Λέγει αὐτῷ ὁ Καίσαρ " Τίνος ἕνεκεν τῇ βουλῇ ἐκείνων ἐξηκολούθησας;” Καὶ ὁ Πιλάτος ἔφη, “ Στασιαστὸν καὶ ἀνυ πότακτόν ἐστι τὸ ἔθνος αὐτῶν, μὴ ὑποτασσόμενον τῷ σῷ κράτει.” Καὶ ὁ Καῖσαρ εἶπεν, “Αμα παρέδωκάν σοι αὐτὸν, ὤφειλες ἐν ἀσφαλείᾳ ποιῆσαι αὐτὸν καὶ ἐκπέμψαι πρὸς μὲ, 5 καὶ μὴ πεισθῆναι αὐτοῖς καὶ σταυρῶσαι τὸν τοιοῦτον ἄνδρα δίκαιον ὄντα καὶ τοιαῦτα σημεῖα ἀγαθὰ ποιήσαντα, ἃ σὺ εἶπας διὰ τῆς σῆς ἀναφορᾶς· ἐκ γὰρ τῶν τοιούτων σημείων φανερὸς ἦν ὁ ̓Ιησοῦς ὁ Χριστὸς, ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων.” Καὶ ταῦτα λέγοντος τοῦ Καίσαρος καὶ ὀνομασάντος αὐτοῦ 10 τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἅπαν τὸ πλῆθος τῶν εἰδώλων τῶν θεῶν συνέπεσε, καὶ ἐγένετο ὡσεὶ κονιορτός· καὶ ὁ τόπος [δὲ] συνέπεσε, ἔνθα ἐκαθέζετο ὁ Καίσαρ μετὰ πάσης τῆς συγκλήτου αὐτοῦ. Ὁ δὲ δῆμος ὁ παρεστηκὼς τῷ Καί σαρι καὶ πάντες οἱ τῆς συγκλήτου αὐτοῦ ἅμα τῷ Καίσαρι 15 ἔντρομοι γεγόνασι διὰ τὴν τοῦ ῥήματος ῥῆσιν καὶ (τὴν) πτῶσιν τῶν θεῶν αὐτῶν, καὶ πάντες φόβῳ συσχεθέντες ἀπῆλθον ἕκαστος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, θαυμάζοντες τὸ γεγονός. Καὶ ἐκέλευσεν ὁ Καίσαρ μετὰ ἀσφαλείας φυλάττειν τὸν Πιλάτον, ὅπως γνῷ τὸ ἀληθὲς περὶ τοῦ Ἰησοῦ. Τῇ 20 δὲ ἐπαύριον καθίσας ὁ Καίσαρ ἐν τῷ καπιτωλίῳ, μετὰ πάσης τῆς συγκλήτου ἐπειρᾶτο πάλιν ἐπερωτἂν τὸν Πιλάτον, καί φησιν ὁ Καῖσαρ, “ Λέγε τὸ ἀληθὲς, δυσσεβέστατε, ὅτι διὰ τῆς σῆς ἀσεβοῦς πράξεως, ἧς ἐπεχείρησας κατὰ τοῦ Ἰησοῦ, καὶ ἐνταῦθα ἐδείχθη τῶν κακῶν σου ἐργων ἡ πρᾶ- 25 ξις, τὸ τοὺς θεοὺς πτώσει ὑποβληθῆναι. Λέγε οὖν, τίς ἐστιν ἐκεῖνος ὁ σταυρωθεὶς, ὅτι τὸ όνομα αὐτοῦ καὶ τοὺς θεοὺς ἀπώλεσεν.” Ο Πιλάτος ἔφη, “ Καὶ μὴν τὰ ὑπομνήματα αὐτοῦ ἀληθῆ ἐστι· καὶ γὰρ ἐγὼ αὐτὸς ἐξ αὐτῶν τῶν ἔργων ἐπείσθην, ὅτι μείζων ὑπῆρχε πάντων ὧν σεβόμεθα θεῶν. Καὶ ὁ Καῖσαρ 30 ἔφη, « Τίνος οὖν ἕνεκεν τοιαύτην τόλμαν καὶ πρᾶξιν ἐπήνεγκας κατ ̓ αὐτοῦ, μὴ ἀγνοῶν τοῦτο ; ἢ πάντως κακόν τι βουλόμενος περὶ τὴς ἐμῆς βασιλείας.” Ο δὲ Πιλάτος ἔφη, “ Διὰ τὴν παρανομίαν καὶ στάσιν τῶν ἀνόμων καὶ ἀθέων Ιουδαίων τοῦτο ἐποίησα. Θυμοῦ δὲ πλησθεὶς ὁ Καῖσαρ συμβούλιον ἐποίησε 35

5

μετὰ πάσης τῆς συγκλήτου καὶ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, καὶ κελεύει δόγμα γραφῆναι κατὰ τῶν Ἰουδαίων οὕτως·

66

Λικιάνῳ τῷ τὰ πρῶτα τῆς ἀνατολικῆς χώρας ἐπέχοντι χαίρειν.

Τὴν ἐν τοῖς παροῦσι καιροῖς γενομένην τόλμαν παρὰ τῶν τὴν Ιερουσαλὴμ διοικούντων Ιουδαίων [παράνομον πρᾶξιν] ἔγνων, ὡς θεόν τινα λεγόμενον ̓Ιησοῦν Πιλάτον κατηνάγκασαν σταυρῶσαι, διὰ τοιούτων πλημμελημάτων, δι ̓ ὧν ὁ κόσμος σκοτισθεὶς εἰς ἀπώλειαν εἵλκετο. Θέλησον οὖν σπουδαίως ἅμα 10 πλήθους στρατιωτῶν παραγενέσθαι τοῖς ἐκεῖσε, καὶ αἰχμαλωτίσαι διὰ τούτου τοῦ δόγματος πάντας αὐτούς. Πειθαρ χῶν οὖν τῷ δόγματι ἠμῶν κίνησον κατ ̓ αὐτῶν, καὶ τῆς Ἰουδαίας ἐκδίωξον αὐτοὺς, καὶ ὀλιγοστόν τὸ ἔθνος αὐτῶν δεῖξον ἐφ ̓ ἅπασι μὴ ὀφθῆναι ἐν ἀνέσει, ἐπειδὴ πον15 ηρίας μεστοὶ τυγχάνουσι.”

20

Καὶ τοῦ δόγματος τούτου φθάσαντος ἐν τῇ ἀνατολικῇ χώρα Λικιάνος πειθαρχήσας τῷ φόβῳ τοῦ δόγματος ἀνάλωσινπαντὸς ἔθνους τῶν Ἰουδαίων ἐποίησε· τοὺς δὲ καταλειφθέντας εἰς τὴν διασπορὼν τῶν ἔθνων δουλεύειν παρέσχεν· ὥστε γνωσθῆναι τῷ Καίσαρι ταῦτα τὰ γεγεννημένα παρὰ Λικιάνου κατὰ τῶν Ἰουδαίων ἐν τῇ ἀνατολικῇ χώρᾳ καὶ ἀρέσαι αὐτῷ. Καὶ πάλιν ἔθετο ὁ Καῖσαρ ἐρώτησιν ποιῆσαι τοῦ Πιλάτου, καὶ κελεύει ἑνὶ ἄρχοντι ὀνόματι ̓Αλβίῳ τὴν κεφαλὴν τοῦ Πιλάτου ἀποτεμεῖν, φήσας, “ Καθὼς οὗτος ἐπὶ τὸν ἄνδρα τὸν δίκαιον τὸν 25 λεγόμενον Χριστὸν, χεῖρας ἐπήγαγε, καὶ αὐτὸς ὁμοίως πεσεῖται τῆς σωτηρίας ἀποτευξόμενος.” Ὁ δὲ Πιλάτος ἀπελθών ἐπὶ τὸν τόπον ηὔξατο σιωπῇ λέγων, " Κύριε, μὴ ἀπολέσῃς με μετὰ τῶν πονηρῶν Εβραίων, ὅτι ἐγὼ κατὰ σοῦ χεῖρας ἐπενέγκαι οὐκ ἤθελον εἰ μὴ διὰ τὸ ἔθνος τῶν πα30 ρανόμων Ιουδαίων, ὅτι στάσιν κατ ̓ ἐμοῦ ἐπήγαγον. ̓Αλλὰ σὺ γινώσκεις, δέσποτα, ὅτι ἀγνοῶν ἔπραξα. Μὴ οὖν ἀπολέσῃς με, δέσποτα κύριε, (διὰ) τὴν ἁμαρτίαν μου ταύτην, ἀλλὰ ἐλέησόν με καὶ τὴν δούλην σου Πρόκλαν τὴν ἱσταμένην μετ ̓ ἐμοῦ ἐν τῇ ὥρᾳ τοῦ θανάτου μου, ἣν ἀνέδειξας 35 προφητεῦσαι, ὅτι εἶχες σταυρῷ προςηλωθῆναι· μὴ ἐν τῇ

ἐμῇ ἁμαρτίᾳ καὶ ταύτην καταδικάσῃς, ἀλλὰ συγχώρησον ἡμῖν, καὶ ἐν μερίδι τῶν δικαίων σου συναρίθμησον ἡμᾶς.” Καὶ ἰδοὺ τελειώσαντος τὴν εὐχὴν τοῦ Πιλάτου ἦλθε φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λέγουσα, “ Μακαριοῦσί σε, Πιλάτε, πᾶσαι αἱ γενεαὶ, ὅτι ὑπὸ σοῦ ἐπληρώθη ταῦτα πάντα τὰ ὑπὸ τῶν 5 προφητῶν εἰρημένα περὶ ἐμοῦ, καὶ σὺ δὲ αὐτὸς μάρτυς ἔσῃ· ἐν γὰρ τῇ δευτέρα μου παρουσίᾳ ὀφθῆναι ἔχεις, ὅταν μέλλω κρίναι τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραὴλ καὶ τοὺς μὴ ὁμολογήσαντας καὶ πιστεύσαντας.” Καὶ ἐξετίναξε τὴν κεφαλὴν Πιλάτου πρέφεκτος, καὶ ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου ἐδέξατο αὐτήν. Ιδοῦσα δὲ ἡ γυνὴ αὐτοῦ Πρόκλα τὸν ἄγγελον ἐρχόμενον καὶ δεχόμενον τήν κεφαλὴν αὐτου χαρᾶς πλησθεῖσα καὶ αὐτὴ παραυτὰ ἀπέδωκε τὸ πνεῦμα αὐτῆς, καὶ ἐτάφη μετὰ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς Πιλάτου, θελήσει καὶ εὐδοκίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ 15 καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.

10

3.

Pontius Pilatus Claudio salutem.

Nuper accidit et quod ipse probavi, Judæos per invidiam se suosque posteros crudeli condemnatione punîsse. De quo quum promissum haberent patres eorum quod illis Deus eorum mitteret de cœlo sanctum suum qui eorum rex merito diceretur, et hunc se promiserit per virginem missurum ad terras, istum itaque me præside in Judæam Deus Hebræorum quum misisset, et vidissent eum Hebræi cœcos illuminâsse, leprosos mundâsse, paralyticos curâsse, dæmones ab hominibus fugâsse, mortuos etiam suscitâsse, imperâsse ventis, ambulâsse siccis pedibus super undas maris, et multa alia signa miraculorum fecisse, et quum multi de populo Judæorum eum filium Dei esse dicerent, invidiam contra eum passi suut principes sacerdotum, scribæ et Pharisæi

20

25

30

5

Judæorum, et tenuerunt eum mihique tradiderunt, et alia pro aliis mihi de eo mentientes dixerunt, asserentes istum magum esse et contra legem eorum agere. Ego autem verbis eorum credidi ita esse, et flagellatum tradidi illum arbitrio eorum. Illi autem crucifixerunt eum et sepulto custodes adhibuerunt. Ille autem militibus meis monumentum ejus custodientibus die tertio resurrexit: in tantum autem exarsit nequitia Judæorum ut darent pecuniam 10 custodibus et dicerent, "Dicite quia discipuli ejus corpus ipsius per noctem furati sunt." Milites autem mei quum accepissent pecuniam, quod factum fuerat tacere non potuerunt. Nam et illum de sepulcro resurrexisse testati sunt se vidisse, et se a Judæis pecuniam accepisse. Hæc ideo ingessi, ne quis aliter mentiatur, et æstimet credendum mendaciis Judæorum. Direxi potestati vestræ omnia, quæ gesta sunt de Jesu in prætorio meo.

15

4.

Pilatus Tiberio Cæsari salutem.

De Jesu Christo quem tibi plane postremis meis declaraveram, nutu tandem populi, acerbum, me quasi invito et subticente, supplicium sumptum est. Virum hercle ita pium ac sincerum nulla unquam ætas habuit, nec habitura est. Sed mirus extitit ipsius populi conatus omniumque scribarum et principum ac seniorum consensus, suis prophetis more nostro Sibyllis præmonentibus, hunc veritatis legatum crucifixere, signis etiam supra naturam apparentibus, dum penderet, et orbi universo Philosophorum judicio lapsum minantibus. Vigent illius discipuli, opere et vitæ continentia magistrum non mentientes, imo in ejus nomine beneficentissimi. Nisi ego seditionem populi prope æstuantis pertimuissem,

fortasse adhuc nobis ille vir viveret. Etsi tuæ magis dignitatis fide compulsus, quam voluntate mea adductus pro viribus non restiterim, sanguinem justum totius accusationis immunem, verum hominum malignitate inique in eorum tamen (ut Scrip- ' turæ interpretantur) exitium pati et venundari. Vale. Quarto Nonas Aprilis.

5.

Hoc tempore in hoc territorio vir quidam fuit quem discipuli ejus Deum vocabant, et miracula varia faciebat: quem multi homines viderunt, et " in cœlum vivus adscendit, et discipuli nunc magna faciunt in nomine ejus, et testantur eum Deum esse, et doctorem viæ salutis in veritate.

6. LENTULI EPISTOLA.

10

20

Hoc tempore vir apparuit, et adhuc vivit, vir præditus potentia magna; nomen ejus Jesus Chris-" tus. Homines eum Prophetam potentem dicunt. Discipuli ejus filium Dei vocant. Mortuos vivificat, et ægros ab omnis generis ægritudinibus et morbis sanat. Vir est altæ staturæ proportionate, et conspectus vultus ejus cum severitate, et plenus efficacia, ut spectatores amare eum possint, et rursus timere. Pili capitis ejus vinei coloris usque ad fundamentum aurium, sine radiatione, et erecti, et a fundamento aurium usque ad humeros contorti ac lucidi, et ab humeris deorsum pendentes, bifido 25 vertice dispositi in morem Nazaræorum. Frons plana et pura, facies ejus sine macula, quam rubor quidam temperatus ornat. Aspectus ejus ingenuus et gratus. Nasus et os ejus nullo modo reprehensibilia. Barba ejus multa, et colore pilorum capitis bifurcata oculi ejus cœrulei et extreme lucidi. In

30