Turba choros juvenilis agit: Quintoque Novembris Nulla dies toto occurrit celebratior anno.
ANNO AETAT IS 17.
IN OBITUM PRAESULIS ELIENSIS. ADHUC madentes rore squalebant genae, Et sicca nondum lumina
Adhuc liquentis imbre turgebant salis, Quem nuper effudi pius,
Dum maesta charo justa persolvi rogo Wintoniensis Praesulis.
Cum centilinguis Fama (proh semper mali Cladisque vera nuntia) Spargit per urbes divitis Britanniae, Populosque Neptuno satos, Cessisse morti, et ferreis sororibus Te generis humani decus,
Qui rex sacrorum illà fuisti in insulâ Quae nomen Anguillae tenet.
Tunc inquietum pectus irâ protinus Ebulliebat fervidâ,
Tumulis potentem saepe devovens deam:
Nec vota Naso in Ibida Concepit alto diriora pectore,
Graiusque vates parcius
Turpem Lycambis execratus est dolum, Sponsamque Neobolen suam.
At ecce diras ipse dum fundo graves, Et imprecor neci necem,
Audisse tales videor attonitus sonos Leni, sub aurà, flamine:
Caecos furores pone, pone vitream Bilemque et irritas minas,
Quid temerè violas non nocenda numina, Subitoque ad iras percita?
Non est, ut arbitraris elusus miser, Mors atra Noctis filia,
Erebóve patre creta, sive Erinnye,
Vastove nata sub Chao: Ast illa coelo missa stellato, Dei Messes ubique colligit; Animasque mole carnea reconditas In lucem et auras evocat; Ut cum fugaces excitant Horae diem Themidos Jovisque filiae;
Et sempiterni ducit ad vultus patris; At justa raptat impios
Sub regua furvi luctuosa Tartari,
Sedesque subterraneas.
Hanc ut vocantem laetus audivi, cito Foedum reliqui carcerem,
Volatilesque faustus inter milites
Ad astra sublimis feror:
Vates ut olim raptus ad coelum senex
Auriga currus ignei.
Non me Bootis terruere lucidi
Sarraca tarda frigore, aut Formidolosi Scorpionis brachia, Non ensis Orion tuus. Praetervolavi fulgidi solis globum, Longéque sub pedibus deam Vidi triformem, dum coërcebat suos Fraenis dracones aureis. Erraticorum siderum per ordines, Per lacteas vehor plagas, Velocitatem saepe miratus novam,
Donec nitentes ad fores
Ventum est Olympi, et regiam crystallinam, et Stratum smaragdis atrium. Sed hic tacebo, nam quis effari queat Oriundus humano patre Amoenitates illius loci? mihi Sat est in aeternum frui.
NATURAM NON PATI SENIUM.
HEU quàm perpetuis erroribus acta fatiscit Avia mens hominum, tenebrisque immersa profundis Oedipodioniam volvit sub pectore noctem! Quae vesana suis metiri facta deorum Audet, et incisas leges adamante perenni Assimilare suis, nulloque solubile sacclo Consilium fati perituris alligat horis.
Ergone marcescet sulcantibus obsita rugis Naturae facies, et rerum publica mater Omniparum contracta uterum sterilescet ab aevo? Et se fassa senem malè certis passibus ibit Sidereum tremebunda caput? num tetra vetustas Annorumque aeterna fames, squalorque situsque Sidera vexabunt? an et insatiabile Tempus Esuriet Coelum, rapietque in viscera patrem ? Heu, potuitne suas imprudens Jupiter arces Hoc contra munisse nefas, et Temporis isto Exemisse malo, gyrosque dedisse perennes? Ergo erit ut quandoque sono dilapsa tremendo Convexi tabulata ruant, atque obvius ictu Stridat uterque polus, superâque ut Olympius aulâ Decidat, horribilisque retectâ Gorgone Pallas; Qualis in Aegeam proles Junonia Lemnon Deturbata sacro cecidit de limine coeli? Tu quoque, Phoebe, tui casus imitabere nati Praecipiti curru, subitàque ferere ruinà Pronus, et extinctâ fumabit lampade Nereus, Et dabit attonito feralia sibila ponto. Tunc etiam aërei divulsis sedibus Haemi
Dissultabit apex, imoque allisa barathro Terrebunt Stygium dejecta Ceraunia Ditem, In superos, quibus usus erat, fraternaque bella. At pater omnipotens fundatis fortius astris Consuluit rerum summae, certoque peregit Pondere fatorum lances, atque ordine summo Singula perpetuum jussit servare tenorem. Volvitur hinc lapsu mundi rota prima diurno; Raptat et ambitos socià vertigine coelos. Tardior haud solito Saturnus, et acer ut olim Fulmineum rutilat cristatâ casside Mavors. Floridus aeternùm Phoebus juvenile coruscat, Nec fovet effoetas loca per declivia terras Devexo temone Deus; sed semper amicâ Luce potens eadem currit per signa rotarum. Surgit odoratis pariter formosus ab Indis Aethereum pecus albenti qui cogit Olympo Mane vocans, et serus agens in pascua coeli, Temporis et gemino dispertit regna colore. Fulget obitque vices alterno Delia cornu, Coeruleumque ignem paribus complectitur ulnis. Nec variant elementa fidem, solitoque fragore Lurida perculsas jaculantur fulmina rupes. Nec per inane furit leviori murmure Corus, Stringit et armiferos aequali horrore Gelonos Trux Aquilo, spiratque hyemem, nimbosque volutat. Utque solet, Siculi diverberat ima Pelori
Rex maris, et raucâ circumstrepit aequora conchâ Oceani Tubicen, nec vastà mole minorem Aegeona ferunt dorso Balearica cete.
Sed neque Terra tibi saecli vigor ille vetusti Priscus abest, servatque suum Narcissus odorem. Et puer ille suum tenet et puer ille decorem Phoebe tuusque et Cypri tuus, nec ditior olim Terra datum sceleri celavit montibus aurum
Conscia, vel sub aquis gemmas. Sic denique in aevum Ibit cunctarum series justissima rerum,
Donec flamma orbem populabitur ultima, latè Circumplexa polos, et vasti culmina coeli;
Ingentique rogo flagrabit machina mundi.
DE IDEA PLATONICA QUEMADMODUM ARI
STOTELES INTELLEXIT.
DICITE sacrorum praesides nemorum deae,
Tuque O noveni perbeata numinis
Memoria mata, quaeque in immenso procul
Antro recumbis otiosa Aeternitas,
Monumenta servans, et ratas leges Jovis, Coelique fastos atque ephemeridas Deum, Quis ille primus cujus ex imagine Natura solers finxit humanum genus, Aeternus, incorruptus, acquaevus polo,
Unusque et universus, exemplar Dei? Haud ille Palladis gemellus innubae Interna proles insidet menti Jovis : Sed quamlibet natura sit communior, Tamen seorsùs extat ad morem unius, Et, mira, certo stringitur spatio loci; Seu sempiternus illo siderum comes Coeli pererrat ordines decemplicis, Citimúmve terris incolit lunae globum : Sive inter animas corpus adituras sedens Obliviosas torpet ad Lethes aquas: Sive in remotâ forte terrarum plaga Incedet ingens hominis archetypus gigas, Et iis tremendus erigit celsum caput, Atlante major portitore siderum.
Non cui profundum caecitas, lumen dedit Dircaeus augur vidit hunc alto sinu; Non hunc silenti nocte Pleiones nepos Vatum sagaci praepes ostendit choro; Non hunc sacerdos novit Assyrius, licet Longos vetusti commemoret atavos Nini, Priscumque Belon, inclytumque Osiridem. Non ille trino gloriosus nomine
Ter magnus Hermes (ut sit arcani sciens) Talem reliquit Isidis cultoribus.
At tu perenne ruris Academi decus (Haec monstra si tu primus induxit scholis) Jam jam poetas urbis exules tuae Revocabis, ipse fabulator maximus, Aut institutor ipse migrabis foras.
NUNC mea Pierios cupiam per pectora fontes Irriguas torquere vias, totumque per ora Volvere laxatum gemino de vertice rivum: Ut tenues oblita sonos audacibus alis Surgat in officium venerandi Musa parentis. 'Hoc utcunque tibi gratum, pater optime, carmen Exiguum meditatur opus, nec novimus ipsi Aptiùs à nobis quae possint munera donis Respondere tuis, quamvis nec maxima possint Respondere tuis, nedum ut par gratia donis Esse queat, vacuis quae redditur arida verbis. Sed tamen haec nostros ostendit pagina census, Et quod habemus opum chartà numera:imus istâ, Quae mihi sunt nullae, nisi quas dedit aurea Clio, Quas mihi semoto somni peperere sub antro, Et nemoris laureta sacri Parnassides umbrae. Nec tu vatis opus divinum despice carmen, Quo nihil aethereos ortus, et semina coeli, Nil magis humanam commendat origine mentem, Sancta Prometheae retinens vestigia flammae.
Carmen amant superi, tremebundaque Tartara carmen
Ima ciere valet, divosque ligare profundos, Et triplici duros Manes adamante coercet. Carmine sepositi retegunt arcana futuri Phoebades, et tremulae pallentes ora Sibyllae ; Carmina sacrificus sollennes pangit ad aras, Aurea seu sternit motantem cornua taurum; Seu cùm fata sagax fumantibus abdita fibris Consulit, et tepidis Parcam scrutatur in extis. Nos etiam patrium tunc cum repetemus Olympum, Aeternaeque morae stabunt immobilis aevi, Ibimus auratis per coeli templa coronis, Dulcia suaviloquo sociantes carmina plectro, Astra quibus, geminique poli convexa sonabunt. Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes, Nunc quoque sidereis intercinit ipse choreis Immortale melos, et inenarrabile carmen; Torrida dum rutilus compescit sibila serpens, Demissoque ferox gladio mansuescit Orion; Stellarum nec sentit onus Maurusius Atlas. Carmina regales epulas ornare solebant, Cum nondum luxus, vastaeque immensa vorago Nota gulae, et modico spumabat coena Lyaeo. Tum de more sedens festa ad convivia vates Aesculeâ intonsos redimitus ab arbore crines, Heroumque actus, imitandaque gesta canebat, Et chaos, et positi latè fundamina mundi, Reptantesque deos, et alentes numina glandes, Et nondum Aetnaeo quaesitum fulmen ab antro. Denique quid vocis modulamen inane juvabit, Verborum sensusque vacans, numerique loquacis? Silvestres decet iste choros, non Orphea cantus, Qui tenuit fluvios et quercubus addidit aures Carmine, non citharâ, simulachraque functa canendo Compulit in lacrymas; habet has à carmine laudes.
Nec tu perge, precor, sacras contemnere Musas, Nec vanas inopesque puta, quarum ipse peritus Munere, mille sonos numeros componis ad aptos, Millibus et vocem modulis variare canoram Doctus, Arionii meritò sis nominis haeres. Nunc tibi quid mirum, si me genuisse poëtam Contigerit, charo si tam propè sanguine juncti Cognatas artes, studiumque affine sequamur? Ipse volens Phoebus se dispertire duobus, Altera dona mihi, dedit altera dona parenti, Dividuumque Deum genitorque puerque tenemus.
Tu tamen ut simules teneras odisse Camoenas, Non odisse reor, neque enim, pater, ire jubebas Quà via lata patet, quà pronior area lucri, Certaque condendi fulget spes aurea nummi : Nec rapis ad leges, malè custoditaque gentis Jura, nec insulsis damnas clamoribus aures. Sed magis excultam cupiens ditescere mentem, Me procul urbano strepitu, secessibus altis Abductum Aoniae jucunda per otia ripae Phoebaeo lateri comitem sinis ire beatum.
« PreviousContinue » |