Page images
PDF
EPUB

Turba choros juvenilis agit: Quintoque Novembris Nulla dies toto occurrit celebratior anno.

ANNO AETAT IS 17.

IN OBITUM PRAESULIS ELIENSIS.
ADHUC madentes rore squalebant genae,
Et sicca nondum lumina

Adhuc liquentis imbre turgebant salis,
Quem nuper effudi pius,

Dum maesta charo justa persolvi rogo
Wintoniensis Praesulis.

Cum centilinguis Fama (proh semper mali
Cladisque vera nuntia)
Spargit per urbes divitis Britanniae,
Populosque Neptuno satos,
Cessisse morti, et ferreis sororibus
Te generis humani decus,

Qui rex sacrorum illà fuisti in insulâ
Quae nomen Anguillae tenet.

Tunc inquietum pectus irâ protinus
Ebulliebat fervidâ,

Tumulis potentem saepe devovens deam:

Nec vota Naso in Ibida
Concepit alto diriora pectore,

Graiusque vates parcius

Turpem Lycambis execratus est dolum,
Sponsamque Neobolen suam.

At ecce diras ipse dum fundo graves,
Et imprecor neci necem,

Audisse tales videor attonitus sonos
Leni, sub aurà, flamine:

Caecos furores pone, pone vitream
Bilemque et irritas minas,

Quid temerè violas non nocenda numina,
Subitoque ad iras percita?

Non est, ut arbitraris elusus miser,
Mors atra Noctis filia,

Erebóve patre creta, sive Erinnye,

Vastove nata sub Chao:
Ast illa coelo missa stellato, Dei
Messes ubique colligit;
Animasque mole carnea reconditas
In lucem et auras evocat;
Ut cum fugaces excitant Horae diem
Themidos Jovisque filiae;

Et sempiterni ducit ad vultus patris;
At justa raptat impios

Sub regua furvi luctuosa Tartari,

Sedesque subterraneas.

Hanc ut vocantem laetus audivi, cito
Foedum reliqui carcerem,

Volatilesque faustus inter milites

Ad astra sublimis feror:

Vates ut olim raptus ad coelum senex

Auriga currus ignei.

Non me Bootis terruere lucidi

Sarraca tarda frigore, aut
Formidolosi Scorpionis brachia,
Non ensis Orion tuus.
Praetervolavi fulgidi solis globum,
Longéque sub pedibus deam
Vidi triformem, dum coërcebat suos
Fraenis dracones aureis.
Erraticorum siderum per ordines,
Per lacteas vehor plagas,
Velocitatem saepe miratus novam,

Donec nitentes ad fores

Ventum est Olympi, et regiam crystallinam, et
Stratum smaragdis atrium.
Sed hic tacebo, nam quis effari queat
Oriundus humano patre
Amoenitates illius loci? mihi
Sat est in aeternum frui.

NATURAM NON PATI SENIUM.

HEU quàm perpetuis erroribus acta fatiscit
Avia mens hominum, tenebrisque immersa profundis
Oedipodioniam volvit sub pectore noctem!
Quae vesana suis metiri facta deorum
Audet, et incisas leges adamante perenni
Assimilare suis, nulloque solubile sacclo
Consilium fati perituris alligat horis.

Ergone marcescet sulcantibus obsita rugis
Naturae facies, et rerum publica mater
Omniparum contracta uterum sterilescet ab aevo?
Et se fassa senem malè certis passibus ibit
Sidereum tremebunda caput? num tetra vetustas
Annorumque aeterna fames, squalorque situsque
Sidera vexabunt? an et insatiabile Tempus
Esuriet Coelum, rapietque in viscera patrem ?
Heu, potuitne suas imprudens Jupiter arces
Hoc contra munisse nefas, et Temporis isto
Exemisse malo, gyrosque dedisse perennes?
Ergo erit ut quandoque sono dilapsa tremendo
Convexi tabulata ruant, atque obvius ictu
Stridat uterque polus, superâque ut Olympius aulâ
Decidat, horribilisque retectâ Gorgone Pallas;
Qualis in Aegeam proles Junonia Lemnon
Deturbata sacro cecidit de limine coeli?
Tu quoque, Phoebe, tui casus imitabere nati
Praecipiti curru, subitàque ferere ruinà
Pronus, et extinctâ fumabit lampade Nereus,
Et dabit attonito feralia sibila ponto.
Tunc etiam aërei divulsis sedibus Haemi

Dissultabit apex, imoque allisa barathro
Terrebunt Stygium dejecta Ceraunia Ditem,
In superos, quibus usus erat, fraternaque bella.
At pater omnipotens fundatis fortius astris
Consuluit rerum summae, certoque peregit
Pondere fatorum lances, atque ordine summo
Singula perpetuum jussit servare tenorem.
Volvitur hinc lapsu mundi rota prima diurno;
Raptat et ambitos socià vertigine coelos.
Tardior haud solito Saturnus, et acer ut olim
Fulmineum rutilat cristatâ casside Mavors.
Floridus aeternùm Phoebus juvenile coruscat,
Nec fovet effoetas loca per declivia terras
Devexo temone Deus; sed semper amicâ
Luce potens eadem currit per signa rotarum.
Surgit odoratis pariter formosus ab Indis
Aethereum pecus albenti qui cogit Olympo
Mane vocans,
et serus agens in pascua coeli,
Temporis et gemino dispertit regna colore.
Fulget obitque vices alterno Delia cornu,
Coeruleumque ignem paribus complectitur ulnis.
Nec variant elementa fidem, solitoque fragore
Lurida perculsas jaculantur fulmina rupes.
Nec per inane furit leviori murmure Corus,
Stringit et armiferos aequali horrore Gelonos
Trux Aquilo, spiratque hyemem, nimbosque volutat.
Utque solet, Siculi diverberat ima Pelori

Rex maris, et raucâ circumstrepit aequora conchâ
Oceani Tubicen, nec vastà mole minorem
Aegeona ferunt dorso Balearica cete.

Sed neque Terra tibi saecli vigor ille vetusti
Priscus abest, servatque suum Narcissus odorem.
Et puer ille suum tenet et puer ille decorem
Phoebe tuusque et Cypri tuus, nec ditior olim
Terra datum sceleri celavit montibus aurum

Conscia, vel sub aquis gemmas. Sic denique in aevum
Ibit cunctarum series justissima rerum,

Donec flamma orbem populabitur ultima, latè
Circumplexa polos, et vasti culmina coeli;

Ingentique rogo flagrabit machina mundi.

DE IDEA PLATONICA QUEMADMODUM ARI

STOTELES INTELLEXIT.

DICITE sacrorum praesides nemorum deae,

Tuque O noveni perbeata numinis

Memoria mata, quaeque in immenso procul

Antro recumbis otiosa Aeternitas,

Monumenta servans, et ratas leges Jovis,
Coelique fastos atque ephemeridas Deum,
Quis ille primus cujus ex imagine
Natura solers finxit humanum genus,
Aeternus, incorruptus, acquaevus polo,

Unusque et universus, exemplar Dei?
Haud ille Palladis gemellus innubae
Interna proles insidet menti Jovis :
Sed quamlibet natura sit communior,
Tamen seorsùs extat ad morem unius,
Et, mira, certo stringitur spatio loci;
Seu sempiternus illo siderum comes
Coeli pererrat ordines decemplicis,
Citimúmve terris incolit lunae globum :
Sive inter animas corpus adituras sedens
Obliviosas torpet ad Lethes aquas:
Sive in remotâ forte terrarum plaga
Incedet ingens hominis archetypus gigas,
Et iis tremendus erigit celsum caput,
Atlante major portitore siderum.

Non cui profundum caecitas, lumen dedit
Dircaeus augur vidit hunc alto sinu;
Non hunc silenti nocte Pleiones nepos
Vatum sagaci praepes ostendit choro;
Non hunc sacerdos novit Assyrius, licet
Longos vetusti commemoret atavos Nini,
Priscumque Belon, inclytumque Osiridem.
Non ille trino gloriosus nomine

Ter magnus Hermes (ut sit arcani sciens)
Talem reliquit Isidis cultoribus.

At tu perenne ruris Academi decus
(Haec monstra si tu primus induxit scholis)
Jam jam poetas urbis exules tuae
Revocabis, ipse fabulator maximus,
Aut institutor ipse migrabis foras.

AD PATREM.

NUNC mea Pierios cupiam per pectora fontes
Irriguas torquere vias, totumque per ora
Volvere laxatum gemino de vertice rivum:
Ut tenues oblita sonos audacibus alis
Surgat in officium venerandi Musa parentis.
'Hoc utcunque tibi gratum, pater optime, carmen
Exiguum meditatur opus, nec novimus ipsi
Aptiùs à nobis quae possint munera donis
Respondere tuis, quamvis nec maxima possint
Respondere tuis, nedum ut par gratia donis
Esse queat, vacuis quae redditur arida verbis.
Sed tamen haec nostros ostendit pagina census,
Et quod habemus opum chartà numera:imus istâ,
Quae mihi sunt nullae, nisi quas dedit aurea Clio,
Quas mihi semoto somni peperere sub antro,
Et nemoris laureta sacri Parnassides umbrae.
Nec tu vatis opus divinum despice carmen,
Quo nihil aethereos ortus, et semina coeli,
Nil magis humanam commendat origine mentem,
Sancta Prometheae retinens vestigia flammae.

Carmen amant superi, tremebundaque Tartara carmen

Ima ciere valet, divosque ligare profundos,
Et triplici duros Manes adamante coercet.
Carmine sepositi retegunt arcana futuri
Phoebades, et tremulae pallentes ora Sibyllae ;
Carmina sacrificus sollennes pangit ad aras,
Aurea seu sternit motantem cornua taurum;
Seu cùm fata sagax fumantibus abdita fibris
Consulit, et tepidis Parcam scrutatur in extis.
Nos etiam patrium tunc cum repetemus Olympum,
Aeternaeque morae stabunt immobilis aevi,
Ibimus auratis per coeli templa coronis,
Dulcia suaviloquo sociantes carmina plectro,
Astra quibus, geminique poli convexa sonabunt.
Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes,
Nunc quoque sidereis intercinit ipse choreis
Immortale melos, et inenarrabile carmen;
Torrida dum rutilus compescit sibila serpens,
Demissoque ferox gladio mansuescit Orion;
Stellarum nec sentit onus Maurusius Atlas.
Carmina regales epulas ornare solebant,
Cum nondum luxus, vastaeque immensa vorago
Nota gulae, et modico spumabat coena Lyaeo.
Tum de more sedens festa ad convivia vates
Aesculeâ intonsos redimitus ab arbore crines,
Heroumque actus, imitandaque gesta canebat,
Et chaos, et positi latè fundamina mundi,
Reptantesque deos, et alentes numina glandes,
Et nondum Aetnaeo quaesitum fulmen ab antro.
Denique quid vocis modulamen inane juvabit,
Verborum sensusque vacans, numerique loquacis?
Silvestres decet iste choros, non Orphea cantus,
Qui tenuit fluvios et quercubus addidit aures
Carmine, non citharâ, simulachraque functa canendo
Compulit in lacrymas; habet has à carmine laudes.

Nec tu perge, precor, sacras contemnere Musas,
Nec vanas inopesque puta, quarum ipse peritus
Munere, mille sonos numeros componis ad aptos,
Millibus et vocem modulis variare canoram
Doctus, Arionii meritò sis nominis haeres.
Nunc tibi quid mirum, si me genuisse poëtam
Contigerit, charo si tam propè sanguine juncti
Cognatas artes, studiumque affine sequamur?
Ipse volens Phoebus se dispertire duobus,
Altera dona mihi, dedit altera dona parenti,
Dividuumque Deum genitorque puerque tenemus.

Tu tamen ut simules teneras odisse Camoenas,
Non odisse reor, neque enim, pater, ire jubebas
Quà via lata patet, quà pronior area lucri,
Certaque condendi fulget spes aurea nummi :
Nec rapis ad leges, malè custoditaque gentis
Jura, nec insulsis damnas clamoribus aures.
Sed magis excultam cupiens ditescere mentem,
Me procul urbano strepitu, secessibus altis
Abductum Aoniae jucunda per otia ripae
Phoebaeo lateri comitem sinis ire beatum.

« PreviousContinue »