30

Mox etiam Lemures animas dixere silentum;

Hic verbi sensus, vis ea vocis erat.
Fana tamen veteres illis clausere diebus,

Vt nunc ferali tempore operta vides.
Nec viduae taedis eadem, nec virginis apta

Tempora. Quae nupsit, non diuturna fuit.
Hac quoque de causa, si te proverbia tangunt, 35

Mense malas Maio nubere vulgus ait. Sed tamen haec tria sunt ab eodem tempore festa

Inter se nullo continuata die.

:

22. TERMINVS.

FAS. II. 639. NOX OX ubi transierit, solito celebretur honore,

Separat indicio qui Deus arva suo. Termine, sive lapis, sive es defossus in agro

Stipes ab antiquis, sic quoque numen habes : Te duo diversa domini pro parte coronant;

5 Binaque serta tibi, binaque liba ferunt. Ara fit; huc ignem curto fert rustica testu

Sumptum de tepidis ipsa colona focis.
Ligna senex minuit, concisaque construit alte;

Et solida ramos figere pugnat humo.
Dum sicco primas irritat cortice flammas,

Stat puer, et manibus lata canistra tenet.
Inde, ubi ter fruges medios immisit in ignes,

Porrigit incisos filia parva favos.
Vina tenent alii, libantur singula flammis,

15 Spectant, et linguis candida turba favent. Spargitur et caeso communis Terminus agno;

Nec queritur, lactens cum sibi porca datur. Conveniunt, celebrantque dapes vicinia supplex,

Et cantant laudes, Termine sancte, tuas.

IO

20

Tu populos, urbesque, et regna ingentia finis,

Omnis erit sine te litigiosus ager.
Nulla tibi ambitio est: nullo corrumperis auro :

Legitima servas credita rura fide.
Si tu signasses olim Thyreatida terram,

25 Corpora non leto missa trecenta forent: Nec foret Othryades congestis lectus in armis,

O quantum patriae sanguinis ille dedit! Quid, nova cum fierent Capitolia ? nempe Deorum Cuncta Iovi cessit turba, locumque dedit.

30 Terminus, ut veteres memorant, inventus in aede,

Restitit: et magno cum Iove templa tenet. Nunc quoque, se supra ne quid nisi sidera cernat,

Exiguum templi tecta foramen habent. Termine, post illud levitas tibi libera non est : 35

Qua positus fueris in statione, mane. Nec tu vicino quicquam concede roganti;

Ne videare hominem praeposuisse Iovi.
Et seu vomeribus, seu tu pulsabere rastris,

Clamato, Meus est hic ager, ille tuus.
Est via, quae populum Laurentes ducit in agros,

Quondam Dardanio regna petita duci.
Illac lanigeri pecoris tibi, Termine, fibris

Sacra videt fieri sextus ab Vrbe lapis. Gentibus est aliis tellus data limite certo :

45 Romanae spatium est Vrbis et orbis idem.

40

23.

ROBIGO."

FAS. IV. 901. SEX EX ubi quae restant, luces Aprilis habebit;

In medio cursu tempora veris erunt. Et frustra pecudem quaeres Athamantidos Helles :

Signaque dant imbres : exoriturque Canis.

IO

20

Hac mihi Nomento Romam cum luce redirem, 5

Obstitit in media candida pompa via. Flamen in antiquae lucum Robiginis ibat,

Exta canis flammis, exta daturus ovis. Protinus accessi, ritus ne nescius essem,

Edidit haec Flamen verba, Quirine, tuus: Aspera Robigo, parcas Cerealibus herbis,

Et tremat in summa leve cacumen humo. Tu sata sideribus caeli nutrita secundi

Crescere, dum fiant falcibus apta, sinas.
Vis tua non levis est. Quae tu frumenta notasti, 15

Maestus in amissis illa colonus habet.
Nec venti tantum Cereri nocuere, nec imbres,

Nec sic marmoreo pallet adusta gelu;
Quantum, si culmos Titan incalfacit udos,

Tum locus est irae, Diva timenda, tuae.
Parce, precor, scabrasque manus a messibus aufer;

Neve noce cultis : posse nocere sat est.
Nec teneras segetes, sed durum contere ferrum,

Quodque potest alios perdere, perde prior.
Vtilius gladios et tela nocentia carpes,

25 Nil opus est illis : otia mundus agit. Sarcula nunc, durusque bidens, et vomere aduncus,

Ruris opes niteant: inquinet arma situs. Conatusque aliquis vagina ducere ferrum, Adstrictum longa sentiat esse mora.

30 At tu ne viola Cererem; semperque colonus

Absenti possit solvere vota tibi. Dixerat. A dextra villis mantele solutis,

Cumque meri patera turis acerra fuit. Tura focis vinumque dedit, fibrasque bidentis, 35

Turpiaque obscaenae, vidimus, exta canis.

Tum mihi, Cur detur sacris nova victima, quaeris?

Quaesieram: causam percipe, Flamen ait: Est Canis, Icarium dicunt, quo sidere moto

Tosta sitit tellus, praecipiturque seges. Pro cane sidereo canis hic imponitur arae:

Et, quare pereat, nil nisi nomen habet.

40

IO

24. PALILIA.

FAS. IV. 721. NOX OX abiit, oriturque Aurora. Palilia poscor :

Non poscor frustra; si favet alma Pales. Alma Pales, faveas pastoria sacra canenti;

Prosequor officio si tua festa pio. Certe ego de vitulo cinerem, stipulasque fabales, 5

Saepe tuli plena, februa casta, manu.
Certe ego transsilui positas ter in ordine flammas;

Vdaque roratas laurea misit aquas.
Mota Dea est; operique favet. Navalibus exit

Puppis : habent ventos iam mea vela suos.
I, pete virginea, populus, suffimen ab ara;

Vesta dabit. Vestae munere purus eris. Sanguis equi suffimen erit, vitulique favilla,

Tertia res, durae culmen inane fabae. Pastor, oves saturas ad prima crepuscula lustra, 15

Vnda prius spargat, virgaque verrat humum. Frondibus, et fixis decorentur ovilia ramis,

Et tegat ornatas longa corona fores.
Caerulei fiant vivo de sulfure fumi,

Tactaque fumanti sulfure balet ovis.
Vre maris rores, taedamque, herbasque Sabinas,

Et crepet in mediis laurus adusta focis.
Libaque de milio milii fiscella sequatur,

Rustica praecipue est hoc Dea laeta cibo.

20

30

Adde dapes mulctramque suas: dapibusque resectis, 25

Silvicolam tepido lacte precare Palen.
Consule, dic, pecori pariter pecorisque magistris,

Effugiat stabulis noxa repulsa meis.
Sive sacro pavi, sedive sub arbore sacra,

Pabulaque in bustis inscia carpsit ovis : Seu nemus intravi vetitum, nostrisve fugatae

Sunt oculis Nymphae, semicaperve Deus : Seu mea falx ramo lucum spoliavit opaco,

Vnde data est aegrae fiscina frondis ovi:
Da veniam culpae: nec, dum degrandinat, obsit 35

Agresti Fauno supposuisse pecus.
Nec noceat turbasse lacus. Ignoscite, Nymphae,

Mota quod obscuras ungula fecit aquas.
Tu, Dea, pro nobis Fontes fontanaque placa

Numina; tu sparsos per nemus omne Deos. 40 Nec Dryadas, nec nos videamus labra Dianae,

Nec Faunum, medio cum premit arva die. Pelle procul morbos. Valeant hominesque gregesque,

Et valeant vigiles, provida turba, canes. Neve minus multas redigam, quam mane fuerunt, 45

Neve gemam referens vellera rapta lupo. Absit iniqua fames. Herbae, frondesque supersint,

Quaeque lavent artus, quaeque bibantur, aquae. Vbera plena premam. Referat mihi caseus aera, Dentque viam liquido vimina rara sero.

50 Sitque salax aries, conceptaque semina coniux

Reddat, et in stabulo multa sit agna meo. Lanaque proveniat nullas laesura puellas,

Mollis, et ad teneras quamlibet apta manus. Quae precor, eveniant: et nos faciamus ad annum 55

Pastorum Dominae grandia liba Pali.