2. Eugen III. nimmt die Kirche S. Maria in Vado (in Ferrara) unter dem Prior Martin in den apostolischen Schutz, bestätigt ihr die Besitzungen und gewährt ihr das Aufnahmerecht und die eventuelle Wahl des Bischofs für die bischöflichen Obliegenheiten. Brescia 1148 August 25. Copie von Scalabrini in Monumenta vetera monasterii Pomposiani etc. Quatern. diversorum f. 18' Ferrara Bibl. comunale Ms. 234. Die Abschrift bietet ein verstümmeltes Eschatocoll. Insbesondere ist die überdies nachgetragene Datierung in dieser Form nicht authentisch; doch sind die Angaben richtig. Eugenius episcopus seruus seruorum dei. Dilecto filio Martino priori ecclesie sancte Marię in Uado eiusque fratribus tam presentibus quam futuris canonicam uitam professis in perpetuum. Pie postulatio uoluntatis effectu debet prosequente ") compleri, ut deuotionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata uires indubitanter assumat". Eapropter, dilecti in domino filii, uestris postulationibus clementer annuimus et prefatam beate Marię ecclesiam, in qua diuino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti priuilegio communimus. Statuentes ut quascunque possessiones et precipue ecclesiam ipsam sancte Marię de Uado, in qua domino deseruitis, sicut Landulfus bone memorię Ferrariensis episcopus uobis eam cum pertinentiis suis concessit et scripto confirmauit, quecunque bona ipsi spectantia, que nunc possidetis aut in futurum concessione pontificum, largitione regum uel principum, oblatione fidelium aut aliis iustis modis poteritis adipisci, firma uobis uestrisque successoribus illibata permaneant. Liceat etiam uobis clericos uel laicos ©) libere e seculo fugientes ad conuersionem sine contradictione suscipere. Oleum sanctum et alia sacramenta ecclesiastica a diocesano suscipiatis episcopo, si tamen catholicus fuerit et gratiam atque communionem apostolice sedis habuerit eaque gratis et sine prauitate uoluerit exhibere. Alioquin liceat uobis catholicum quem malueritis adire antistitem. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat prefatum locum temere perturbare aut eius possessiones auferre uel ablatas retinere minuere seu aliquibus molestiis fatigare, sed omnia integra conseruentur eorum, prod) quorum gubernatione et sustentatione) concessa sunt, usibus omnimodis profu a) effectum deb. prosequenter. ricis uel laicis. d) pro fehlt. b) iure adiuuante assumatur. c) clee) gubernationem et sufectionem. pertinentiis suis, ecclesiam sancti Nicholai de Lauris, in territorio Montis sancti Angeli de Gargano") ecclesiam sancte Marie de Calena, sancte Marie in Calanella, in ciuitate Vesta") ecclesiam sancti Ioannis, foris ipsam ciuitatem ecclesiam sancti Laurentii, in ciuitate Troya ecclesiam sancti Vincentii cum omnibus earum pertinentiis "). Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat idem monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre uel ablatas retinere) minuere seu temerariis uexationibus fatigare, sed omnia integra conseruentur eorum, pro quorum sustentatione et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Crisma, oleum sanctum', consecrationes altarium siue basilicarum, ordinationes monachorum siue clericorum, qui ad sacros ordines fuerint promouendi, a quocumque malueritis episcopo accipietis, siquidem catholicus fuerit et graciam atque communionem apostolice sedis") habuerit et si ea gratis" et absque prauitate impendere uoluerit, qui nostra fultus auctoritate quod postulatur indulgeat. Obeunte autem te eius loci abbate uel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet surreptionis astutia seu) uiolentia preponatur, nisi quem fratres communiter uel fratrum pars consilii sanioris") secundum dei timorem et beati Benedicti regulam eligendum preuiderint a Romano semper pontifice consecrandum. Si quis sane imposterum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, princeps aut dux, comes siue uicecomes, iudex m) siue marchio aut ecclesiastica secularisue persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere uenire temptauerit, secundo tertioue commonita, si non satisfactione congrua emendauerit, potestatis honorisque sui dignitate careat") reamque se diuino iuditio de perpetrata iniquitate existere cognoscat et a sacratissimo corpore acr) sanguine dei et domini nostri Iesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem hec iuste seruantibus sit pax domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inueniant. Dat. Beneuenti IIII. kal. iunii incarnationis dominice anno MCXXXVII, pontificatus domini Anacleti pape II. anno VII. u) Gargomo B. x) retinere fehlt in A. a) sedis apostolice B. e) quelibet B h) senioris B. m) dux B. v) uestra B. w) cum earum pertinentiis omnibus B. 2) secundum B. d) postuletur B. y) et gubernatione fehlt in A. b) gratiae B. f) siue B. ff) proponatur B. g) communi consensu B. i) prouiderint AB. n) careat dignitate B. q) incarnationis-MCXXXVII fehlt in A. c) quae B. k aut fehlt in B. 1) uel B. 2. Eugen III. nimmt die Kirche S. Maria in Vado (in Ferrara) unter dem Prior Martin in den apostolischen Schutz, bestätigt ihr die Besitzungen und gewährt ihr das Aufnahmerecht und die eventuelle Wahl des Bischofs für die bischöflichen Obliegenheiten. Brescia 1148 August 25. Copie von Scalabrini in Monumenta vetera monasterii Pomposiani etc. Quatern. diversorum f. 18' Ferrara Bibl. comunale Ms. 234. Die Abschrift bietet ein verstümmeltes Eschatocoll. Insbesondere ist die überdies nachgetragene Datierung in dieser Form nicht authentisch; doch sind die Angaben richtig. Eugenius episcopus seruus seruorum dei. Dilecto filio Martino priori ecclesie sancte Marię in Uado eiusque fratribus tam presentibus quam futuris canonicam uitam professis in perpetuum. Pie postulatio uoluntatis effectu debet prosequente") compleri, ut deuotionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata uires indubitanter assumat". Eapropter, dilecti in domino filii, uestris postulationibus clementer annuimus et prefatam beate Marię ecclesiam, in qua diuino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti priuilegio communimus. Statuentes ut quascunque possessiones et precipue ecclesiam ipsam sancte Marię de Uado, in qua domino deseruitis, sicut Landulfus bone memorię Ferrariensis episcopus uobis eam cum pertinentiis suis concessit et scripto confirmauit, quecunque bona ipsi spectantia, que nunc possidetis aut in futurum concessione pontificum, largitione regum uel principum, oblatione fidelium aut aliis iustis modis poteritis adipisci, firma uobis uestrisque successoribus illibata permaneant. Liceat etiam uobis clericos uel laicos ©) libere e seculo fugientes ad conuersionem sine contradictione suscipere. Oleum sanctum et alia sacramenta ecclesiastica a diocesano suscipiatis episcopo, si tamen catholicus fuerit et gratiam atque communionem apostolice sedis habuerit eaque gratis et sine prauitate uoluerit exhibere. Alioquin liceat uobis catholicum quem malueritis adire antistitem. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat prefatum locum temere perturbare aut eius possessiones auferre uel ablatas retinere minuere seu aliquibus molestiis fatigare, sed omnia integra conseruentur eorum, prod) quorum gubernatione et sustentatione) concessa sunt, usibus omnimodis profu a) effectum deb. prosequenter. ricis uel laicis. d) pro fehlt. b) iure adiuuante assumatur. c) cle e) gubernationem et sufectionem. tura, salua sedis apostolice auctoritate et diocesani episcopi statuta iustitia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisue persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere uenire temptauerit, si post secundo tercioue commonita secus satisfactione congrua non emendauerit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se diuino iuditio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore et sanguine dei et domini nostri Iesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco sua iura seruantibus sit pax domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia ęternę pacis inueniant. Amen. Amen. Dat. Brixię VIII. cal. septembris anno (salutis) MCXLVIII, pontificatus anno IIII°. f) et fehlt. 3. Eugen III. entscheidet die zwischen dem Abt Azo und den Mönchen des Andreasklosters zu Mantua und dem Archipresbyter und den Kanonikern von Mantua schwebenden Streitigkeiten. Ferentino 1151 Mai 7. Copie saec. XIII Padova Archivio capitolare Tom. XXXI: Diversa vol. I Nr. 4. Danach Brunacci Cod. dipl. Padov. II f. 1412. - Die orthographischen Besonderheiten des überlieferten Textes sind hier wie sonst nicht beachtet. EUGENIUS episcopus seruus seruorum dei. Dilectis filiis Açoni abbati et monachis sancti Andree Mantuani salutem et apostolicam benedictionem . Pro controuersiis, que inter uos et archipresbiterum et Mantuanos canonicos super usu nemoris Fornicatę et super possessione ecclesie sanctę Marię de Formigosa et super ecclesiis sancti Laurentii [et] sancti Saluatoris et super decimacione noualium predicti nemoris Fornicatę sunt diutius agitate, utraque pars nostro se conspectui prese[nta]uit, [inten]tiones allegationes et testationes suas per prudentes aduocatos sufficienter exposuit. Quas primum in presentia uenerabilis fratris nostri Garsidonii“) Mantuani episcopi plenarie exposuerat, qui exinde testes utrimque recepit et dicta testium nobis sub proprio sigillo trans a) Gras. misit. Que omnia diligenter audiuimus et inspeximus [et] super his cum fratribus nostris diu et multum contulimus. His igitur ad plenum examinatis et cognitis, librato omnium fratrum nostrorum ex collacione consilio, uos et monasterium uestrum a peticione canonicorum super usu nemoris, quem asserebant ad homines de Pletolis pertinere, absoluimus. Possessionem uero ecclesię de Formigosa, unde se canonici per uiolentiam abbatis et monachorum sancti Andree expulsos dicebant, a uobis eis non esse restituendam censemus et a peticione ipsorum super possessione eius uos relaxamus, quia eam possessionem non per uiolentiam, sed per concessionem Ugonis episcopi1) monasterium uestrum possidere cognouimus. Intentionem eorum de iure decimacionis noualium iam dicti nemoris, quam Itulfus episcopus 2) uobis concessit, et de iure ecclesię sancti Laurentii et sancti Saluatoris, quas suas esse dicebant, locum non habere decernimus, sed uos super his ab ipsorum peticione absoluimus, quoniam eas ad uos pertinere cognouimus, hoc excepto quod canonici in ecclesiis sancti Laurentii et sancti Saluatoris annis singulis hactenus perceperunt, uidelicet medietatem oblacionis ecclesię sancti Laurentii in festiuitate eiusdem et medietatem oblationis ecclesię sancti Saluatoris in kal. ian. Quas oblaciones [habea]nt de cetero, sicut habere soliti sunt, quod ex uestra concessione cognouimus. Presbiteros uero illarum duarum ecclesiarum ad processiones canonicorum ire mandamus, sicut illi” Mantua ni presbiteri] ad easdem processiones eunt, et cum in eisdem ecclesiis presbyteri fuerint collocandi, eos Mantuano episcopo presentabitis, qui, si ydonei fuerint, iuxta decretum felicis memorie pape Urbani predecessoris nostri curam eis animarum committat. Cetera uero ad dispositionem uestram, sicut uobis ab episcopo Mantuano fuit concessum, pertineant. Preterea ipsi canonici proponunt, quod in uigilia ascensionis domini soliti sint ad monasterium uestrum uenire et uesperas decantare et inibi uespertinis laudibus ad honorem domini decantatis debeat eis uinum et potio exiberi, adicientes eciam quod sequenti mane, postquam missarum ibi fuerint offitia celebrata, debeatis ipsis conuiuium exibere. Ceterum nos eorum assertionem et uestram contradicionem subtiliter attendentes et merita utriusque partis cognoscentes iudicauimus, ut canonicis in uigilia ascensionis domini uinum honeste post can b) fast unkenntlich. 1) Bischof Hugo von Mantua ca. 1102-9. |