AD SERENISSIMUM DELPHINUM PHILIPPUS SILVIUS T. E. C. P. EXTREMUM hunc spectes facilis, DELPHINE, laborem ; Vatibus e nostris tertius ecce venit. Et conjuratis Europa excita catervis Ad MAGNI arbitrium pace coacta frui; Quanto materies essent ad Carmina major, Quam tum foeminea palma parata fuga! Quam vere caneret! LODOICI hæc gloria summa est; Illa, qua vicit, condidit arma manu.' Totus in his molles dedignaretur Amores, Cynthiaque in toto carmine nulla foret. Nunc quia spes de te certas, DELPHINE, Patrisque Fortia facta illum dicere fata vetant: BORBONIDUM certe magno sub nomine felix Prodire, et vester, qua datur, esse cupit. Lutetia Parisiorum, Kal. Mart. An. Chr. 1685. EXCERPTA E F. G. BARTHII PRÆFATIONE. JAM in genere quidem hoc monendum videtur, omnes omnino codd. Propertianos doctissimis Viris, et in his Jos. Scaligero, Castigatt. in Propert. atque Joanni Alberto Fabricio, Biblioth. Lat. t. 1. p. 435. ed. Ernest. videri ab uno illo fluxisse codice, qui Joviani Pontani temporibus, secundum Alexandrum ab Alexandro 11. Genial. Dier. 2. in cella quadam vinaria sub doliis inventus fuerit: quod opus cum longo situ ac senio absumtum fuisset, effectum, ut, literis corrosis ac longa vetustate collabentibus, mendosi inde codd. prodirent, neque ideo Propertium integritati suæ penitus unquam restitui posse. Enimvero, etsi ego non sum is, qui hujus narrationis fidem elevatum eat, præsertim cum illi non parum probabilitatis accedat inde, quod versus quidam, in Propertio deficientes, a nullo codicum illorum, qui huc usque inspecti fuere, ita exhibentur, ut Propertiano ingenio et reliquorum carminum colore digni sint idem tamen ego neque negare neque inficias ire volo, restare mihi in hac re scrupulum aliquem, qui me urgeat et angat, ab iis unice eximendum, quibus codicis illius ipsius, qui in cella vinaria repertus fuit, et Franciani secundi excutiendi et contemplandi facultas est ac potestas. Vixit Pontanus ab A. Chr. 1426. usque ad 1503. Quodsi igitur codex Propertianus, illius ætate repertus, unicus fuit, sequitur, ut vel Francii codex secundus in forma 4. a Broukhusio collatus, idem ille tunc repertus, habendus sit; vel ut Broukhusius in ætate hujus codicis Franciani æstimanda mirum in modum erraverit. Huic enim summo Viro codex ille Francii facile annos 400. excedere visus fuit. Scribebat vero hæc Broukhusius in Præf. ad suam edit. priorem A. C. 1702. adeo ut hunc codicem ante annum 1302. scriptum esse oporteat. Sit igitur penes illos judicium quibus codd. illos licet inspicere: mihi certe probabile fuerit codicem illum, in cella vinaria repertum, occasionem modo præbuisse in scriptorem huc usque ne nomine quidem cognitum inquirendi, ejusque scripta in lucem aspectumque hominum protrahendi. Utcumque sit, Vir doctus quoque nuper in Biblioth. Gotting. Philol. t. III. Partic. 4. p. 359. de veritate illius narratiunculæ dubitavit, adeo ut tota res tum demum omni dubitatione liberari posse videatur, cum reliqui codd. Propert. nondum inspecti, in locis saltem corruptis ac mutilis consulti, in iisque etiam manifesto vitiosi deprehensi fuerint. Post Antonii Volsci igitur, (quem Broukhusius aliquoties præter caussam suspectum habuit de lectt. ex ingenio confictis, cum eas in editione omnium principe repererit Vulpius,) Beroaldi, atque aliorum labores, de Propertio ejusque contextu bene meriti sunt Muretus imprimis, et Josephus Scaliger, quanquam hic usus est tantum unico scripto libro, et quidem recente, qui tamen ipsi ad Tibull. 1. 1. 'quædam vetustatis retinere vestigia' videtur, cum paulo ante ineuntem typographicam artem scriptus sit, et nondum correctorum audacia ita licenter in bonis auctoribus vagaretur.' Habet is liber, interdum saltem, lectt. diversas, margini, licet eadem manu, auctore Scaligero, ascriptas; illiusque ipsius etiam codicis copiam fecerat Scaligero Cujacius. Enimvero, licet negari nequeat Propertium multa debere huic Alcidæ literato, quippe qui contextum ipsum multis passim interpolatorum superioris ætatis sordibus repurgatum nobis dedit, tamen haud scio an non idem altera manu multo plus eripuerit nostro Poëtæ, quam ipsi dederat, eique, misere sæpe laceratis membris vultuque at que ore ejus deturpato, tantam deformitatem intulerit, ut sui plane dissimilis vocandus sit Propertius. Constat enim inter omnes, quanta audacia Scaliger cum in alios auctores veteres, tum in Propertium quoque, contra jus fasque omne, grassatus fuerit, et quantopere ingenio vel potius morositati suæ, in transponendis totis distichis, et non solum ex una elegia in alteram, sed et ex libro uno in alterum trajiciendis, indulserit. In quo sæpe mirari subiit animum hominis, qui sibi adeo gratularetur in hoc nefario scelere, et in descriptores librorum veterum acerbissimis verbis inveheretur. Sic enim in prooemio Castigatt. in Prop. ' Qui autem,' inquit, illud [exemplar Propertii] descripsit primus, næ ille audax aut negligens homo fuit: nam, præter innumera menda, quibus totum librum præstantissimi poëtæ aspersit, magni sceleris se obligavit, cum in secundo et tertio libro integras paginas et magnum numerum versuum suo loco luxaverit, et infinitis locis magnas tenebras offuderit: adeo ut neminem esse putem (libere enim quod sentio fatebor) qui hunc poëtam in secundo libro nisi per caliginem, quod dicitur, intelligat. Nos primi eam perturbationem versuum odorati sumus: et bene nobis successit labor iste.' Similiter ad 11. El. 30. Pulcherrima hujus poëtæ elegia mirum in quot membra distracta sit, ut mirer quid in mentem venerit istis Bißorgéßλais qui non prius mentem Poëtæ diligenter perpenderent, quam hæc ita de suis sedibus injuste deturbarent.' Ambabus, quod aiunt, largimur, potuisse totam aliquam paginam in codd. antiquis transponi, illiusque restitutione scriptoris integritati consuli, quod in Luciano a Gesnero factum constat; at enim, ut ejusmodi trajectiones concoquas, quales Scaliger suscepit, et in quibus ima summis, quadrata rotundis miscentur, Spartano plane opus est stomacho. Sed hic porro est quod miremur, quomodo Broukhusius, qui omnes Propertii Veneres imbiberat, omnesque literarum elegantiorum munditias haud perfunctorie doctus erat, Scaligero, poëticæ venustatis sensu plane destituto, in omnibus his confusionibus assensus sui quasi calculum adjicere potuerit, ut ita eo magis fucus fieret lecto |