Carminibus confide bonis; iacet ecce! Tibullus
Vix manet e tanto parva quod urna capit.
Tene, sacer Vates, flammae rapuere rogales?
Pectoribus pasci nec timuere tuis?
Aurea sanctorum potuissent templa Deorum
Vrere, quae tantum sustinuere nefas.
Avertit vultus, Erycis quae possidet arces;
Sunt quoque, qui lacrimas continuisse negent.
Sed tamen hoc melius, quam si Phaeacia tellus
Ignotum vili supposuisset humo.
Hinc certe madidos fugientis pressit ocellos
Mater; et in cineres ultima dona tulit.
Hinc soror in partem misera cum matre doloris
Venit, inornatas dilaniata comas.
Cumque tuis sua iunxerunt Nemesisque priorque
Oscula: nec solos destituere rogos.
Delia discedens, Felicius, inquit, amata
Sum tibi: vixisti, dum tuus ignis eram.
Cui Nemesis, Quid ais? tibi sint mea damna dolori?
Me tenuit moriens deficiente manu.
Si tamen e nobis aliquid, nisi nomen et umbra
Restat; in Elysia valle Tibullus erit.
Obvius huic venias, hedera iuvenilia cinctus
Tempora, cum Calvo, docte Catulle, tuo.
Tu quoque, si falsum est temerati crimen amici,
Sanguinis atque animae prodige Galle tuae.
His comes umbra tua est; si quid modo corporis 65 umbra est,
Auxisti numeros, culte Tibulle, pios.
Ossa quieta, precor, tuta requiescite in urna :
Et sit humus cineri non onerosa tuo.
RAPTVS SABINARVM.
PRIMVS sollicitos fecisti, Romule, ludos:
Cum iuvit viduos rapta Sabina viros.
Tunc neque marmoreo pendebant vela theatro;
Nec fuerant liquido pulpita rubra croco.
Illic, quas tulerant nemorosa Palatia, frondes
Simpliciter positae; scena sine arte fuit.
In gradibus sedit populus de cespite factis,
Qualibet hirsutas fronde tegente comas.
Respiciunt, oculisque notant sibi quisque puellam,
Quam velit et tacito pectore multa movent.
Dumque, rudem praebente modum tibicine Tusco,
Ludius aequatam ter pede pulsat humum;
In medio plausu, (plausus tunc arte carebat,)
Rex populo praedae signa petenda dedit.
Protinus exsiliunt, animum clamore fatentes :
Virginibus cupidas iniiciuntque manus.
Vt fugiunt aquilas, timidissima turba, columbae,
Vtque fugit visos agna novella lupos ;
Sic illae timuere viros sine more ruentes:
Constitit in nulla, qui fuit ante, color.
Nam timor unus erat; facies non una timoris.
Pars laniat crines: pars sine mente sedet:
Altera maesta silet; frustra vocat altera matrem :
Haec queritur; stupet haec: haec manet; illa fugit.
Ducuntur raptae, genialis praeda, puellae;
Et potuit multas ipse decere pudor.
Si qua repugnarat nimium, comitemque negarat;
Sublatam cupido vir tulit ipse sinu.
Atque ita, Quid teneros lacrimis corrumpis ocellos?
Quod matri pater est, hoc tibi, dixit, ero.
Romule, militibus scisti dare commoda solus.
Haec mihi si dederis commoda, miles ero.
BACCHVS ET ARIADNE.
NOSIS in ignotis amens errabat arenis,
Qua brevis aequoreis Dia feritur aquis. Vtque erat a somno tunica velata recincta,
Nuda pedem, croceas irreligata comas; Thesea crudelem surdas clamabat ad undas,
Indigno teneras imbre rigante genas.
Clamabat, flebatque simul; sed utrumque decebat:
Nec facta est lacrimis turpior illa suis.
Iamque iterum tundens mollissima pectora palmis,
Perfidus ille abiit: quid mihi fiet? ait.
Quid mihi fiet? ait. sonuerunt cymbala toto
Littore, et attonita tympana pulsa manu.
Excidit illa metu, rupitque novissima verba:
Nullus in exanimi corpore sanguis erat.
Ecce! Mimallonides sparsis in terga capillis:
Ecce! leves Satyri, praevia turba Dei:
Ebrius ecce! senex pando Silenus asello
Vix sedet; et pressas continet arte iubas.
Dum sequitur Bacchas, Bacchae fugiuntque petuntque, Quadrupedem ferula dum malus urget eques;
In caput aurito cecidit delapsus asello:
Clamarunt Satyri, Surge age, surge, pater.
Iam Deus e curru, quem summum texerat uvis,
Tigribus adiunctis aurea lora dabat.
Et color, et Theseus, et vox abiere puellae,
Terque fugam petiit: terque retenta metu. Horruit, ut steriles agitat quas ventus aristae; Vt levis in madida canna palude tremit.
Cui Deus, En! adsum tibi cura fidelior, inquit :
Pone metum; Bacchi, Gnosias, uxor eris.
Munus habe caelum: caelo spectabile sidus
Saepe reges dubiam Cressa Corona ratem.
Dixit; et e curru, ne tigres illa timeret,
Desilit: imposito cessit arena pedi.
Implicitamque sinu, neque enim pugnare valebat,
Abstulit: ut facile est omnia posse Deo.
RVRA quoque oblectant animos, studiumque colendi:
Quaelibet huic curae cedere cura potest.
Colla iube domitos oneri supponere tauros;
Sauciet ut duram vomer aduncus humum.
Obrue versata Cerealia semina terra,
Quae tibi cum multo fenore reddat ager.
Adspice curvatos pomorum pondere ramos;
Vt sua, quod peperit, vix ferat arbor onus.
Adspice iucundo labentes murmure rivos:
Adspice tondentes fertile gramen oves.
Ecce! petunt rupes, praeruptaque saxa, capellae :
Iam referent haedis ubera plena suis.
Pastor inaequali modulatur arundine carmen :
Nec desunt comites, sedula turba, canes.
Parte sonant alia silvae mugitibus altae;
Et queritur vitulum mater abesse suum.
Quid? cum suppositos fugiunt examina fumos,
Vt relevent dempti vimina torta favi?
Poma dat autumnus; formosa est messibus aestas :
Ver praebet flores: igne levatur hiems.
Temporibus certis maturam rusticus uvam
Deligit; et nudo sub pede musta fluunt:
Temporibus certis desectas alligat herbas;
Et tonsam raro pectine verrit humum.
Ipse potes riguis plantam deponere in hortis:
Ipse potes rivos ducere lenis aquae.
Venerit insitio; fac ramum ramus adoptet:
Stetque peregrinis arbor operta comis.
Cum semel haec animum coepit mulcere voluptas,
Debilibus pennis irritus exit Amor.
Vel tu venandi studium cole: saepe recessit
Turpiter a Phoebi victa sorore Venus.
Nunc leporem pronum catulo sectare sagaci;
Nunc tua frondosis retia tende iugis.
Aut pavidos terre varia formidine cervos:
Aut cadat adversa cuspide fossus aper.
Nocte fatigatum somnus, non cura puellae
Excipit, et pingui membra quiete levat.
Lenius est studium, studium tamen, alite capta,
Aut lino, aut calamis praemia parva sequi.
Vel, quae piscis edax avido male devoret ore,
Abdere supremis aera recurva cibis.
Aut his, aut aliis, donec dediscis amare,
Ipse tibi furtim decipiendus eris.
EMPORA cum causis Latium digesta per annum
Lapsaque sub terras, ortaque signa, canam.
Excipe pacato, Cæsar Germanice, vultu
Hoc opus et timidae dirige navis iter : Officioque, levem non aversatus honorem,
Huic tibi devoto numine dexter ades. Sacra recognosces Annalibus eruta priscis ; Et quo sit merito quaeque notata dies.
|