprecemur ut nos ab hoste superbo ac feroce sua miseratione defendat: scit enim ipse quia ucsanam Ci. uaesaniam ms. 24 tenuerit C'. teneret ms.

26 cunctui prima manu. cuncto exercitui secunda.

7