Page images
PDF
EPUB

CAMBRIDGE, 1880. (II.)

TRANSLATE into English (see1 the vocabulary) :—

Jam dilucescebat, cum signum consul dedit et sine ullo certamine partim per dirutos partim scalis integros muros transcendere. Simul clamor, index capti oppidi, est exauditus, undique Aetoli desertis stationibus in arcem fugiunt. Oppidum victores permissu consulis diripiunt, non2 tam ab ira nec ab odio, quam ut miles, coercitus in tot receptis ex potestate hostium urbibus, aliquo tandem loco fructum victoriae sentiret. Revocatos inde a medio ferme die milites cum in duas divisisset partes, unam radicibus montium circumduci ad rupem jussit, quae fastigio altitudinis3 par media valle velut abrupta ab arce erat, sed adeo prope geminata cacumina eorum montium sunt, ut ex vertice altero conjici tela in arcem possent; cum dimidia parte militum consul ab urbe_escensurus in arcem, signum ab iis, qui ab tergo in rupem evasuri erant, expectabat. Non tulere qui in arce erant Aetoli primum eorum qui ceperant rupem clamorem, deinde impetum ab urbe Romanorum, et fractis jam animis, et nulla ibi praeparata re ad obsidionem diutius tolerandam, utpote congregatis feminis puerisque, et imbelli alia turba in arcem, quae vix capere, nedum tueri multitudinem tantam posset: itaque ad primum impetum abjectis armis dediderunt sese.

1 Dilucescere, to dawn.

Dirutus, ruined.

Stationes, posts.

Notes.

Cacumen, top.

Non ferre, not to resist, i.e., to be overcome by
Evadere, to climb up.

Fastigium altitudinis, height.

2 Not so much through resentment or animosity, as that the soldiers, etc.

3 That is of equal height with the citadel.

"Geminata" means united or joined.

TRANSLATE :—

OXFORD, 1881.

1. Jamque fere spatio extremo fessique sub ipsam
Finem adventabant, levi1 cum sanguine Nisus
Labitur infelix, caesis ut forte juvencis

Fusus humum viridisque super madefecerat herbas.
Hic juvenis jam victor ovans vestigia presso
Haud tenuit titubata solo, sed pronus in ipso
Concidit immundoque fimo sacroque cruore,
Non tamen Euryali, non ille oblitus amorum ;
Nam sese opposuit Salio per lubrica surgens;
Ille autem spissa jacuit revolutus arena.
Emicat Euryalus, et munere2 victor amici

Prima tenet, plausuque volat fremituque secundo. Explain the mood3 of labitur and madefecerat, the case of finem, amorum, and Salio; and parse caesis, oblitus, and secundo.

2. Iaside Palinure, ferunt ipsa aequora classem ;
Aequatae1 spirant aurae: datur hora quieti :
Pone caput, fessosque oculos furare labori.
Ipse ego paullisper pro te tua munera inibo.
Cui vix attollens Palinurus lumina fatur:
Mene salis placidi voltum fluctusque quietos
Ignorare jubes? mene huic confidere monstro?
Aenean credam quid enim fallacibus auris
Et caeli totiens deceptus fraude sereni?

Talia dicta dabat, clavumque affixus et haerens
Nusquam amittebat, oculosque sub astra tenebat.
Explain the construction of labori and confidere.

Notes.

1 Lēvis, smooth, slippery.; levis, light ; and “fusus super," for superfusus. 2 Thanks to his friend is the sense; "secundo means encouraging.

,,

3 Labitur and madefecerat are in the Indicative, because cum (quum) and ut are both Temporal Conjunctions taking that mood:-Conington says ut where.

4"Aequatae," as Conington says, means not shifting, but filling the sails evenly; "furare" means withdraw, with a notion of stealthiness.

5 This strange or noxious element.

6 This difficult passage may perhaps be rendered thus: And why indeed am I to trust Aeneas to the treacherous gales, and that too after being misled myself so oft by the cheat of a clear sky?" "Et"=et quidem. The last syllable of amittebat, is lengthened; Confer Aeneid 7, 174, 10, 383, and 12, 772.

TRANSLATE :

OXFORD, 1881.

Ibi

I. Senatus summotis arbitris consuli coeptus. quum sententiis1 variaretur, et alii redimendos de publico, alii nullam publice impensam faciendam nec prohibendos ex privato redimi; si quibus argentum in praesentia deesset, dandam ex aerario 2 pecuniam mutuam praedibusque ac praediis cavendum populo censerent, tum T. Manlius Torquatus, priscae ac nimis durae, ut plerisque videbatur severitatis, interrogatus sententiam ita locutus fertur:-Si tantummodo postulassent legati pro iis, qui in hostium potestate sunt, ut redimerentur, sine ullius insectatione eorum brevi sententiam peregissem: quid enim aliud quam admonendi essetis, ut morem traditum a patribus necessario ad rem militarem exemplo servaretis?

2. Primis tenebris silentio mota castra; boves aliquanto ante signa acti. Uti ad radices montium viasque angustas ventum est, signum extemplo datur, ut accensis cornibus armenta in adversos concitentur montes; et metus ipse relucentis 3 flammae ex capite calorque jam ad vivum ad imaque cornuum adveniens velut stimulatos furore agebat boves. (To1 what event does this refer ?)

3

3. Who were the Roman commanders at Trasimene and Cannae? Where were these places respectively, and what was the direction of the Via Latina?

5

4. Explain ver sacrum, legem ferre, magister equitum, stipendia facere.

Notes,

"Variaretur" is used impersonally, translate thus: when there was a difference in their opinions. 2 That a loan of money ought to be given to all who, &c., aerarium is the public treasury; cavere populo praedibus ac praediis is to give security to the public, by means of sureties, and landed property. Which flared back from the head; "ad vivum" means to the quick. To the way in which he extricated himself by stratagem, when shut in between the rocks of Formiae, and Liternum, while the road to Casilinum was blocked by Fabius Cunctator. 5" Ver sacrum" is a phrase applied to a special offering from the firstlings of spring, which the Romans used to vow to offer when in critical circumstances.

OXFORD, 1881. (HIGHER PAPER.)

1. TRANSLATE into Latin Elegiacs :—

1. This band, which bound thy yellow hair,
Is mine, sweet girl! thy pledge of love;
It claims my warmest, dearest care,

Like relics left of saints above.

Oh! I will wear it next my heart ;
'Twill bind my soul in bonds to thee;
From me again 'twill ne'er depart,

But mingle in the grave with me.

2. Explain and criticise the following passages, indicating the date and principal works of the authors named :

(a) Molle 2 atque facetum.

Vergilio annuerunt gaudentes rure Camoenae. (b) In comoedia maxime claudicamus (Romani). (c) Cedet Musa rudis ferocis Enni

Et docti furor arduus Lucreti.

(d) Philemo3 scripsit, Plautus vortit barbarè. (e) Omne vafer vitium ridenti Flaccus amico Tangit.

Notes.

1 This paraphrase will probably prove helpful:-Give (to me), my life, (the band) which band (taenia) used to bind thy (tibi not tuus) yellow hair, it shall be a pledge of thy love-Not otherwise than if memorials (monumentum) had been left by deified souls (Manes), The band is the greatest (object of) care to me by its own right-O may I cherish (it) in my bosom (gremium nostrum) an ornament (gestamen) of love, For indeed (nempe) (my) soul will so be joined to thine in bonds (vinclum)-No one shall ever despoil me (nos) of this (hac), the band with me, shall be stored (condo) in the tomb when the ground covers my bones.

N.B.-Do not render the English words in brackets, and commence the first line with the Relative clause.

* See Hor. Sat. 1, 10, 45; “annuerunt" has the penultimate short. Confer Epod. 9, 17.

3 See the Prologue to the Trinummus, line 19.

OXFORD, 1881 (HIGHER PAPER).

TRANSLATE :

1. Ego quid aliud munificentiae adhibere potui quam studia, ut sic dixerim, in umbra educata, et quibus claritudo venit, quod juventae tuae rudimentis adfuisse videor, grande hujus rei pretium. At tu gratiam immensam, innumeram pecuniam circumdedisti, adeo ut plerum. que intra me ipse volvam: egone, equestri et provinciali loco ortus proceribus civitatis adnumeror? Inter nobiles et longa decora praeferentes novitas mea enituit. Ubi est animus ille modicis contentus? Talis hortos exstruit et per haec suburbana incedit, et tantis agrorum spatiis, tam lato fenere exuberat? Una defensio occurrit, quod muneribus tuis obniti non debui. Sed uterque mensuram implevimus, et tu, quantum princeps tribuere amico posset, et ego, quantum amicus a principe accipere: cetera invidiam augent. Quae quidem, ut omnia mortalia, 3 infra tuam magnitudinem jacet, sed mihi incumbit, mihi subveniendum est. Quo modo in militia aut via fessus adminiculum orarem, ita in hoc itinere vitae senex et levissimis quoque curis impar, cum opes meas ultra sustinere non possim, praesidium peto.

3

2. Analyse into their component elements the words: monueramus, amemini, dicier; and account for the existence of such various forms of the genitive case asfamilias, familiae; senatuos, senatuis, senatus, senati.

Notes.

1 Rudimenta are first essays or attempts; Volvere, in the sense of meditation, is not intransitive, the following clause may be considered the Object.

"Novitas" is the condition of a parvenu.

Infra jacere is to fall short of.

See Smith's Dict. Antiqq. sub voce.

« PreviousContinue »