Page images
PDF
EPUB

Quos tibi prospiciens miserat ipse Deus,
Et qui laeta ferunt de coelo nuntia, quique
Quae via post cineres ducat ad astra, docent?
Digna quidem Stygiis quae vivas clausa tenebris,
Aeternâque animae digna perire fame!
Haud aliter vates terrae Thesbitidis olim
Pressit inassueto devia tesqua pede,
Desertasque Arabum salebras, dum regis Achabi
Effugit atque tuas, Sidoni dira, manus.
Talis et horrisono laceratus membra flagello,
Paulus ab Aemathiâ pellitur urbe Cilix.
Piscosaeque ipsum Gergessae civis lësum
Finibus ingratus jussit abire suis.

At tu sume animos, nec spes cadat anxia curis,
Nec tua concutiat decolor ossa metus.
Sis etenim quamvis fulgentibns obsitus armis,
Intententque tibi millia tela necem,

At nullis vel inerme latus violabitur armis,
Deque tuo cuspis nulla cruore bibet.
Namque eris ipse Dei radiante sub aegide tutus,
Ille tibi custos, et pugil ille tibi;
Ille Sionaeae qui tot sub moenibus arcis
Assyrios fudit nocte silente viros;

Inque fugam vertit quos in Samaritidas oras
Misit ab antiquis prisca Damascus agris,
Terruit et densas pavido cum rege cohortes,
Aere dum vacuo buccina clara sonat,
Cornea pulvereum dum verberat ungula campum,
Currus arenosam dum quatit actus humum,
Auditurque hinnitus equorum ad bella ruentûm,
Et strepitus ferri, murmuraque alta virûm.
Et tu (quod superest miseris) sperare memento,
Et tua magnanimo pectore vince mala;
Nec dubites quandoque frui melioribus annis,
Atque iterum patrios posse videre lares.

ELEGIA QUINTA.

ANNO AETATIS 20.

In adventum veris.

IN se perpetuo Tempus révolubile gyro
Iam revocat Zephyros vere tepente novos;
Induiturque brevem Tellus reparata juventam,
Iamque soluta gelu dulce virescit humus,
Fallor? an et nobis redeunt in carmina vires,
Ingeniumque mihi munere veris adest?
Munere veris adest, iterumque vigescit ab illo
(Quis putet) atque aliquod jam sibi poscit opus.
Castalis ante oculos, bifidumque cacumen oberrat,
Et mihi Pyrenen somnia nocte ferunt;
Concitaque arcano fervent mihi pectora motu,

Et furor, et sonitus me sacer intùs agit.
Delius ipse venit, video Peneïde lauro
Implicitos crines, Delius ipse venit.

Iam mihi mens liquidi raptatur in ardua coeli,
Perque vagas nubes corpore liber eo;

Perque umbras, perque antra feror penetralia vatum,
Et mihi fana patent interiora Deûm;
Intuiturque animus toto quid agatur Olympo,
Nec fugiunt oculos Tartara caeca meos.
Quid tam grande sonat distento spiritus ore?
Quid parit haec rabies, quid sacer iste furor?
Ver mihi, quod dedit ingenium, cantabitur illo;
Profuerint isto reddita dona modo.

Iam Philomela tuos foliis adoperta novellis
Instituis modulos, dum silet omne nemus :
Urbe ego, tu sylvâ simul incipiamus utrique,
Et simul adventum veris uterque canat.
Veris io rediere vices, celebremus honores
Veris, et hoc subeat Musa perennis opus.
Iam sol Aethiopas fugiens Tithoniaque arva,
Flectit ad Arctoas aurea lora plagas.

Est breve noctis iter, brevis est mora noctis opacae,
Horrida cum tenebris exulat illa suis.
Iamque Lycaonius plaustrum coeleste Bootes
Non longâ sequitur fessus ut ante viâ;
Nunc etiam solitas circum Jovis atria toto
Excubias agitant sidera rara polo.

Nam dolos, et caedes, et vis cum nocte recessit,
Neve Giganteum Dii timuere scelus.

Forte aliquis scopuli recubans in vertice pastor,
Roscida cum primo sole rubescit humus,

Hac, ait, hac certè caruisti nocte puellâ
Phoebe tuâ, celeres quae retineret equos.
Laeta suas repetit sylvas, pharetramque resumit
Cynthia, Luciferas ut videt alta rotas,
Et tenues ponens radios gaudere videtur
Officium fieri tam breve fratris ope.
Desere, Phoebus ait, thalamos Aurora seniles,
Quid juvat effoeto procubuisse toro?
Te manet Aeolides viridi venator in herba,
Surge, tuos ignes altus Hymettus habet.
Flava verecundo dea crimen in ore fatetur,
Et matutinos ocius urget equos.

Exuit invisam Tellus rediviva senectam,
Et cupit amplexus Phoebe subire tuos;
Et cupit, et digna est, quid enim formosius illâ,
Pandit ut omniferos luxuriosa sinus,

Atque Arabum spirat messes, et ab ore venusto
Mitia cum Paphiis fundit amoma rosis!

Ecce coronatur sacro frons ardua luco,
Cingit ut Idaeam pinea turris Opim;
Et vario madidos intexit flore capillos,
Floribus et visa est posse placere suis.
Floribus effusos ut erat redimita capillos
Tenario placuit diva Sicana Deo.

Aspice Phoebe tibi faciles hortantur amores,
Mellitasque movent flamina verna preces.
Cinnamed Zephyrus leve plaudit odorifer alá
Blanditiasque tibi ferre videntur aves.
Nec sine dote tuos temeraria quaerit amores
Terra, nec optatos poscit egena toros,
Alma salutiferum medicos tibi gramen in usus
Praebet, et hinc titulos adjuvat ipsa tuos.
Quòd si te pretium, si te fulgentia tangunt
Munera, (muneribus saepe coemptus Amor)
Illa tibi ostentat quascunque sub aequore vasto,
Et superinjectis montibus abdit opes.

Ah quoties cum tu clivoso fessus Olympo
In vespertinas praecipitaris aquas,

Cur te, inquit, cursu languentem Phoebe diurno
Hesperiis recipit Caerula mater aquis?

Quid tibi cum Tethy! Quid cum Tartesside lympha,
Dia quid immundo perluis ora salo?
Frigora Phoebe meâ melius captabis in umbrâ
Huc ades, ardentes imbue rore comas.
Mollior egelidâ veniet tibi somnus in herbâ,
Huc ades, et gremio lumina pone meo.
Quáque jaces circum mulcebit lene susurrans
Aura per humentes corpora fusa rosas.
Nec me (crede mihi) terrent Semellëia fata,
Nec Phaetonteo fumidus axis equo;
Cum tu Phoebe tuo sapientius uteris igni,
Huc ades, et gremio lumina pone meo.
Sic Tellus lasciva suos suspirat amores;
Matris in exemplum caetera turba ruunt.
Nunc etenim toto currit vagus orbe Cupido,
Languentesque fovet solis ab igne faces.
Insonuere novis lethalia cornua nervis,

Triste micant ferro tela corusca novo.
Jamque vel invictam tentat superasse Dianam,
Quaeque sedet sacro Vesta pudica foco.
Ipsa senescentem reparat Venus annua formam,
Atque iterum tepido creditur orta mari.
Marmoreas juvenes clamant Hymenaee per urbes,
Littus io Hymen, et cava saxa sonant.
Cultior ille venit tunicàque decentior aptâ,
Puniceum redolet vestis odora crocum.
Egrediturque frequens ad amoeni gaudia veris
Virgineos auro cincta puella sinus.

Votum est cuique suum, votum est tamen omnibus unumi,
Ut sibi quem cupiat, det Cytherea virum.
Nunc quoque septenâ modulatur arundine pastor,
Et sua quae jungat carmina Phyllis habet.

Navita nocturno placat sua sidera cantu,
Delphinasque leves ad vada summa vocat.
Jupiter ipse alto cum conjuge ludit Olympo,
Convocat et famulos ad sua festa Deos,
Nunc etiam Satyri cum sera crepuscula surgunt
Pervolitant celeri florea rura choro,
Sylvanusque sua cyparissi fronte revinctus,

Q

Semicaperque Deus, semideusque caper.
Quaeque sub arboribus Dryades latuere vetustis
Per juga, per solos expatiantur agros.
Per sata luxuriat fruticetaque Maenalius Pan,
Vix Cybele mater, vix sibi tuta Ceres;
Atque aliquam cupidus praedatur Oreada Faunus,
Consulit in trepidos dum sibi nympha pedes,
Jamque latet, latitansque cupit male tecta videri,
Et fugit, et fugiens pervelit ipsa capi.

Dii quoque non dubitant coelo praeponere sylvas
Et sua quisque sibi numina lucus habet,
Et sua quisque diu sibi numina lucus habeto,
Nec vos arborea dii precor ite domo.
Te referant miseris te Jupiter aurea terris
Saecla, quid ad nimbos aspera tela redis?
Tu saltem lentè rapidos age Phoebe jugales
Quà potes, et sensim tempora veris eant;
Brumaque productas tardè ferat hispida noctes,
Ingruat et nostro serior umbra polo.

[blocks in formation]

Ad Carolum Deodatum, ruri commorantem,

qui cum Idibus Decemb. scripsisset, et sua carmina excusari postulasset, si solito minus essent bona, quod inter lautitias, quibus erat ab amicis exceptus, haud satis felicem operam Musis dare se posse affirmabat, hoc habuit responsum.

MITTO tibi sanam non pleno ventre salutem,
ua tu distento fortè carere potes.

At tua quid nostram prolectat Musa camoenam,
Nec sinit optatas posse sequi tenebras?

Carmine scire velis quàm te redamemque colamque,
Crede mihi, vix hoc carmine scire queas,
Nam neque noster amor modulis includitur arctis,
Nec venit ad claudos integer ipse pedes.
Quàm bene solennes epulas, hilaremque Decembrim,
Festaque coelifugam quae coluere Deum,
Deliciasque refers, hyberni gaudia ruris,

Haustaque per tepidos Gallica musta focos!
Quid quereris refugam vino dapibusque poesin?
Carmen amat Bacchum, carmina Bacchus amat.
Nec puduit Phoebum virides gestasse corymbos,
Atque hederam lauro praeposuisse suae.
Saepius Aoniis clamavit collibus Euoe
Mista Thyoneo turba novena choro.
Naso Corallacis mala carmina misit ab agris:
Non illic epulae, non sata vitis erat.
Quid nisi vina, rosasque racemiferumque Lyaeum
Cantavit brevibus Tëia Musa modis?
Pindaricosque inflat numeros Teumesius Euan,
Et redolet sumptum pagina quaeque merum;

Dum gravis everso currus crepat axe supinus,
Et volat Eleo pulvere fuscus eques.
Quadrimoque madens Lyricen Romanus Iaccho
Dulce canit Glyceran, flavicomamque Chloen.
Jam quoque lauta tibi generoso mensa paratu
Mentis alit vires, ingeniumque fovet.
Massica foecundam despumant pocula venam,
Fundis et ex ipso condita metra cado.
Addimus his artes, fusumque per intima Phoebum
Corda, favent uni Bacchus, Apollo, Ceres.
Sciliced haud mirum tam dulcia carmina per te
Numine composito tres peperisse Deos.
Nunc quoque Thressa tibi caelato barbitos auro
Insonat arguta molliter icta manu;
Auditurque chelys suspensa tapetia circum,
Virgineos tremulà quae regat arte pedes.
Illa tuas saltem teneant spectacula Musas,
Et revocent, quantum crapula pellit iners.
Crede mihi, dum psallit ebur, comitataque plectrum
Implet odoratos festa chorea tholos,
Percipies tacitum per pectora serpere Phoebum,
Quale repentinus permeat ossa calor,

Perque puellares oculos digitumque sonantem
Irruet in totos lapsa Tinalia sinus.

Namque Elegia levis multorum cura Deorum est,
Et vocat ad numeros quemlibet illa suos;
Liber adest, elegis, Eratoque, Ceresque, Venusque,
Et cum purpurea matre tenellus Amor,
Talibus inde licent convivia larga poetis,

Saepius et veteri commaduisse mero.

At qui bella refert, et adulto sub Jove coelum,
Heroasque pios, semideosque duces,

Et nunc sancta canit superum consulta deorum,
Nunc latrata fero regna profund cane,
Ille quidem parcè Samii pro more magistri
Vivat, et innocuos praebeat herba cibos;
Stet prope fagineo pellucida lympha catillo,
Sobriaque è puro pocula fonte bibat.

Additur huic scelerisque vacans, et casta juventus,
Et rigidi mores, et sine labe manus.
Qualis veste nitens sacrà, et lustralibus undis
Surgis ad infensos augur iture Deos.
Hoc ritu vixisse ferunt post rapta sagacem
Lumina Tiresian, Ogygiumque Linon,
Et lare devoto profugum Calchanta, senemque
Orpheon edomitis sola per antra feris;
Sic dapis exiguus, sic rivi potor Homerus
Dulichium vexit per freta longa virum.
Et per monstrificam Perseiae Phoebados aulamı,
Et vada foemineis insidiosa sonis,

Perque tuas rex ime domos, ubi sanguine nigro
Dicitur umbrarum detinuisse greges.

Diis etenim sacer est vates, divùmque sacerdos,
Spirat et occultum pectus, et ora Jovem.
At tu siquid agam scitabere (si modò saltern

« PreviousContinue »